Firma na socjalu: szokujące nadużycia

W okresie minionych trzech lat liczba osób, które zarejestrowały działalność gospodarczą, lecz nie mogły wyżyć z dochodów swojej firmy, wzrosła z 50 tysięcy do 125 tysięcy - poinformowała federalna Agencja Pracy.

Osobom tym przysługuje w takich wypadkach zapomoga wyrównawcza według systemu świadczeń Hartz IV.

W lutym 2011 roku liczby tych przypadków wynosiła 118 tysięcy. 85 tys. z nich miało miesięczne dochody poniżej 400 euro, 25 tysięcy osób z działalności firmy miało dochody do 800 euro miesięcznie.

Zapomoga dla szefa

Zjawisko to zaczęło przybierać na sile w roku 2008, a jego punkt kulminacyjny przypada na rok 2010. Pracownicy w biurach pośrednictwa pracy nie kryją się ze swymi podejrzeniami, że chodzi przy tym o nadużycie świadczeń systemu opieki socjalnej. Prowadząc firmę, może tyle pozycji odpisać od podstawy opodatkowania, że na papierze wygląda na to, że właścicielom tych firm jak przysługuje zapomoga socjalna. Faktycznie jest jednak inaczej.

Jak dowiedziała się "Sueddeutsche Zeitung" do niektórych kas zapomogowych zgłaszają się nawet właściciele firm zatrudniających po kilku pracowników, składają wniosek o zapomogę i zostaje im ona przyznana. Nasuwa się podejrzenie, że wykorzystują oni słabość systemu, który służyć miał pobudzeniu inwencji u bezrobotnych i oferował cały katalog narzędzi, m.in. zarejestrownaie własnej działalności gospodarczej. Można też przypuszczać, że pracownicy urzędów zatrudnienia stosowali to narzędzie także w przypadkach, gdy szanse na sukces zakładanej firmy były nikłe. Ale statystki rozwoju przedsiębiorczości nabierały wtedy rumieńców.

Jak długo alimentować upadające firmy?

Heinrich Alt, członek zarządu Federalnej Agencji Pracy zasugerował, żeby podjąć debatę o tym, czy nie należałoby wprowadzić ograniczeń co do okresu czasu, w jakim właścicielom słabo prosperujących firm przysługiwałby zasiłek. "Kiedyś firma przecież powinna zacząć przynosić dochody, albo - nawet jeżeli jest to bolesne - trzeba firmę zamknąć. Nie wolno podatników obciążać wydatkami na firmy, którym nie powiodła się działalność" - stwierdził w wywiadzie dla "Süddeutsche Zeitung".

Kluczem stała praca

Generalnie osoby będące beneficjentami zapomóg Hartz IV mają problemy ze znalezieniem pracy. Z reguły znajdują tylko pracę słabo płatną, lub na krótki okres czasu. To stwierdzenie zawarte jest w analizie Instytutu Badania Rynku Pracy i Zawodów (IAB) w Norymberdze.

W roku 2008 ponad milion beneficjentów zasiłku Hartz IV znalazło pracę gwarantującą im świadczenia socjalne. Jednak prawie połowa z nich musiała dalej otrzymywać wyrównanie z kasy zapomogowej, ponieważ ich zarobki nie wystarczały do pokrycia podstawowych potrzeb.

Tylko 55 procent z beneficjentów zasiłku Hartz IV pracowała dłużej niż sześć miesięcy. "U ludzi zatrudnianych do prac dorywczych czy na krótki okres występuje niebezpieczeństwo, że powrócą na państwowy garnuszek, jeżeli nie znajdą pracy na dłużej" - stwierdzają naukowcy z IAB.

Nieco stabilniejsza jest natomiast sytuacja osób, które znalazły na dłużej pracę na pełnym etacie - 56 procent z nich mogło na stałe zrezygnować z pobierania państwowych świadczeń. Decydująca jest przy tym wysokość ich zarobków, i ile osób musi się z tych pieniędzy utrzymać. Obliczono, że 2/3 singli mogło wyżyć ze swoich zarobków. Natomiast była to tylko 1/3 osób samotnie wychowujących dzieci i par z dziećmi.

epd, dpa / Małgorzata Matzke

red.odp.: Bartosz Dudek