گسترش ابعاد فرار مغزها از ایران
۱۳۸۸ اسفند ۳, دوشنبه
محمود احمدی‌نژاد در سالهای میانی نخستین دوره ریاست جمهوری خود، مساله مهاجرت نخبگان را تکذیب کرد. وی در آن زمان گفت:«برخی‌ها با تعبیر غلط از عنوان فرار مغزها استفاده می‌کنند. ما، فرار مغز نداریم.»
برخلاف نظر احمدی‌نژاد، صندوق بین‌المللی پول در گزارش سال ۲۰۰۹ خود اعلام کرد که جمهوری اسلامی ایران به لحاظ مهاجرت نخبگان، در میان ۹۱ کشور در حال توسعه یا توسعه نیافته جهان، مقام نخست را دارد.
کمیته ویژه مجلس
مهاجرت نخبگان، در سایه سیاست‌های دولت احمدی‌نژاد، اکنون به یکی از بزرگترین مشکلات جامعه ایران تبدیل شده است، تا جائی که مجلس شورای اسلامی مجبور شده برای بررسی این موضوع یک کمیته ویژه تشکیل دهد.
علیرضا سلیمی عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی روز دوشنبه سوم اسفند به خبرگزاری فارس گفت:«در جلسه روز یکشنبه کمیسیون آموزش و تحقیقات، بحث مهاجرت نخبگان با حضور نمایندگانی از وزارت امورخارجه، علوم، آموزش و پرورش، بهداشت و اطلاعات مورد بررسی قرار گرفت.»
به گفته عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات، کمیته ویژه‌ای که به پیشنهاد این کمیسیون تشکیل شده وظیفه دارد با حضور وزارت‌خانه‌های مسئول مساله مهاجرت نخبگان را بررسی و برای جلوگیری از آن چاره‌اندیشی کند.
فرار دانشمندان سلول‌های بنیادین
سلیمی به خبرگزاری فارس گفت:«افزایش امنیت شغلی، اصلاح نظام مدیریت، حفظ حریم مراکز دانشگاهی، ایجاد تسهیلات برای دانشمندان ایرانی مقیم خارج از کشور و اصلاح نظام آموزشی، از جمله راهکارهایی بود که در نشست کمیسیون آموزش و تحقیقات ارائه شد.»
همزمان با اظهارات نماینده مجلس، حمید گورائی رئیس پژوهشکده رویان جهاد دانشگاهی نیز هشدار داد که دانشمندان رشته سلول‌های بنیادین ایران هر روز بیشتر از گذشته جذب کشورهای عربی و دیگر نقاط جهان می‌شوند.
در کنگره جهانی سلول‌های بنیادین، که تیرماه سال جاری در اسپانیا برگزار شد، ایران پس از اسرائیل پیشروترین کشور خاورمیانه در رشته سلول‌های بنیادین شناخته شد. به گفته حمید گورائی، اکنون بهترین دانشگاه‌های دنیا با دانشمندان ایرانی این رشته تماس می‌گیرند و می‌کوشند آنان را به سوی خود جذب کنند».
فرار سالی ۱۸۰ هزار تحصیلکرده
به استناد گزارش سال ۲۰۰۹ صندوق بین‌المللی پول، سالانه ۱۸۰ هزار نیروی آموزش‌‌دیده از ایران مهاجرت می‌کنند.» صندوق بین‌المللی پول در گزارش خود تاکید کرده است که فرار ۱۸۰ هزار نیروی آموزش دیده، به معنای خروج سالانه ۵۰ میلیارد دلار ارز از کشور است.
گزارش صندوق بین‌المللی پول می‌گوید: «هم‌اکنون بیش از ۲۵۰ هزار مهندس و پزشک و بیش از ۱۷۰ هزار ایرانی دارای تحصیلات عالیه در آمریکا زندگی می‌کنند».
هفته‌نامه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی ایران، سال گذشته نوشت: «از ۱۲۵ دانش‌آموز ایرانی که ظرف ۳ سال گذشته در المپیادهای جهانی کسب رتبه کردند، ۹۰ نفر آنها هم اکنون در آمریکا مشغول تحصیل هستند.»
جواد طالعی
تحریریه: بهمن مهرداد