1. Прескокни до содржината
  2. Прескокни до главната навигација
  3. Кон други страници на DW

Амок и Канаке

Драгослав Дедовиќ30 јули 2016

Како да се објасни деветократното убиство во Минхен? Одговорот Драгослав Дедовиќ го бара во малајскиот збор „амок“ и зборот „канаке“ дојден од Хаити- кој во Германија се користи како и зборот „црнчиште“ во САД.

https://p.dw.com/p/1JXcQ
Фотографија: DW/D. Regev

Претворајќи ги далечните земји во свои колонии, Западот оттаму со векови увезуваше и поими. Па така од малајскиот јазик во денешна Индонезија го позајми зборот „амок“. Денес тој збор е дел од германското секојдневие. Наместо „полудувам“ или „побеснувам“ младите велат „ќе станам амок“. Злобниот призвук на тој збор повторно стана сеприсутен по нападот во Минхен (22.07) во кој Али Давид С. уби девет луѓе пред да си пресуди и себеси.

Полнење на пиштолот и дијалог за идентитетот

За оваа приказна важната епизода е снимена од зградата која се наоѓа покрај Олимпискиот шопинг центар. На снимката се слуша како Томас Залбај (57), возач на багер, со силен баварски акцент вика по 18-годишниот Али Давид С. кој пак стои под неговиот балкон со пиштол в рака и се шета по кровот на гаражата на шопинг центарот: дркаџијо, идиоту, клошару... Според проценките на медиумите, багеристот на младиот убиец му одземал две минути. Можно е дека на тој начин и спасил нечиј живот.
Али Давид С. очигледно беше збунет од тирадата од пцовки на багеристот. Се впушти во расправа. Меѓу другото, му довикуваше на багеристот дека бил на психијатриски третман и дека сега купил пиштол. Дека израснал во околина каде живеат приматели на социјална помош.

Багеристот Томас Залбај потоа посегна по изразот кој медиумите нерадо го цитираа: Scheißkanake! Посран канаке! А младичот возврати: „Посрани Турци“ и додаде: „Јас сум Германец, роден сум овде“.
Канаке? Зборот стигна од полинезискиот јазик на Хаити. Најпрво ги означувал вештите домородни морепловци. Но со текот на времето во Европа добил расистичко значење. Откако ги потроши своите две-три пцовки од не многу големиот репертоар на физички работник, багеристот го употреби изразот кој со малку фантазија може да се преведе и како „валкан дојденец“ или, доколку ја користиме американската традиција- „црнчиште“.

Dragoslav Dedovic Kommentarbild App
Драгослав Дедовиќ

Во тие драматични околности од устата на работникот излезе дотогаш латентната нетрпеливост на добар дел од населението кон странците. Во тоа милје, странец е секој кој изгледа „негермански“, воглавно јужњачки или некако- турски. Токму така изгледаше Али Давид С.

Багерист против ариевец

Така средбата меѓу багеристот и деветкраниот убиец се претвори во хистеричен дијалог за идентитетите. И покрај целата трагедија, тој е апсурден, а со тоа и комичен. Во таа комична црта на трагичниот случај се покажува недовршеноста на германското општество чии членови, понекогаш со пцовки, а во екстремни случаи и со убиства, се бараат себеси, обезвреднувајќи го туѓото постоење.
Имено, Али Давид С. бил горд што е роден на 20 април, на ист ден со Адолф Хитлер. Негови идоли не биле џихадистите, туку белиот расист Брејвик кој убиваше млади луѓе во Норвешка. Германско-ирански екстремен десничар? Нацистичката идеологија ја величела надмоќта на имагинарните ариевци, доведувајќи го германското во директна врска со нив. Со истата логика, Али Давид С. од својата долгогодишна немоќ, макотрпното и погрешно сраснување на идеите во себе, си вообразил ариевска надмоќ.
Одмаздничката омраза на еден млад човек кон сѐ што е „странско“ што го опкружува има свои психопатолошки причини. Но, неонацистичкото германство е жален идеолошки супстрат на тоа лудило.

Здрав Баварец

Багеристот Томас Залбај е здрав народен Баварец, не изгледа воопшто ариевски, но тоа не му пречи младичот кој мафта со пиштол да го ослови со „канаке“. Веројатно багеристот е чесен граѓанин, плаќа даноци, не краде, има другари со кои ќе испие по некое пиво, ќе ги избришат мустаќите и од време-навреме ќе им се испушти по некое „шајсканаке“. Но не им паѓа на памет да ја земат правдата во свои раце. Само бираат партии кои, се надеваат, ќе најдат начин да ја сопрат „канакизацијата“ на Германија. Можеби токму и истата партија, Алтернатива за Германија на која и припаѓал и Али Давид С.
Иако е лишен од елементарна германска јазична култура, багеристот чувствува надмоќ во однос на јужњачките, црномурести дојденци, значи во однос на сите кои тој ги подведува под терминот „канаке“. Дури и тогаш кога тие, како Али Давид С. говорат германски многу подобро од него. #video#

„Биогерманци“ против „новогерманци“

Томас Залбај и Али Давид С. имаат повеќе заедничко отколку на прв поглед може да се забележи. И едниот и другиот својата фактичка социо-културна немоќ ја претвораат во замислена надмоќ. Со тоа што болниот Али Давид С. станува убиец, а здравиот Томас Залбај јунак на еден ден.

Апсурдот на двеминутната средба на Томас Залбај и Али Давид С. е во тоа што тие не се разбираат. Зошто? Томас Залбај спаѓа во ткн. „Биогерманци“ (скратено од биолошки Германци) кои треба да се разликуваат од „Новогерманците“- лица со германски пасош и негерманско потекло. Обајцата имаат ист објект на омраза, но не можат да се договорат околу тоа кој е субјектот- само „Биогерманците“ или и „Новогерманците“.

Велат дека Али Давид С. од дното на душата ги мразел Турците. Меѓу жртвите се косовски Албанци, Турци, еден Унгарец и еден Грк. Тоа значи дека Али Давид С. ги убивал своите „канаке“. А кога излезе на кровот на гаражата да го наполни пиштолот, багеристот Томас Залбај во афект му соопшти дека токму тој, Амок мен од Минхен, е всушност тоа што самиот најмногу го мрази- „канаке“.
Така кругот се затвори и во јазикот. Два збора со векови патуваат, секој од својата татковина, преку половина планета, за неодамна да се судрат во Минхен на кровот на гаражата на Олимпискиот шопинг центар.