Ku pamięci spiskowców

Nieudany zamach na Hitlera 20 lipca 1944 roku stał się symbolem niemieckiego ruchu oporu. Oficerowie Wehrmachtu, zgromadzeni wokół pułkownika hr. Clausa Schenka von Stauffenberga, podłożyli bombę w baraku, w którym Hitler prowadził naradę. Zginęły cztery osoby, a kilka zostało ciężko rannych. Na skutek zbiegu okoliczności Hitler ocalał. Niemal wszyscy spiskowcy, którzy brali udział w przygotowaniu zamachu, bądź wiedzieli o jego przygotowaniu, zostali straceni.

W miejscu, w którym torturowano i stracono wielu z nich, w byłym berlińskim więzieniu - obecnie miejscu pamięci - Ploetzensee, odbywają się różne uroczystości, wykłady, wystawy oraz wystąpienia znanych osobistości niemieckiego życia publicznego.

- Pozostała nam przestroga, by w porę stawiać opór i sprzeciwiać się przemocy oraz bezprawiu. A równocześnie, by wykazywać tolerancję wobec tych, którzy w ramach demokracji prezentują inny punkt widzenia - zaznacza dyrektor "Fundacji 20 lipca" Dieter Thomas.

Wojskowa przysięga w miejscu buntu

Przez kilka lat w bloku Bendlera, gdzie mieściło się centrum dowodzenia spiskiem (obecnie siedziba ministra obrony Niemiec), odbywały się przysięgi żołnierzy Bundeswehry. Przysięga w rocznicę zamachu na Hitlera to dość świeża tradycja. Po raz pierwszy odbyła się w 1999 roku. Jeszcze do lat osiemdziesiątych spisek Stauffenberga był w Bundeswehrze tematem tabu jako, że zamachowcy złamali wojskową przysięgę.

Dopiero od czasów rządów tzw. czerwono-zielonej koalicji (SPD i Partii Zielonych) spiskowców 20. lipca 1944 zaczęto stawiać żołnierzom za przykład właściwej postawy obywatelskiej.

Uroczyste ramy i świetni mówcy.

Podczas przysięgi tradycyjnie przemawia co roku znana osoba życia politycznego. W 2001 roku po raz pierwszy przemawiał ówczesny przewodniczący Rady Żydów w Niemczech, Paul Spiegel. Rok później zaproszono po raz pierwszy zagranicznego gościa - był nim prezydent Rzeczypospolitej, Aleksander Kwaśniewski. W roku 2007 mówcą był były kanclerz Niemiec, Helmut Kohl. W swoim przemówieniu podkreślił, że zamachowcy chcieli przywrócić pokój w Europie. ”To właśnie pragnienie pokoju było kamieniem węgielnym do powstania zjednoczonej Europy” – powiedział. Dlatego "zadaniem dla tego i przyszłego pokolenia jest dokończenie dzieła politycznej integracji Europy”- powiedział Kohl. Od roku 2008 przysięgi poborowych odbywają się przed Reichstagiem. Na ubiegłorocznej szczególną uwagę poświęcono wystąpieniu byłego kanclerza Helmuta Schmidta.

Przez wszystkie te lata uroczystym przysięgom towarzyszyły protesty zdeklarowanych anty-militarystów, pacyfistów i innych grup.

ro/ma/pa