گزارش نهایی از پایان نشست بیست کشور بزرگ جهان

در نشستی که با خشونت و ناآرامی همراه شد، آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، آخرین سخنان خود را در حاشیه اجلاس با بیان مراتب تشکر خود خطاب به نمایندگان نیروهای پلیس ایراد کرد. آنها بودند که در طول این اجلاس پراهمیت با زحمت و تلاش امنیت سران و نمایندگان ۲۰ کشور بزرگ جهان را تأمین کردند. خانم صدراعظم تعرضات خشونت‌آمیز مخالفان روند جهانی‌شدن طی دو شب پیاپی را به شدت محکوم کرد. او گفت: «کسانی که چنین رفتاری در پیش گرفتند در فکر انتقاد سیاسی نیستند. کسانی که چنین رفتار می‌کنند، خود را خارج از جماعت دموکراتیک قرار می‌دهند».

بیشتر بخوانید: درگیری شدید پلیس آلمان با معترضان نشست گروه ۲۰ در هامبورگ

خانم مرکل قول داد زیانی که به قربانیان خشونت‌های اخیر وارد آمده، جبران خواهد شد.

برخی از ساکنان هامبورگ، به ویژه در محلاتی که آشوبگران فروشگاه‌ها را چپاول کردند و خودروها را به آتش کشیدند، از عملکرد پلیس ناخشنود هستند. آنها به ویژه از اولاف شولتس، شهردار هامبورگ انتقاد می‌کنند، که بدون دوراندیشی کافی اجلاس را به هامبورگ کشاند، بی آن که برای برقراری امنیت آن چاره‌اندیشی کند.

بیشتر بخوانید: هامبورگ: شهری در تب‌و‌تاب آغاز یک نشست بزرگ

نیروهای پلیس با حدود ۲۰ هزار مأمور از آلمان و کشورهای همسایه تا آنجا که توانستند امنیت را برقرار کردند و از مخالفان کسی موفق نشد به محل نشست نفوذ کند.

اختلاف نظر در عرصه محیط زیست

سران کشورهای بزرگ صنعتی، اقتصادهای مهم آینده و اعضای اتحادیه اروپا اسنادی به تصویب رساندند که اهمیت آنها یکسان نیست. برای نمونه همه اتفاق نظر داشتند که بازارهای مالی باید همچنان زیر کنترل باشند، منابع مالی تروریسم و راه‌های فرار مالیاتی باید مسدود شود. این درسی است که از بحران سال ۲۰۰۸ گرفته می‌شود.

در عرصه محیط زیست اما، اختلاف نظر بیش از پیش مشهود بود: در این حوزه ایالات متحده در برابر ۱۹ کشور دیگر قرار گرفت، زیرا این کشور با بیرون رفتن از پیمان زیست‌بومی پاریس، به توافق‌های آن پشت پا زده است. دونالد ترامپ در هامبورگ نیز بار دیگر نشان داد که حاضر نیست در امر محیط زیست و به ویژه معضل گرمایش زمین نگرانی‌های جامعه بین‌المللی را درک کند.

خانم مرکل از این که ایالات متحده تعهدات خود را فسخ می‌کند، ابراز تأسف کرد و گفت: «از این که همه کشورهای دیگر به مصوبات پیمان پاریس پای‌بند هستند، سپاسگزار هستم». او تأکید کرد که مصوبات پیمان پاریس باید به سرعت به مرحله اجرا گذاشته شود. دونالد ترامپ تنها این تعهد را قبول کرد که آمریکا به کشورهای دیگر کمک می‌کند تا سوخت‌های فسیلی از این پس با زیان کمتری به مصرف برسد. این در شرایطی‌ست که پیمان پاریس کشورها را ملزم می‌کند که در درازمدت از سوخت‌های فسیلی مانند زغال‌سنگ، نفت و گاز دست بکشند.

انزوای غرورآمیز ترامپ

رئیس جمهوری امریکا از این که در عرصه محیط زیست تنها مانده بود، به هیچوجه ناراحت به نظر نمی‌رسید. او از آنگلا مرکل به خاطر "هدایت اجلاس به شکلی عالی" قدردانی نمود.

ترامپ از این فرصت برای نخستین دیدارهای دوجانبه استفاده کرد. او نشان داد که دیدارها و گفت‌وگوهای دوجانبه را به محاوره و مشاوره در سطح بین‌المللی ترجیح می‌دهد. در همین راستا او نخستین دیدار رویاروی خود را با ولادیمیر پوتین برگزار کرد.

