Angela Merkel i przyszłość UE. ANALIZA

Polityka UE nie powinna na tym ucierpieć - to zdanie słychać jak zaklęcie na brukselskich korytarzach. Wszystko funkcjonuje jak dotychczas, Niemcy mają stabilny rząd i zdolną do działania kanclerz. Jednak zapowiedź politycznego pożegnania na raty wielu polityków w stolicy UE uważa za oznakę osłabienia dotąd chyba najbardziej wpływowej szefowej rządu państw członkowskich UE.

Abstrahując od przemówienia niemieckiej kanclerz na forum Parlamentu Europejskiego w Strasburgu niemal wszystkie państwa członkowskie UE łączyć będą rezygnację Angeli Merkel z funkcji szefowej CDU z pytaniem co oznaczać to będzie dla Europy? Co z różnymi europejskimi projektami? I co będzie się działo, gdy – to już nie jest tylko teoretyczny scenariusz  – Merkel całkowicie zniknie z europejskiego horyzontu?

Kwoty uchodźców

UE już od dłuższego czasu stara się wypracować kompromis w kwestii rozdziału uchodźców. Dotychczas się to nie udało. Wprost przeciwnie: wiele unijnych państw ostro się temu sprzeciwia. Angela Merkel była ostro krytykowana za swoją politykę migracyjną, jednak w ostatniej chwili udało jej się osiągnąć porozumienie z Turcją i tym samym zmniejszyć napór imigrantów. Ale dla tego pod względem politycznym kontrowersyjnego porozumienia nadal potrzebne jest poparcie większości. I to poparcie umiała w kręgu państw członkowskich zorganizować przede wszystkim Angela Merkel.

Reforma strefy euro

Francja szuka razem z Niemcami m. in. rozwiązania zmierzającego do zwiększenia odporności eurostrefy na ewentualne kryzysy. Francuskiemu prezydentowi może zabraknąć w osobie Merkel partnera do takiej reformy. Nawet jeśli Merkel nie zgadza się na utworzenie osobnego budżetu strefy euro, to jednak Macron potrzebuje silnej politycznie kanclerz, by  mogła zapewnić mu ona poparcie bloku chadeckiego w Bundestagu dla szerokiej unii bankowej. Ta miała zostać przypieczętowana na najbliższym unijnym szczycie w grudniu. Włochy stają się coraz bardziej elementem ryzyka finansowego. Ponadto francuski  eurokomisarz ds. gospodarki Pierre Moscovici obawia się, że spór o budżet może wymknąć się spod kontroli jeśli Niemcy wycofają się z roli mediatora.

Populizm w UE

Nie trzeba zbyt bujnej wyobraźni, by uświadomić sobie jak trudne będzie osiągnięcie kompromisu na unijnych szczytach bez pośrednictwa Niemiec. Merkel potrafiła m. in. łagodzić napięcia związane z łamaniem praworządności przez Węgry i Polskę.

Nic dziwnego, że Bruksela chciałaby, by Merkel pozostała kanclerzem do końca swojej kadencji. Jest ona bowiem kotwicą stabilności w dość trudnej fazie europejskiej polityki. Ale jako szefowa rządu wisząca na włosku może ona już wkrótce stracić swój wpływ na brukselską politykę.