1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله
تاریخ

۲ دسامبر ۱۸۸۱: نزدیکترین مارکسیست به مارکس

۱۳۹۵ آذر ۱۲, جمعه

۲ دسامبر ۱۸۸۱: ۱۳۵ سال پیش در چنین روزی جِنی همسر کارل مارکس در لندن درگذشت.

https://p.dw.com/p/2TeNR
Jenny Marx Ehefrau des Schriftstellers Karl Marx
عکس: picture-alliance/dpa

جِنی مارکس (Jenny Marx) که نام خانوادگیش فُن وِستفالِن (von Westphalen) بود، در شهر زالسوِدِل در شمال آلمان زاده شد. پدر و مادرش از اشراف قدیمی آلمان و انگلیس بودند. دو ساله بود که پدرش به عنوان مشاور حکومتی به شهر ترییر (Trier) زادگاه کارل مارکس در غرب آلمان رفت و به این ترتیب میان فرزندان دو خانواده وِستفالِن و مارکس که هم‌مدرسه‌ای بودند، دوستی نزدیکی پدید آمد.

جِنی شیفته ادبیات و فلسفه بود و کارل مارکس که این شیفتگی را می‌شناخت با این‌که بعدها هیچ کار ادبی دیگری نکرد، سه مجموعه شعر سرود و گردآورد و به همسر آینده‌اش پیشکش کرد:

"تصور کن دو جانی را

که رودآسا و آهنگین

خروشنده ولی آرام

در هم می‌تنند انگار"

۲۲ ساله بود که پنهانی با کارل مارکس که چهار سال از او کوچکتر بود، نامزد کرد و از آن پس نزدیکترین و باورمندترین خواننده آثار او شد و در کنار پاسداری نظم خانواده و نبرد با تنگدستی و تلاش برای تامین اقتصادی، از معرفی و تبلیغ برای همسرش و اندیشه‌های او از هیچ کوششی فروگذار نکرد.

۲۹ ساله بود که تازه توانست با مارکس ازدواج کند و در مسافرت‌ها و تبعیدها همواره در کنار او باشد. برای نمونه شش بار مجبور شد وسایل خانه را بفروشد و به شهر یا کشور دیگری از جمله پاریس، کلن و لندن برود چون کارل مارکس را از چند شهر و کشور اخراج کردند.

کار ماندگار جِنی ویرایش و رونویسی آثار همسرش بود زیرا دستخط کارل مارکس را کمتر کسی می‌توانست بخواند. برای نمونه تنها قطعه‌ای که از دست‌نوشته "مانیفِست حزب کمونیست" باقی مانده یک صفحه است که بیشتر آن دستخط جِنی مارکس است.

جِنی مارکس چنان خود را فدای اداره خانواده و ویرایش کارهای همسرش کرد که کمتر کسی از توانایی‌های ادبی او آگاهی داشت و دارد. تنها نمونه این توانمندی‌ها نامه‌های او هستند.

جِنی مارکس در ۶۷ سالگی در انگلیس درگذشت.

اسکندر آبادی روزنامه‌نگار، مترجم و نوازنده ساکن آلمان