Polacy i Niemcy chcą patrzeć do przodu

Polacy i Niemcy chcą, aby relacje między ich krajami koncentrowały się na przyszłości i teraźniejszości, a nie na historii. W najnowszym badaniu z serii „Barometr Polska-Niemcy" odpowiedzi takiej udzieliło 70 procent pytanych Niemców i 60 procent Polaków. W porównaniu z badaniem przeprowadzonym w 2011 roku odsetek Polaków gotowych patrzeć w przyszłość, a nie w przeszłość spadł jednak aż o 13 punktów. - Pokazuje to, że współczesne debaty o polityce historycznej i polityka obecnego polskiego rządu wpływają na opinie Polaków - mówi dr Agnieszka Łada z Instytutu Spraw Publicznych. Instytut przygotował badanie razem z Fundacją Konrada Adenauera i Fundacją Körbera.

Sympatia bez większych zmian

Co ciekawe, podsycanie przez rząd debaty o historii, reparacjach czy polityce migracyjnej, nie spowodowało spadku sympatii Polaków do Niemców. Pozytywnie do zachodnich sąsiadów odnosi się 56 procent pytanych. To o 3 punkty więcej niż w roku 2016 i 9 punktów więcej niż w 2013. Z kolei niemiecka sympatia do Polaków od lat utrzymuje się na zbliżonym (i dużo niższym) poziomie. W najnowszym badaniu pozytywnie do sąsiadów za Odrą odniosło się 29 procent ankietowanych Niemców. W 2016 roku było to 28 procent.

Wyraźne tąpnięcie widać za to w ocenie aktualnych stosunków między obu krajami. Tylko 31 procent pytanych Niemców uznało relacje polsko-niemieckie za „dobre" lub „bardzo dobre". Oznacza to spadek o ponad połowę w porównaniu z latami 2012-2013. Dużo gorsza ocena wzajemnych relacji przy niezmienionym poziomie sympatii do Polaków, może świadczyć o tym, że Niemcy nie stawiają znaku równości między społeczeństwem a rządzącymi. - Niemcy zauważają, że polityka to jedno, a relacje między społeczeństwami to drugie - dodaje dr Agnieszka Łada.

Polacy oceniają wzajemne relacje dużo lepiej. Jako „dobre" albo „bardzo dobre" określa je 64 procent pytanych, czyli ponad dwa razy więcej niż po stronie niemieckiej. W latach 2012-2013 Niemcy i Polacy byli w tej sprawie zgodni. Ponad 70 procent badanych po obu stronach pozytywnie oceniało relacje między obu krajami.

Temat sporny reparacje

Autorzy badania zapytali też Polaków i Niemców o sprawę reparacji, która w ubiegłym roku wydawała się dominować politykę Warszawy wobec Berlina, choć obecnie zeszła na dalszy plan. Badanie pokazuje, że sami Polacy są w tej kwestii podzieleni. Na pytanie, czy Polska powinna domagać się od Niemiec reperacji za szkody wojenne, „tak" odpowiedziało 46 procent ankietowanych. 40 procent było przeciw, a 14 procent wskazało na odpowiedź „trudno powiedzieć". Opinia Niemców jest bardziej jednoznaczna. 76 procent pytanych uważa, że Niemcy nie powinny wypłacać Polsce reparacji. Za jest 4 procent pytanych. 20 procent nie miało jasnego zdania. Gabriele Woidelko, kierownik Programu Historia i Polityka Fundacji Körbera, zauważa, że konkretne historyczne tematy do dziś dzielą Polaków i Niemców. - Aby utrzymać to, co udało się osiągnąć w relacjach polsko-niemieckich po 1989 roku, należy kontynuować intensywny dialog, uwzględniający różne perspektywy postrzegania wspólnej przeszłości - oceniła.

Polacy europejscy

Badanie przynosi też ciekawe porównanie dotyczące stopnia utożsamiania się z Europą, który w Polsce jest wyższy niż w Niemczech. Trzy czwarte Polaków identyfikuje się silnie z Europą. W Niemczech ten odsetek wynosi 54 procent. - Polacy czują się Europejczykami. Warto, aby w Niemczech szczególnie to podkreślać. Potrzebujemy proeuropejskiej i aktywnej w UE Polski - komentuje dr Angelika Klein, szefowa Fundacji Konrada Adenauera w Polsce.

Badania zostały przeprowadzone na zlecenie Instytutu Spraw Publicznych, Fundacji Körbera i Fundacji Konrada Adenauera. GfK Polonia przeprowadziła sondaż w Polsce w okresie od 5 do 12 kwietnia 2018 r. na reprezentatywnej grupie 1 tysiąca Polaków w wieku od piętnastu lat. GfK SE przeprowadziła sondaż w Niemczech w okresie od 6 do 13 kwietnia 2018 r. na reprezentatywnej grupie 1 tysiąca Niemców w wieku od czternastu lat. Metoda badawcza: sondaż face to face.