گزارش یک فروپاشی؛ نگاهی از درون به جمهوری اسلامی
۱۴۰۱ اسفند ۲۹, دوشنبه
گزارشی سری در پاره‌ای رسانه‌ها درج شده که مباحث مطرح در یک جلسه چهار ساعته و ۵۸ نفری متشکل از وزیر اطلاعات، دبیر شورای‌عالی امنیت ملی، مسئول سازمان بسیج طلاب و روحانیون، فرماندهان ارشد سپاه و نمایندگان ولی فقیه را با حضور علی خامنه‌ای علنی می‌کند.
از قرار این نشست اواسط دی ماه و در حاشیه مراسم سالگرد کشته شدن قاسم سلیمانی برگزار شده و حاضران، تحلیل خود از شرایط امنیتی کشور در جریان اعتراضات سراسری را بیان کرده و هشدارهایی داده‌اند.
در خلاصه ۴۴ صفحه‌ای صورتجلسه که در وبسایت "ایران وایر" منتشر شده، مقامات در حضور رهبر جمهوری اسلامی به "بحران" و "تمرد" در صفوف نیروهای انتظامی و سپاهی اذعان می‌کنند.
به طور نمونه، غلامعلی رشید، فرمانده قرارگاه مرکزی "خاتم‌الانبیا" گفته است که از زمان اعتراضات تا نیمه دی، دستکم سه مرتبه شاهد تمرد از دستور و اقدام خودسرانه بوده است؛ مثل هدف گرفتن اهدافی در تهران با آتش توپخانه، از جمله هدف قرار دادن "بیت رهبری".
بیشتر بخوانید: ۱۴۰۱؛ سال دامن‌گستر شدن انقلاب
صورتجلسه هم‌چنین حاوی اظهارات حسن حسن‌زاده، فرمانده "سپاه محمد رسول‌الله تهران بزرگ" است که به ناتوانی نهادهای امنیتی برای پیش‌بینی عمق اعتراضات اذعان کرده و گفته که بعضی از سربازان وظیفه یا کادرهای نظامی سپاه، به جای انجام فرامین مافوق، "نگاه‌شان به خیابان بود."
سایر مقامات نیز به عدم تمکین نیروها و حتی مشارکت آنها در اعتراض‌ها اشاره کرده‌اند. سرهنگ احسان خورشیدی، فرمانده "سپاه ناحیه امام حسین کرج" گفته که چند سرباز وظیفه و یک ستوان، سهمیه انبار سپاه استان البرز را بین مردم فقیر کرج تقسیم کردند و حتی اعضای خانواده‌های افسران ارشد به معترضان پیوسته و بازداشت شده‌اند.
ریزش نیروهای وفادار
طبق سند درز کرده، فرمانده "سپاه فجر" فارس نیز بحران عقیدتی در نیروهای استان و استعفای بیش از دو هزار نفر تا میانه دی ماه را تایید کرده است. فرمانده "سپاه روح‌الله" استان مرکزی هم گفته که اعتقاد نیروهایش به نظام نصف شده است: «نیروی تحت امر من روبرویم سر صف صبحگاهی می‌ایستد، اعتراض می‌کند، بازداشت می‌شود، دادگاهی می‌شود اما خم به ابرو نمی‌آورد.»
عبدالله حاجی صادقی، نماینده ولی فقیه در سپاه پاسداران نیز گفته است که در بخش‌های مختلف این نیروی نظامی آمار‌هایی بین ۱۲ تا ۶۸ درصد ریزش گزارش شده است.
محمدی شاهرودی، مسئول سازمان بسیج طلاب و روحانیون نیز از یک "اَبَر بحران" در میان نیروهای تحت امر خود و تضادهای اعتقادی نزد آنها یاد کرده و گفته که در کلاس‌های حوزه علمیه بحث اصلی، "رفتار نظام و شکل قوانین کشور و شرعی بودن اقدامات نهادهای امنیتی علیه معترضان است."
بیشتر بخوانید: رونمایی از طرح "مجازات کشف حجاب"؛ بطلان حقوق شهروندی
بنا بر سند مربوطه، حاضران در جلسه گفته‌اند که دامنه دستگیری‌ها در خانواده‌های سپاهی به قدری زیاد بوده که به چالش بین بدنه و فرماندهان منجر شده است. فرمانده توپخانه سپاه قدس از جمله گفته است: «چطور نیروی تحت امر من در جبهه جمهوری اسلامی عليه كفر و باطل می‌تواند عملی درست و دقيق و… داشته باشد زمانی که همسر، خواهر، برادر يا پدر او در بازداشت خودمان است؟»
ظاهرا خامنه‌ای پس از استماع این گزارش‌ها از رئیس قوه قضاییه خواسته زمینه آزادی بخشی از بازداشت‌شدگان را به شرط امضای ندامت نامه فراهم کند. مرور مواضع او از نیمه دوم دی به بعد می‌تواند مؤید چنین نشستی باشد زیرا لحن خامنه‌ای در ملاقات‌ها و سخنرانی‌های بعد از آن نسبت به معترضان و شرایط کشور تغییر کرد.
او در ماه آذر گفته بود: «این چهار نفر اغتشاشگر، یا غافلند یا جاهلند یا بی‌اطلاعند یا تحلیل بد به آنها داده شده، یا تعدادی هم مزدورند. دشمن اصلی آنجا است، مبارزه اصلی آنجا است.» او اما ۱۴ دی یعنی یک روز پس از دیدار مورد بحث گفت: «اینها بچه‌های خودمانند، دخترهای خودمانند.»
بحران نفوذ و نارضایتی در سپاه قدس
شبکه "ایران اینترنشنال" علاوه بر این، سندی دریافت کرده که بیانگر هشدار یکی از فرماندهان سپاه قدس مبنی بر فرسودگی نیروهای این نهاد و خطر فروش اطلاعات به اسرائیل است. رحیم نوعی اقدم در نشست مقامات ارشد با خامنه‌ای گفته که نیروهای تحت امر در مناطق مرزی اسرائیل و بلندی‌های جولان "مسائل عقیدتی و مشکلات خانوادگی" دارند و اعتراضات در کشور نیز آنها را با تضاد روبرو کرده است: «لو رفتن طرح‌های عملیاتی و پیش‌دستی‌های نیروهای اسرائیل در تله‌گذاری عملیاتی و داشتن اطلاعات و کد رمزها تعیین شده برای عملیات قدرت نیروهای ایران را کاهش داده است.»
گزارش نشست مقامات ارشد نظام با خامنه‌ای نخست در کانال تلگرام "وقت آزادی" منتشر شده و بسیاری رسانه‌ها نیز این صورتجلسه را مستقیما دریافت و بازنشر کرده‌اند. در عین حال، شماری از تحلیلگران و کاربران نسبت به ساختگی بودن سوژه و "تله‌گذاری" جمهوری اسلامی برای رسانه‌ها و مخالفان هشدار داده‌اند.
دویچه وله امکان راستی‌آزمایی این گزارش را ندارد و نمی‌تواند محتوای این سندها را مستقلا تایید کند. دستگاه‌های رسمی و رسانه‌های داخلی ایران در این باره سکوت کرده‌اند.