Германија ги стопира проектите во Република Српска

Санкциите за политичките претставници во Република Српска во последните неколку месеци се менуваат како на подвижна лента. Сега е време за конкретни мерки: германската влада суспендираше четири инфраструктурни проекти вредни 105 милиони евра, а причината е сецесионистичката политика на Милорад Додик.

„Германската федерална влада одлучи да истечат четири инфраструктурни проекти во Република Српска со вкупна вредност од 105 милиони евра и на тој начин сукцесивно да се завршат. Заднината на ова е продолжување на сецесионистичката политика на РС и нејзиниот претседател Милорад Додик“, соопшти германската амбасада во Босна и Херцеговина.

Не прифаќаме уцени 

Иако во последните два дена Додик неколку пати се појавуваше во јавноста за сите моментално актуелни политички прашања, вклучително и за политичкиот натпревар со бошњачкиот член на Претседателството на БиХ, Денис Беќировиќ, одлуката на Германија очигледно не влијаеше толку на врвот на РС. Ниту на партиските претставници, бидејќи никој од Сојузот на независни социјалдемократи (СНСД) на Додик не беше расположен за коментар. Нивните коалициски партнери велат дека нема попуштање на политичката уцена. 

„Со оглед на тоа што се работи за обид да се добијат отстапки за пари или да се продаде суверенитетот на Република Српска за пари, логично е да не можеме да прифатиме таков вид на уцени. Ова не е '41. и нема да прифатиме никаква уцена од Германија“, изјави претседателот на Народното собрание на РС, Ненад Стевандиќ од партијата Обединета Српска.

Од друга страна, опозицијата е револтирана од потезите на власта, бидејќи велат, реакцијата на Германија не дошла ненадејно, туку е резултат на сето она што неодамна е направено во Народното собрание. Членот на Списокот за правда и ред, Небојша Вукановиќ, потсетува дека предупредил за последиците од политиките на РС, кои, како што вели, немаат сила.

„Предупредив дека сите тие провокации околу распишувањето на референдумот, подигање на атмосферата, скапо ќе ја чинат РС, дека си играме со странци и дека може да бидеме обвинети за еднострано распакување на Дејтон. Ова е резултат на една налудничава и шизофрена политика на Милорад Додик“, вели Вукановиќ, наведувајќи дека сето тоа ќе има негативни последици најмногу за граѓаните. 

Тивки санкции 

Политичкиот аналитичар Тања Топиќ посочува дека вообичаените реакции на санкциите или ставањето на црната листа се потсмев, омаловажување и презир кон Западот и неговите вредности. Сепак, истите политичари, вели тој, никогаш не покажале невкусност кон донации и пари од истиот Запад.

„Тие ги исмеваа санкциите затоа што не патуваат во тие земји и немаат сметки таму. Прашање е како ќе им објаснат на граѓаните на Градишка дека се оставени без пречистителна станица, но и на другите области каде високите политичари им негираат инфраструктурни проекти“, вели Топиќ.

Меѓу проектите од кои што се откажува германската влада е изградбата на ветерната централа „Хргуд“ во Берковиќи, како и реставрацијата на хидроелектраната кај Требиње, на југот на Херцеговина. Жителите на тој град допрва ќе треба да го чекаат одлагањето на отпадните води во Градишка, бидејќи и тоа беше опфатено со тој проект.

Градоначалникот на Градишка, Зоран Аџиќ (СНСД) е разочаран од ваквиот потег на германската влада. Тој вели дека ги исполниле сите обврски од договорот, ги потрошиле средствата, биле пофалени за одличната работа во приближувањето на општината до граѓаните и дека биле казнети и покрај тоа што последните пет години „ги учеле дека градската администрација мора да биде во функција на граѓаните и дека не смее да има политики за мешање во инфраструктурни проекти“. 

Аџиќ: „Што се виновни граѓаните“ 

„И сега имаме ситуација кога политиката е вклучена во инфраструктурни проекти. Значи, спротивно од она што не учеа. Градот Градишка и граѓаните не направија ништо за да предизвикаат прекин на овој проект. Што се подобри граѓаните на Мостар и Зеница за ним да не им биде прекинат проектот, а нашиот да се стопира“, вели Аџиќ, коментирајќи ја и изјавата дека тоа се случило поради сецесионистичката политика на ниво на РС.

„Политиката треба да се решава на политичко ниво. Не учеа дека не треба да внесуваме политика. Зошто некој друг го прави тоа сега? Граѓаните не се виновни за тоа. Ќе пишам и на германската канцеларка, на министерот и на германската амбасада, со кои го заслуживме ова покрај сите услови што ги исполнивме“, категоричен е Аџиќ.

Од друга страна, лидерот на опозициската Партија за демократски напредок (ПДП), Бранислав Бореновиќ, вели дека Република Српска се лизга кон најлошите можни економски санкции. Тоа е, смета тој, лоша порака што покажува дека РС е во изолација.

„Неодамна изгубивме и пари од Европската Унија, односно 600 милиони марки грантови. Сега и Германија се откажа од инвестициите и таа, заедно со Србија, Хрватска, Италија и Словенија, е еден од најважните надворешно-трговски партнери преку повеќе од 60 отсто од економијата што ја реализира Република Српска. Ние сме единствените во регионот кои подлежат на тивки, но видливи економски санкции, кои прво дојдоа од Брисел, а сега и од Германија“, вели Бореновиќ, етикетирајќи ги претставниците на властите како единствени виновни за ваквата состојба.

Откако Националното собрание на РС донесе акти за враќање на јурисдикцијата во областите на правдата, одбраната и даноците на крајот на 2021 година, Германија привремено ги суспендираше споменатите проекти на почетокот на следната година. Со оглед на тоа што во собранието немаше повлекување на тие одлуки, ниту промена на реториката, проектите сега се трајно суспендирани.