Tradycje bożonarodzeniowe. Gwiazdy, wiedźmy i fast food
25 grudnia 2024
Na całym świecie chrześcijanie obchodzą Boże Narodzenie, święto narodzin Chrystusa. Uroczystości nie są jednak wszędzie takie same. Oto kilka regionalnych zwyczajów.
Filipiny: cudowne gwiazdy
Gwiazda Betlejemska, która doprowadziła Trzech Mędrców do szopki betlejemskiej, odgrywa kluczową rolę w historii Bożego Narodzenia.
Na Filipinach gwiazdy są przedstawiane na kolorowych lampionach, tak zwanych "parolach", które są wieszane przed domami w Boże Narodzenie. Wykonane z bambusa i papieru lampiony symbolizują nadzieję i światło.
Wenezuela: na wrotkach do kościoła
Chodzenie do kościoła w Boże Narodzenie jest zwyczajem w wielu chrześcijańskich krajach. Nie w Wenezueli. Tam na pasterkę się nie chodzi, tylko jeździ na wrotkach.
Zwyczaj ten jest odpowiedzią słonecznego południa na jazdę na sankach w krajach północnych. Pojawił się w latach 60. i do dziś jest popularny. Ruch uliczny jest blokowany specjalnie dla wrotkarzy.
Włochy: świąteczna wiedźma Befana
Życzliwa wróżka Befana o wyglądzie wiedźmy miała odwiedzić nowonarodzonego Jezusa wraz z Trzema Mędrcami, ale najpierw chciała dokończyć swoją pracę na krośnie.
Jednak sama nie mogła znaleźć drogi, więc w nocy z 5 na 6 stycznia krąży po świecie w poszukiwaniu dziecka. Grzeczne dzieci nagradza słodyczami, złe dostają bryłę węgla w postaci słodkiego cukru.
Japonia: KFC zamiast świątecznej kolacji
W Japonii mniej niż jeden procent społeczeństwa zalicza się do chrześcijan. Boże Narodzenie jest zatem świeckim świętem. Jedzenie słynnego smażonego kurczaka Kentucky Fried Chicken stało się bożonarodzeniową tradycją. W 1974 roku KFC rozpoczęło wielką kampanię reklamową „Kentucky na Boże Narodzenie”.
Meksyk: noc rzodkiewek
W 1897 roku burmistrz meksykańskiego miasta Oaxaca zapoczątkował dziwaczną tradycję bożonarodzeniową - "Noc rzodkiewek". Każdego roku 23 grudnia lokalni artyści rzeźbią sceny z życia codziennego w uprawianych tam rzodkiewkach i wystawiają je na jarmarku bożonarodzeniowym. Z rzodkiewek powstają również prace o tematyce bożonarodzeniowej.
Katalonia: „kupa” prezentów
Większość szopek ma niebiański wygląd. W hiszpańskim regionie Katalonia istnieje jednak postać aż nazbyt ludzka: „El Caganer”. Figurka przedstawia katalońskiego chłopa w charakterystycznej czerwonej czapce barretinie, który ma spuszczone spodnie i… defekuje.
Austria: porywczy pomocnik świętego Mikołaja
Święty Mikołaj przynosi prezenty każdemu, kto był grzeczny. Niegrzecznymi w Austrii zajmuje się jego pomocnik - Krampus.
Według legendy wymyka się ze swojej kryjówki 5 grudnia, aby ukarać nieposłuszne dzieci: uprowadza je do podziemi, biczuje brzozowymi gałęziami, a nawet topi.
USA: świąteczny ogórek
Niemieckie tradycje bożonarodzeniowe są bardzo popularne w USA. Należy do nich wieszanie na choince ogórka bożonarodzeniowego made in Germany.
Jednak mało Niemców o tym wie. Pewien dmuchacz szkła z Turyngii, gdzie według amerykańskiego dokumentu świąteczny ogórek został wynaleziony w 1880 roku, dowiedział się o tradycji dopiero w Stanach Zjednoczonych. Od tego czasu sam produkuje ogórki.
Chiny: jabłka pokoju
W Chinach Boże Narodzenie nie jest zakorzenione kulturowo, ale rozwinął się tu inny zwyczaj. W języku mandaryńskim Wigilia nazywana jest ping'anye, czyli „wieczór pokoju”.
Brzmi to podobnie jak „pingguo”, co oznacza „jabłko”. Ta językowa mieszanka sprawiła, że jabłka stały się popularnym prezentem świątecznym: jako „ping'anguo” lub „jabłka pokoju”.
Szwecja: pozdrowienia od Kaczora Donalda
Każdego roku 24 grudnia o godzinie 15:00 szwedzkie rodziny oglądają film Walta Disneya „Kaczor Donald i przyjaciele życzą wam wesołych świąt” z 1958 roku.
Według szwedzkiej gazety „The Local” w 2020 roku godzinny program obejrzało ponad 4,5 miliona osób - prawie połowa całej populacji. To czyni go najbardziej popularnym programem telewizyjnym w historii Szwecji.
Etiopia: Boże Narodzenie w styczniu
Podczas gdy wiele krajów chrześcijańskich świętuje 24 grudnia jako datę narodzin Chrystusa, większość kościołów prawosławnych, w tym etiopski, obchodzi Boże Narodzenie dopiero 7 stycznia.
W Etiopii święto to nazywane jest Gana lub Gena. Wielu mieszkańców bierze wcześniej udział w „poście proroków”. Jest to post adwentowy trwający do 43 dni przed Bożym Narodzeniem.