سران دو کشور آمریکا و روسیه به توافق‌هایی معین در بحران سوریه دست یافتند که از نظر دیپلمات‌های امریکایی برای ترامپ یک پیروزی است، زیرا این کشور عملا از روند تحولات سوریه بیرون افتاده است.

گفته می‌شود که سران دو کشور درباره دخالت احتمالی روسیه در انتخابات آمریکا نیز سخن گفته‌اند، هرچند که پوتین از بنیاد منکر چنین چیزی است. در کنفرانس مطبوعاتی پس از این دیدار، پوتین از این که مبنایی برای همکاری با آمریکا پدید آمده است، ابراز خرسندی کرد.

چانه‌زنی بر سر تجارت

سران گروه بیست بر سر روابط و مقررات تجارتی کارزاری واقعی به راه انداختند تا سرانجام توانستند به توافق‌هایی چند دست یابند که موانع را بر سر سیر آزاد تجارت به حداقل می‌رساند. "سازمان تجارت جهانی" در آینده نیز، در صورت بروز جدل، یگانه مرجع داوری خواهد بود. هم آمریکا و هم چین باید محدودیت‌هایی را بپذیرند و بازار خود را به روی رقبای خارجی باز کنند.

ترامپ که در کارزار انتخاباتی خود وعده داده بود بازار آمریکا را تا حد ممکن به روی کالاها و سرمایه‌های خارجی ببندد، با این که ارجحیت خود را انعقاد قراردادهای تجارتی دوجانبه با کشورهای گوناگون دانست، اما سرانجام نظر خود را به سود تعامل با جهان تعدیل کرد. آنگلا مرکل در این باره گفت: «بیایید قبول کنیم که همه ما از همکاری و تعامل بیشتر نفع می‌بریم تا از تکروی». همه با نظر او موافقت کردند.

همکاری بیشتر با آفریقا

در این نشست آنگلا مرکل چندین بار بر اهمیت تعامل با کشورهای آفریقایی سخن گفت و تأکید کرد که سرمایه‌گذاری خارجی می‌تواند به رشد و پیشرفت آفریقا کمک کند.

رشد اقتصادی می‌تواند دورنمای آینده را برای جوانان آفریقا بهتر کند و آنان را از مهاجرتی پرخطر به اروپا باز دارد.

کشورهای اتحادیه اروپا هنوز از سطح مناسب سرمایه‌گذاری در آفریقا بسیار دور هستند. میزان سرمایه‌گذاری خارجی آلمان در آفریقا حدود تنها یک درصد است. تنها چین است که با رشدی روزافزون به سرمایه‌گذاری در اقتصاد آفریقا توجه دارد.

یاری به پروژه‌های اجتماعی

گروه بیست که تمام اهرم‌های تعیین‌کننده در اقتصاد و سیاست جهان را در دست دارد، باید در مبارزه با بیماری‌های اپیدمیک و ناروایی‌های اجتماعی و فرهنگی فعال شود.

در همین راستا تأکید شد که بالندگی زنان و رشد آموزش دو عنصر مهم در پیشرفت و توسعه هستند که باید مورد توجه قرار گیرند.

در اجلاس و در حاشیه آن گروهی از سازمان‌های بین‌المللی و جمعیت‌های جهانی شرکت داشتند که با فرایند اجلاس و مصوبات آن موافق نبودند.

آنها انتقاد می‌کنند که بسیاری از شرکت‌کنندگان به جای احساس مسئولیت در قبال مشکلات مبرم کره زمین تنها به منافع نزدیک خود و محافل پیرامون خود توجه دارند.

برخی از گروه‌ها مانند سازمان آکسفم Oxfam، بنیادی که برای یاری به توسعه جهان سوم فعالیت می‌کند، از شیوه و رویکرد اجلاس انتقاد کردند، زیرا به گفته آنها این اجلاس نسبت به مهمترین مشکل کره زمین یعنی گسترش بی‌عدالتی و نابرابری اهتمام جدی نشان نمی‌دهد.

این گروهها می‌گویند که بی‌عدالتی یک مشکل جدی‌ست که سران کشورهای پیشرفته به آن توجه ندارند، زیرا کسی که گرفتار بی‌عدالتی‌ست، برای هر نوع خطر و ماجراجویی آماده است و این خطر بزرگی‌ست برای دموکراسی در سراسر جهان.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

سال آینده آرژانتین میزبان سران گروه بیست خواهد بود.