۱۳ آبان در مجله علمی ساینس

پروفسور علی گرجی،‌استاد دانشگاه مونستر در رشته‌ی تحقیقات مغز و اعصاب، مقاله‌ای با عنوان "دفاع از آزادی در دانشگاه‌های ایران" یا Defending freedom in Iran`s universities در مجله‌ی علمی ساینس به چاپ رسانده که موضوع آن سرکوب جنبش دانشجویی ایران است.

این مقاله روز جمعه، ۲۳ اکتبرـ اول آبان‌ماه، در مجله‌ی معتبر و علمی ساینس به چاپ رسیده است.

در این مقاله نخست به واقعه‌ی ۱۵ ژوئن ۲۰۰۹ (۲۵ خردادماه ۱۳۸۸) در کوی دانشگاه تهران که بزرگترین خوابگاه دانشجویی ایران است، اشاره شده است.

در این روز پلیس ضد شورش و نیروهای بسیج به خوابگاه دانشجویان دانشگاه تهران حمله کرده و خسارت‌های فراوانی بر جای گذاشتند. ۱۵۰ دانشجو زخمی شده و دست کم یک نفر جان خود را از دست داد.

مقاله‌ی یادشده این برخورد را تنها یک نمونه از سرکوب شدید و خشونت‌آمیز جمهوری اسلامی در پاسخ به فعالیت‌های مدنی دانشجویان ایران می‌‌داند.

سرکوب‌دانشجویان از رژیم شاه تا جمهوری اسلامی

در دسامبر سال ۱۹۵۳ (۱۶ آذرماه ۱۳۳۲) سه دانشجو در تظاهراتی اعتراضی به ضرب گلوله‌ی نظامیان شاه جان خود را از دست دادند. تظاهرات علیه دیدار ریچارد نیکسون، معاون رئیس‌جمهور وقت آمریکا، و پس از کودتای ۲۸ مردادماه برپا شد، کودتایی که با پشتیبانی آمریکا دولت منتخب مردم در ایران را سرنگون کرده و شاه را دوباره به قدرت رساند.

جنبش دانشجویی بار دیگر در ماه‌های پایانی حکومت پهلوی در سال ۱۹۷۸ (۱۳۵۶) جانی تازه یافت و با سرکوب‌های تازه‌ای روبرو شد. پس از انقلاب نیز جنبش دانشجویی با مقابله پاسخ داده شد و با تعطیلی دانشگاه و تصفیه و اخراج وسیع دانشجویان در نطفه خفه گردید.

در ساینس آمده است، در سال ۱۹۹۹ (۱۳۷۸) تظاهرات اعتراضی آرام دانشجویان که در اعتراض به ممنوعیت روزنامه‌ی اصلاح‌طلب "سلام" انجام شد، باز هم به شدت سرکوب شد. بسیاری از دانشجویان دستگیر شده و به جرم تشویش اذهان عمومی به اعدام محکوم شدند.

این احکام در پی فشارهای داخلی و خارجی به ۱۵ سال حبس تقلیل یافت. در سال ۷۸ نیز به کوی دانشگاه تهران حمله شد. اما این حمله آخرین حمله نبود.

۱۰ سال بعد یعنی در ۲۵ خردادماه ۱۳۸۸ کوی دانشگاه تهران باز هم هدف حمله قرار گرفت. این حمله با تهاجم به دانشگاه‌های دیگر، از جمله اصفهان و شیراز همراه بود.

از آن زمان تا کنون بیش از ۴ ماه می‌گذرد، اما دانشجویان دستگیر‌شده هنوز در حبس به سر می‌برند و اطلاعات کافی از دانشجویان زخمی ‌یا دستگیر شده در دست نیست.

دکتر گرجی در مقاله‌ی منتشر شده‌ی خود در ساینس می‌نویسد، ۴ ماه از حمله به کوی دانشگاه می‌گذرد. با این حال مقام‌های مسئول ایرانی هنوز هویت مهاجمان را درنیافته، آنها را دستگیر نکرده و موضوع را در هاله‌ای از ابهام رها کرده‌اند.این در حالیست که آخرین اخبار از اخراج تعداد زیادی دانشجو از کوی دانشگاه تهران خبر می‌دهد.

دکتر گرجی می‌افزاید، در ۴ سال گذشته نارضایتی در دانشگاه‌های ایران افزایش یافته است. دانشجویان به انعطاف‌ناپذیر بودن روند آکادمیک و محدودیت‌های اجتماعی ناشی از سیاست‌های بنیادگرایان دولت ایران اعتراض دارند.

دکتر گرجی می‌نویسد که جنبش‌های دانشجویی ایران به دلیل فقدان رهبری و عدم حمایت مسئولان دانشگاه که بسیاری از آنها دست‌نشاندگان خود دولت هستند، در سطح وسیعی با شکست مواجه می‌شوند.

غرب از دانشجویان ایرانی به قدر کافی حمایت نمی‌کند

او همچنین به عدم حمایت کافی غرب اشاره می‌کند و خاطرنشان می‌سازد که جنبش‌های دانشجویی و آکادمیک ایران از حمایت احتمالی همکاران غربی خود ناامید شده‌اند. دکتر گرجی با اشاره به همین مسئله از دانشگاه‌های غرب و تشکل‌های اهل علم در سطح بین‌المللی می‌خواهد تا با استفاده از فرصت به دست آمده همبستگی خود را با همکاران ایرانی خود نشان داده، از دانشگاه‌های ایران حمایت کرده و خشونت ‌‌دولت ایران علیه دانشجویان را محکوم کنند.

دکتر گرجی به نزدیک شدن سالروز وقایع ۱۳ آبان و ۱۶ آذر اشاره می‌کند و از دولت‌های غربی می‌خواهد با به رسمیت شناختن احمدی‌نژاد تاریخ را تکرار نکنند. به بیان او، اگر دولت‌ها غربی او را به عنوان رئيس‌جمهور ایران به رسمیت بشناسند، همانگونه که با شاه نیز چنین کردند، به جنبش مدنی ایران ضربه زده و به انزوای دانشمندان و اهل علم ایران کمک کرده‌اند.

اگر اینک غربی‌ها دست احمدی‌نژاد را بفشارد، روزی را که دانشجویان ایرانی بتوانند آزادانه دستان شرکای غربی خود را بفشارند را به عقب خواهند انداخت.

«جنبش دانشجویی ایران هنوز هم زنده است»

دکتر گرجی می‌نویسد، حتی فشار طاقت‌فرسا بر دانشگاه در چند ماه گذشته هم نتوانست جنبش دانشجویی ایران را در هم بکوبد. در روزهای گذشته صدها دانشجو در دانشگاه‌های مختلف ایران علیه دولت دست به تظاهرات زدند. این امر نشانگر آن است که جنبش آزادی‌خواهانه‌ی دانشگاه‌های ایران هنوز هم زنده است.

فریبا والیات

تحریریه: شهرام احدی