Pakt UE-Turcja zagrożony. Erdogan demonstruje nieustępliwość

Atmosfera wyraźnie zagęściła się. W ubiegłym tygodniu turecki premier Ahmet Davutoglu ogłosił swoją dymisję. A to właśnie ten polityk wynegocjował porozumienie z Brukselą i w przeciwieństwie do prezydenta Erdogana uważany jest za przyjaznego Europie. Później dwóch krytycznych wobec rządu tureckich dziennikarzy zostało skazanych na kary więzienia. Organizacja "Reporterzy bez Granic" mówi o wyroku, który ma na celu zastraszenie, a Związek Niemieckich Dziennikarzy DJV o "samowoli autokratycznego reżimu".

Kroplą, która dla Parlamentu Europejskiego przelała czarę, stała się w końcu wypowiedź prezydenta Erdogana. Turecki prezydent oświadczył, że ani myśli zmieniać ostro krytykowaną przez Brukselę ustawę antyterrorystyczną. – My idziemy naszą drogą, wy idziecie waszą – powiedział Erdogan. Nowelizacja tej ustawy to jeden z warunków zniesienia przez Brukselę obowiązku wizowego dla wszystkich Turków. Jednocześnie Erdogan wielokrotnie groził, że bez zniesienia wiz nie będzie tureckiej pomocy przy powstrzymywaniu fali uchodźców do Europy.

Europosłowie nie chcą jednak dać się zastraszyć. Komisja Wolności Obywatelskich i Sprawiedliwości Parlamentu Europejskiego zapowiedziała, że blokować będzie zniesienie wiz dla Turków tak długo, aż Turcja spełni wszystkie 72 warunki. – A do nich należą także zmiany w ustawie antyterrorystycznej – oświadczył Guy Verhofstadt , przewodniczący frakcji liberałów w Europarlamencie. – Nie możemy zaakceptować gróźb i prób szantażu ze strony Turcji Erdogana– wtórował mu Gianni Pitella, szef frakcji socjalistów. Jeśli obie strony nie złagodzą swoich pozycji, pakt UE-Turcja może zakończyć się fiaskiem.

Jednak zdaniem Elmara Broka, przewodniczącego komisji spraw zagranicznych Europarlamentu, Erdogan sam jest bardzo zainteresowany powodzeniem paktu. Jak dotąd Turcja wywiązywała się ze swoich zobowiązań, co widać po malejącej liczbie uchodźców. Jeśli jego nieustępliwa postawa sprawi, że Europa nie zniesie wiz dla Turków, może to mocno zaszkodzić jego popularności. Poza tym Erdogan znany jest ze swojej ostrej retoryki. – Dlatego powinniśmy trzymać nerwy na wodzy – podsumował Brok.

Ostrożnym optymistą jest także Jannis Emmanoulidis z brukselskiego think-tanku "European Policy Centre".

– Sytuacja staje się trudniejsza, ale ciągle jeszcze w interesie Erdogana leży zawarcie kompromisu. To samo dotyczy Europejczyków. Zdaniem eksperta pakt w sprawie uchodźców zostanie zrealizowany, a "jednym z jego elementów jest oczywiście sprawa wiz".

Chrisoph Haselbach / Bartosz Dudek