۶۵ سال از انفجار نخستین بمب اتمی گذشت
۱۳۸۹ تیر ۲۵, جمعه
با آزمایش موفقیت‌آمیزی که در بامداد این روز رخ داد عصر تازه‌ای در کتاب تاریخ ورق خورد، عصری به نام عصر هسته‌ای.
این بمب نتیجه‌ی تلاش‌های وقفه‌ناپذیر تیمی از دانشمندان آمریکایی در پروژه‌‌ای به نام "مانهاتان" بود، تیمی که تا به پایان هم تردید رهایش نمی‌کرد.
آنها نسبت به کارایی این بمب شک داشتند و نگران پیامدهای آن بودند. ادوارد تلر، فیزیک‌دانی از این تیم تحقیقاتی می‌گوید: «من بسیار هیجان داشتم و حتی نگران بودم و می‌خواستم ببینم چه پیش خواهد آمد».
آلان کار، مورخ مرکز تحقیقاتی لوس آلاموس، در "موزه‌‌ی دانش" لوس آلاموس مدل ساختمان درونی بمب اتمی را نشان می‌دهد. این مدل هسته‌ای دارد به رنگ خاکستری تیره و تعداد زیادی کابل و زائده.
بمب در محل مونتاژ شد و به بالای یک برج فولادی منتقل گردید و بر روی زمین هم تشک‌هایی گذاشتند تا در صورتی که بمب منفجر نشود روی آنها بیافتد. در فاصله‌‌ی ۸ کیلومتری محل انفجار پناهگاهی بتونی ساخته شده بود تا آزمایش از آنجا نظارت شود.
فیلیپ موریسون فیزیک‌دان ساعت‌های پیش از آزمایش را ساعت‌هایی خردکننده می‌نامد. او می‌گوید، حتی در خواب هم نگرانی از شکست و پیامدهای این انفجار رهایشان نمی‌کرد.
وقتی همه چیز برای آزمایش آماده شد بمب به طور رسمی به منطقه‌ی آلاموگوردور که تحت کنترل ارتش آمریکا بود منتقل گردید.
حاصل انفجار نوری خیره‌کننده، صدایی مهیب و ابری غلیظ، برخاسته از زمین بود که به سوی آسمان پیش می‌رفت.
رابرت اوپن‌هایمر، رئيس این پروژه با نگاهی به آن لحظات می‌گوید، برخی می‌خندیدند، بعضی گریه می‌کردند، بعضی‌هم ساکت مانده بودند. برخی هم خود را "حرام‌زاده" می‌خوانند. آنان شاید به این دلیل خود را حرام‌زاده خواندند که به مخاطرات کار خود پی برده بودند.
اندکی بعد، فاجعه هیروشیما
در بامداد ۶ اوت ۱۹۴۵ یعنی تنها ۲۲ روز بعد از آغاز عصر هسته‌ای، با انفجار یک بمب اتمی در شهر هیروشیمای ژاپن، آمریکا سیادت خود را ثابت کرد و به ژاپن اولتیماتوم داد تا تسلیم شود. هری ترومن، رئیس جمهور وقت آمریکا، طی نطقی از ژاپن خواست که یا تسلیم را برگزیند و یا بارانی از بمب‌های هسته‌ای بر شهرهای خود را.
در همین نطق بود که ترومن اعلام کرد که «دو میلیارد دلار برای این بزرگ‌ترین مخاطره‌ی علمی دنیا پرداخت شده» و آمریکا «پیروز شده است».
فریبا والیات
تحریریه: مصطفی ملکان