گسترش بحران سیاسی در کشورهای منطقه

در پی فرار زین‌العابدین بن‌علی از تونس و پیام اخیر حسنی مبارک، مبنی بر اینکه دیگر نامزد ریاست‌جمهوری نخواهد شد، حال علی‌عبدالله صالح، رئیس‌جمهور یمن نیز اعلام کرد که در دور آتی انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور شرکت نخواهد جست.

رئیس‌جمهور یمن در روز چهارشنبه (۱۳ بهمن/۲ فوریه) در صنعا در پارلمان این کشور رسماَ اعلام کرد که پس از ۳۲ سال حکومت، دیگر خواهان نامزدی خود در انتخابات آتی این کشور نیست. وی همچنین تاکید کرد که واگذاری قدرت به پسرش در سال ۲۰۱۳ میلادی نیز منتفی شده است.

صالح همچنین اظهار داشت که درصدد است که انتخابات پارلمان این کشور را به تعویق اندازد و دست به تشکیل دولت وحدت ملی زند. انتخابات پارلمان یمن قرار بود که در آوریل ۲۰۱۱ برگزار شود. این تغییرات در حالی بیان می‌شود که گروه‌های اپوزیسیون در یمن اعلام کرده‌اند که پنج‌شنبه (۱۴ بهمن/۳ فوریه) "روز خشم" در یمن خواهد بود.

صالح در سخنان خود به نمایندگان مجلس «وعده‌های فراوانی» برای اصلاح کشور داد. وی هشدار داد که نباید گذاشت که کشور دستخوش نا‌آرامی شود. به گفته ناظران سیاسی سخنان صالح در کشوری بیان می‌شود که در جنوب و شمال آن درگیری‌های مسلحانه در جریان است و تقریباَ هر شهروند یمنی دارای یک سلاح گرم است. رئیس‌جمهور یمن خطاب به مردم این کشور گفت: «در صورت تعرض اوباش، هر شهروندی حق دارد که از خود و دارایی‌اش دفاع کند.»

در هفته گذشته هزاران نفر از معترضان در صنعا، پایتخت یمن دست به تظاهرات زدند و از سیاست‌های صالح انتقاد کردند. در این تظاهرات گروه‌های مختلف سیاسی، از جمله گروه‌های اسلام‌گرا نیز شرکت داشتند.

در تجمعی در نزدیکی دانشگاه صنعا دست‌کم ۱۰ هزار نفر خواهان کناره‌گیری صالح از مقام ریاست‌جمهوری شدند. تظاهرکنندگان از صالح خواستند که با تبعیت از بن‌علی، رئیس‌جمهور مخلوع تونس، «به عربستان سعودی گریزد.»

دوران ریاست‌جمهوری صالح به طور رسمی در سال ۲۰۱۳ میلادی به پایان خواهد رسید. یمن در مبارزه علیه تروریسم با آمریکا همکاری می‌کند. شبکه تروریستی القاعده در سال‌های گذشته موفق شد که با عضو‌گیری در یمن در برخی مناطق این کشور دست به فعالیت زند.

دولت یمن در حال حاضر در سه جبهه بطور همزمان درگیر زد و خوردهایی خونین است. نخست شورشیان شیعه در شمال یمن، سپس جدایی‌خواهان جنوب و سرانجام تروریست‌های القاعده. شبکه تروریستی القاعده از سال گذشته تاکنون به چندین مرکز و ساختمان خارجیان در یمن حمله کرده است.

بیش از نیمی از ۲۳ میلیون نفر جمعیت یمن در زیر خط فقر به سر می‌برند. بسیاری از شهروندان یمن به برگ گیاه نشئه‌آور"خات" معتاد هستند. بدین خاطر بسیاری از خدمات شهری در این کشور دچار اخلال است. اتحاد دو یمن در سال ۱۹۹۰ میلادی نیز سبب مشکلات مضاعف اقتصادی در این کشور شد.

دعوت به اعتراض و تظاهرات در سوریه

بنا به گزارش ‌خبرگزاری‌های خارجی جوانان سوریه نیز روز جمعه (۱۵ بهمن/ ۴ فوریه) را به تقلید از مصریان "روز خشم" نام نهاده‌اند و از مردم خواسته‌اند که به‌رغم وعده‌های بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه مبنی بر اصلاحات سیاسی علیه «فساد و استبداد» دست به تظاهرات زنند. در نامه جوانان خطاب به بشار اسد آمده است: «ما مخالفتی شخصی با تو نداریم، اما علیه سلطه فردی، فساد مالی، استبداد و مال‌اندوزی بستگان تو هستیم.»

دعوت جوانان سوری در شبکه اجتماعی "فیس‌بوک" منتشر شده و جوانان تاکنون موفق به «جمع‌آوری صدها عضو» شده‌اند. یک گروه سیاسی دیگر نیز از مردم خواسته است که در روز پنج‌شنبه (۱۴ بهمن/ ۳ فوریه) برای همبستگی با «دانشجویان، کارگران، بازنشستگان و بیکاران» در دمشق در برابر پارلمان این کشور دست به تحصن زنند.

تغییر دولت و انحلال پارلمان در اردن

به دنبال اعتراضات و تظاهرات در امان، ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن نیز مجبور به تغییر دولت و پذیرش اصلاحات در این کشور شد. ملک عبدالله با برکناری الرفاعی از مقام نخست‌وزیری و گماردن "معروف البیخت" به جای وی سعی در آرام کردن اوضاع دارد.

پادشاه اردن همچنین با انحلال پارلمان این کشور راه را برای اصلاحات سیاسی هموار کرد. معترضان اردنی بر این باورند که در انتخابات پیشین این کشور تقلب صورت گرفته، بدین دلیل دولت الرفاعی فاقد مشروعیت قانونی بوده است. در واقع واکنش سریع ملک عبدالله تمکین به خواست معترضان در اردن بوده است.

سرایت اعتراضات به لیبی، بحرین و سودان

روزنامه الوطن با انتشار پوستری از مردم لیبی خواسته است که علیه قذافی در روز ۱۷ فوریه «دست به قیام» زنند. فعالان سیاسی و مدافعان حقوق ‌بشر این کشور نیز با انتشار بیانیه‌ای خواستار اعتراض مردم به حکومت قذافی شده‌اند.

در بحرین نیز اقلیت شیعه این کشور با پیروی از اعتراضات مردم تونس و مصر به عنوان نخستین کشور عربی در حاشیه خلیج‌فارس فراخوانی برای تظاهرات علیه حاکمیت این کشور داده است.

به گزارش خبرگزارهای خارجی در خارطوم، پایتخت سودان از روز یک‌شنبه (۱۰ بهمن/۳۰ فوریه) تاکنون حدود صد نفر بازداشت شده‌اند. معترضان سودانی با الهام از الگوی مصر، در خارطوم و دیگر شهرهای سودان علیه حکومت و افزایش قیمت‌ها دست به تظاهرات زدند. به گفته فعالان حقوق‌بشر تظاهراتی نیز برای روز پنج‌شنبه (۱۴ بهمن/۳ فوریه) تدارک دیده شده است.

SI/MM