Дали Италија е следната Грција?

Само до пред неколку години, огромниот долг на Италија, стагнантната економија и неможноста да се намали пренатрупаниот јавен сектор наликуваше како да ќе ја фрли земјата во депресија, а со себе ќе ја повлече и Европа.

Иако хорот гласови кои најавуваа пропаст, и инвесторите кои се обложуваа против пресврт ги има се помалку, денес, третата по големина европска економија се уште ползи, несигурна за својата иднина.

Неодамна сретнав поранешна соседка во Рим која, заедно со сестрите, поседува историска пекара на северот на градот. Ми кажа дека се подготвува за кус одмор во Грција, а потоа назад во Рим на работа да крајот на летото. Пред неколку години, ми објасни, семејството и стави крај на децениската, „света“ римска традиција на затворање на продавницата во текот на август.

„Луѓето веќе не заминуваат повеќе налето“, вели Цинзиа, „а со економската криза не смееме да си дозволиме да губиме муштерии затворајќи ја продавницата макар и на една недела“.

Минаа деновите кога пекарата работеше одлично благодарение на група лојални муштерии кои трошеа без ограничувања на пецива и торти за секоја посебна пригода. „Со рецесијата, моравме напорно да работиме за да ја прошириме базата на муштерии затоа што сите се многу внимателни со трошоците, и најчесто готват дома“.

Новата нормалност?

Како и многу други Италијанци, Цинзиа се адаптираше на новите времиња и во нејзиниот случај, успеа да ја преживее кризата без да отпушта работници. Како и многу Италијанци, таа во промените не гледа моментално уназадување, туку нова нормалност.

Тоа е така и покрај слабите знаци за економско опоравување во Италија. Индустриското производство во последниот квартал порасна за 3 проценти, благодарение најмногу на автомобилската и машинската индустрија.

Премиерот Матео Ренци растот го оцени како доказ за успешните реформски политики на неговата влада. Тој се пофали и дека е намалена невработеноста и дека се зголемил бројот на долгорочни договори за работа.

Но многу набљудувачи велат дека се работи за политички спин: голем број на луѓе трајно го напуштиле пазарот на труд и повеќе не се водат како невработени. И тие долгорочни договори не се новоотворени работни места, туку нов тип договори за лица кои веќе биле вработени.

Оптимизам и покрај проблемите

Од друга страна, јавниот долг на Италија останува на високо ниво со околу 130 проценти од националниот БДП- што е втор највисок долг во Европа по грчкиот. Сепак, иако многу Италијани се фрустрирани поради неефикасната јавна администрација, високите даноци и корупцијата, тие не веруваат дека Италија може да биде следната Грција.

„Единствениот ризик за Италија е доколку големите финансиски институции одлучат да ја нападнат земјата“, вели поранешниот член на владата и коментатор Алфонсо Пекораро Сканио. „Тоа се случи пред неколку години кога сметаа дека не сме доволно силни. Сега, откако спроведовме некои промени, чувството во Италија е стабилно бидејќи позитивно одговоривме на барањата од финансиските институции“.

Тој, како и многу Италијанци, е најмногу загрижен за грчката криза во смисла на тоа што таа значи за Европа. „Проектот за Европа беше проект на солидарност, заеднички раст и избегнување војна. Сега гледаме некаква економска војна меѓу Германија и Грција“, вели тој. „Но секако мора да им се каже на Грците дека мора да спроведат реформи“.

Мојата римска пријателка Цинзиа се согласува. Додека се подготвува за годишниот одмор во Грција, вели дека не се сеќава дали воопшто некогаш добила сметка во ресторан или хотел во земјата. „Италија има свои проблеми, но Грција има уште долг пат да изоди за да се приближи до остатокот од Европа, или дури и до Италија“, вели таа.