Македонското вино ќе се брани во Брисел или на суд

По обидите на Грција да се забрани продажбата на вина со декларирано географско потекло од Македонија, од министерството за земјоделство бараат средба со надлежните во Европската комисија на која ќе понудат компромисно решение. Идејата е терминот „Македонија“, кој Грција го заштитила во ЕУ како „Македоникос“ уште во 1989 година, да се употребува како хомоним за двете страни без какви било рестрикции и со јасно дистанцирање на државата од каде се произведува виното, вели за Дојче веле заменик-министерот за земјоделство Перица Ивановски:

„Терминот ’Македонија’ и изведените термини од него би требало заеднички да можат да ги користат двете страни со тоа што мора да биде јасно наведено потеклото, од каде доаѓа, за да не бидат доведени потрошувачите во заблуда. Вообичаено тоа се прави со специфицирање на земјата на потекло, или може да има одредени модификации на зборот ’Македонија’, односно зборот ’македонско’, прикачен на ’Виногорие’ или слично, со што едниот регион ќе се издвои од другиот. Исто така, според правните прописи во ЕУ и во меѓународната трговија, хомонимот може да биде и идентичен збор и не мора да има разлика“.

Правно решавање на спорот околу виното

Прашањето кое Грција го актуелизира во последниве шест месеци ги кочи Брисел и Скопје да го ратификуваат протоколот за вино, како дел од Договорот за стабилизација и асоцијација. Проблемот е што во меѓусебните односи и двете страни имаат заштитено термин Македонија. Грција во ЕУ, а Македонија во самата земја, што го проблематизира регистрирањето на македонските вина во електронската база на Унијата, процес кој мора да заврши до крајот на годинава. Ивановски објаснува дека според Договорот за стабилизација и асоцијација ваквите прашања дополнително се регулирааат со правни акти:

„Се работи за правно прашање за кое досега и праксата во ЕУ покажала дека многу лесно се решава, доколку има волја и разбирање од двете страни. Барем три, четири случаи од сличен карактер досега беа успешно решени во ЕУ со волја и разбирање од двете страни. Јас сепак се надевам дека до крајот на годината ќе го одржиме состанокот кој го бараме половина година, дали на техничко ниво, или во рамки на Советот за стабилизација и асоцијација како највисоко политичко ниво кое ги регулира односите меѓу двете страни и ќе го решиме проблемот во интерес на двете страни“.

Во меѓувреме растат притисоците врз домашните визби од нивните странски партнери да се реши проблемот за да не запре продажбата на македонските вина по Нова година. Најголеми реакции пристигнуваат од Германија и тамошните синџири на супермаркети, каде во најголем дел се продаваат македонските вина. Од вкупниот годишен извоз на наливно вино, кој лани се движел околу 60 милиони литри, на пазарите во ЕУ завршиле околу 40 милиони литри, од кои 90 проценти во Германија. Од годишно извезените околу 8 милиони флаширани вина, речиси 90 проценти завршуваат на пазарите во бившите Ју-простори. Во случај да не се најде прифатливо решение, македонските власти најавуваат дека решението ќе го бараат пред Европскиот суд на правдата или во рамките на Светската трговска организација, каде ЕУ и Македонија се членки.

Автор: Костадин Делимитов

Редактор: Жана Ацеска