50. Monachijska Konferencja Bezpieczeństwa. Czy odżywają dawne podziały?

Komentatorzy w Niemczech zauważają, że niezależnie od tego, czy chodzi o aktualne wydarzenia na Ukrainie lub w Syrii czy o szpiegostwo danych przez NSA – wszystko to pokazuje, iż dawne podziały między Moskwą a Zachodem szybko odżywają na nowo.

Zbliżenie, jake miało miejsce między Rosją a UE oraz USA pod koniec ostatniego dziesięciolecia, jakby poszło w niepamięć. - Po dojściu Obamy do władzy były starania, aby postawić te relacje na nowym gruncie, jednak w międzyczasie sytuacja uległa zupełnej zmianie - przypomina niemiecki politolog Kai Olaf Lang. Jego zdaniem „dążenie Putina do wzmocnienia roli Rosji jako autonomicznego bieguna w konfliktach na świecie” utrudnia współpracę. - Także Niemcy postrzegają Moskwę jako coraz trudniejszego partnera ale mimo to niezbędnego - mówi Lang.

Afera szpiegowska na topie

Do pogorszenia się relacji rosyjsko-amerykańskich przyczyniła się w ostatnim roku w znacznej mierze afera szpiegowska NSA i sprawa azylu w Rosji dla Edwarda Snowdena. Informacje, jakie publicznie ujawnił, stanowią poważną próbę i wyzwania dla partnerstwa Stanów Zjednoczonych z wieloma krajami, w tym również z Niemcami. Berlin dąży do podpisania z Waszyngtonem specjalnego porozumienia, tzw. umowy „no-spy”. Miałaby to być deklaracja obopólnej rezygnacji ze szpiegowania się. Amerykańska administracja odrzuca jednak tak daleko idącą propozycję.

M.in. temu tematowi poświęcona jest wizyta szefa amerykańskiego departamentu stanu Johna Kerry'ego w Berlinie w piątek (31.01). Po spotkaniu z kanclerz Angelą Merkel Kerry udał się na konferencję do Monachium, dokąd przybędzie też szef amerykańskiego departamentu obrony Chuck Hagel.

Szef Międzynarodowej Konferencji Bezpieczeństwa, niemiecki dyplomata Wolfgang Ischinger porównał wręcz obecny kryzys zaufania w relacjach transatlantyckich Berlina z najtrudniejszymi okresami zimnej wojny.

Ukraina ważnym tematem

Do dominujących tematów międzynarodowych na konferencji w Monachium będą należały sytuacja na Ukrainie oraz wojna w Syrii. Na sobotę (1.2.) zaplanowane jest spotkanie Johna Kerry'ego z liderem ukraińskiej opozycji, żyjącym w Niemczech Witalijem Kliczko.

Także konflikty na Bliskim Wschodzie oraz w Afryce będą przedmiotem rozmów w Monachium. Tytuły dyskusji panelowych brzmią m.in.: „Transatlantycki renesans?”, „Przyszłość europejskiej polityki obronnej”, „Proces pokojowy na Bliskim Wschodzie” oraz „Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość bezpieczeństwa na świecie” – w tym ostatnim weźmie udział m.in. minister Radek Sikorski.

Szef konferencji Wolfgang Ischinger zwrócił uwagę na – jak to nazwał – „pozytywny punkt tegorocznego programu konferencji”, gdyż szykuje się wspólny udział w panelu dotyczącym sytuacji na zachodnich Bałkanach, szefów rządów Serbii oraz Kosowa, Ivicy Dacic i Hashima Thaci. - To jeszcze nie oznacza, że konflikty w tym regionie się zakończyły, ale pokazuje, że jesteśmy na dobrej drodze - zaznaczył Ischinger.

Jubileuszowe wydanie przyciągnęło gości

W tym roku swój udział w konferencji zgłosiło aż 20 prezydentów i szefów rządów i 50 ministrów spraw zagranicznych oraz obrony, jak również dziesięciu szefów dużych organizacji, jak ONZ, UE czy Nato. Z Polski obecnych będzie dwóch ministrów – w piątek przylatuje do Monachium szef MSZ Radek Sikorski, a w sobotę minister obrony Tomasz Siemoniak, który ma w sobotę rozmawiać z nową minister obrony Niemiec Ursulą von der Leyen.

Międzynarodowa Konferencja Bezpieczeństwa w Monachium odbywa się od 1963 roku. W tym roku 50., jubileuszowe wydanie otworzy swoim przemówieniem prezydent Niemiec Joachim Gauck.

Róża Romaniec, Monachium

red.odp.: Małgorzata Matzke