1. Прескокни до содржината
  2. Прескокни до главната навигација
  3. Кон други страници на DW

Лекциите од спорот за името

СН/ печат
18 јуни 2018

Договорот за името меѓу Македонија и Грција е една од малкуте добри вести за ЕУ во последно време. За конечен успех на решението, и Европа мора да стори повеќе, гласат дел од рекциите во печатот на германски јазик.

https://p.dw.com/p/2zlwz
Mazedonien Griechenland Namensstreit beigelegt Zaev und Tsipras
Фотографија: Reuters/A. Konstantinidis

„Крај на една расправија“ е насловен освртот во германскиот неделник Шпигел од  дописникот од Псарадес: „Алексис Ципрас и Зоран Заев не можеа да одберат посоодветно место од Псарадес на Преспанското Езеро за конечно да му стават крај на огорчениот спор за името на земјата 'Mакедонија' ... Езерото не само што е неверојатно убаво туку е поделено меѓу Грција, Mакедонија и Албанија. Местото значи е симбол за она што владите во Атина и Скопје сакаат да го постигнат: имено заедничка иднина, одбележана од мир, благосостојба и безбедност, како што рече Ципрас... Но во Грција противниците на договорот имаат јасно мнозинство. Според последната анкета повеќе од 67 насто од испитаниците сметаат дека договорот е лош за нивната земја...“, пишува авторот на текстот и веднаш потоа прашува: „Зошто тогаш Ципрас го протурка договорот, иако голем дел од неговите сонародници се против него? Зошто ризикува- кратко пред изборите- натамошно да губи поддршка? ... Ципрас се надева дека преку договорот ќе биде сфатен како политичар од меѓународен формат...Покрај тоа Ципрас се надева дека преку дилот за Македонија му се осигурува признанието од Западот. Неколку месеци пред истекот на третиот пакет помош за Грција на Ципрас тоа му е итно неопходно. Примерот со Македонија покажува дека тој сѐ уште може да биде гледан како носител на надеж.

За ЕУ пак договорот е една од малкуте позитивни вести во последно време- пред сѐ по референдумот за Брегзит во Велика Британија. Насочувањето на Македонија кон Западот, притоа може да помогне да се потисне руското влијание во регионот“, читаме меѓу другото во Шпигел.  

Tageszeitungen Presse Presseschau
Фотографија: picture alliance/dpa/S.Hoppe

Австрискиот весник Стандард пак во коментарот на оваа тема истакнува дека решението за прашањето за името меѓу Македонија и Грција е сѐ поблиску, меѓутоа за конечно остварување на целта притисок мора да изврши и Европската народна партија:

„Непријателските активности како шовинизмот и ревизионизмот треба да бидат спречени од страна на страните во договорот, се вели во членот 6 на договорот за решавање на прашањето за името меѓу Македонија и Грција. Во членот 7 се прави обид да се заштити „хеленистичката традиција“, што индиректно ја открива сржта на проблемот околу кој кружат толку многу на Балканот: несигурниот национален идентитет.

Овој несигурен идентитет е и причина за ирационалниот спор за името, кој сега би можел да биде надминат. Она што недостасува за менување на уставот е согласноста на опозициската партија ВМРО-ДПМНЕ, која е во сестрински однос со Европската народна партија (ЕНП). Само ЕНП е во состојба, со масивен притисок да ја натера ВМРО-ДПМНЕ да попушти- и тоа мора да го стори, ако се чувствува обврзана кон европскиот дух, бидејќи за Македонија во прашање е иднината во ЕУ и НАТО.

Притоа воопшто нема причина со ВМРО да се постапува нежно, зашто во цела Европа немаше ниту една друга партија која до 2015. година толку бескрупулозно ја поткопуваше државата како националистите во Скопје“, читаме во коментарот на Стандард.

Mazedonien Griechenland Namensstreit beigelegt  Zaev und Tsipras
Фотографија: Reuters/A. Konstantinidis

 „Спорот за името: повеќе од фарса“, под овој наслов германскиот весник Ное Оснабрикер Цајтунг објавува коментар по повод потпишувањето на договорот за надминување на спорот за името:

„Еден проблем помалку: Македонија може да се нарекува Македонија, иако со додавката 'Северна'. Ова може да биде помирливиот крај на деценискиот и прилично бизарен конфликт. Би можел. Конзервативците и националистите од двете страни ќе се спротивстават со сите средства. Во Грција ова прашање за името служеше како повод за обидот за соборување на владата на Алексис Ципрас.

Кавгата што надвор од двете земји делуваше како фарса би можела да стане лекција. На пример, за тоа како еден спор си се осамостојува. Имено, вистинската причина за спорот - премногу смелите формулации во уставот на новоформираната македонска република - е одамна расчистена, па спорот се подгреваше на друго ниво. Еден период мораше да се истрпи именувањето на аеродромот во Скопје во Александар Велики. Конечно и двете страни го сметаат древниот владетел како дел од нивното национално наследство.

Лекција, исто така, и за тоа што се случува кога една од страните во кавгата се наоѓа на подолгата страна на лостот: Атина имено од почетокот на спорот, го блокира можното членство во ЕУ, како и членство во НАТО на соседот. Зошто? Затоа што ѝ се може.

Но пред сѐ е лекција за тоа како може да се реши конфликтот, кој со години е подбуцнуван од национал-конзервативната страна, ако инволвираните влади имаат искрена волја да се придвижат за прашањето - и  добрососедскиот соживот го ценат повеќе од негата на шовинистичкото страшило“, се вели во коментарот на Ное Оснабрикер Цајтунг.