UE. Nowa szansa dla Bałkanów Zachodnich
27 lutego 2023
Prezydent Serbii Aleksandar Vucić i premier Kosowa Albin Kurti spotkają się dziś (27.02.2023) na rozmowach w Brukseli. Tematem spotkania jest zainicjowany przez Niemcy i Francję plan normalizacji stosunków między oboma krajami. Unia Europejska wspólnie z USA wyznaczyły Serbii i Kosowu termin do marca 2023 roku na przyjęcie zapisów planu.
Propozycja między innymi przewiduje, że oba kraje, choć wprawdzie dalej nie będą się formalnie uznawać, przynajmniej wzajemnie zaakceptują swoje istnienie i w ten sposób zapoczątkują proces normalizacji. Wzorem dla propozycji jest Układ NRD-RFN z 1972 roku, który przyczynił się do nawiązania stosunków między Niemcami Zachodnimi i Wschodnimi. Serbia konsekwentnie odmawia uznania niepodległości Kosowa, która kraj ten ogłosił w 2008 roku.
Mocny sygnał dla całego regionu
– Propozycja europejska, która opiera się na inicjatywie niemieckiej i francuskiej, jest w stanie rozwiązać dużą część problemów między oboma krajami. Może odblokować regionalną integrację z UE – w rozmowie z DW mówi Manuel Sarrazin, polityk Zielonych i specjalny przedstawiciel niemieckiego rządu ds. Bałkanów Zachodnich.
Manuel Sarrazin uważa za prawdopodobne, że obie strony wykażą się elastycznością i zaakceptują treść propozycji. – To byłby także silny pozytywny sygnał dla całego regionu Bałkanów Zachodnich w okresie trudnej sytuacji międzynarodowej – uważa.
Niemiecki polityk uważa, że przyjęcie planu nie rozwiąże wszystkich problemów wzajemnych relacji, ale pozwoli na otwarcie nowego etapu i uprości wiele spraw związanych ze współpracą regionalną i gospodarczą. – Byłoby wiele możliwości realizacji punktów ustalonych w ramach Procesu Berlińskiego, a nawet wyjście z działaniami jeszcze szerzej – twierdzi.
Niejasne stanowisko Belgradu wobec Ukrainy
Manuel Sarrazin wskazuje na fakt, że zajmując pozytywne stanowisko wobec unijnej propozycji, serbskie władze mogłyby udowodnić szczere intencje, mówiąc o „konstruktywnym rozwiązaniu kwestii Kosowa i tym samym o wiarygodnym podążaniu drogą integracji europejskiej”. Pomogłoby to w zbudowaniu obrazu, że „na serbskiej polityce można polegać”. Byłby to też silny sygnał dla firm, także z Niemiec, które aktualnie rozważają inwestycje w Serbii.
Wynik dzisiejszych rozmów jest też ważny w kontekście niejasnego stanowiska Serbii w sprawie wojny w Ukrainie.
– Oczywiście nadal oczekujemy, że Serbia, zgodnie z treścią Układu o stabilizacji i stowarzyszeniu, będzie krok po kroku zbliżać się do wspólnej europejskiej polityki zagranicznej, aż się do niej przyłączy – mówi Manuel Sarrazin.
Więcej szczerości
Niemiecki polityk uważa, że kto chce dołączyć do UE, musi podzielać europejskie decyzje. – Brakuje nam tam jakiegokolwiek ruchu – skrytykował Sarrazin.
Polityk zaapelował do UE, aby otwarcie rozmawiała z Serbią. – Uczciwość jest lepsza niż „wybielanie lub tuszowanie małych kroków, na które wspólnie byście się zgodzili, a potem udawali, że wszystko jest w porządku.
Promykiem nadziei jest fakt, że serbskie władze w ostatnich tygodniach i miesiącach próbowały wzmocnić dwustronne zaangażowanie w kwestii Ukrainy. Te sygnały z pewnością zostały zauważone w UE. Równocześnie w Serbii wciąż w dużym stopniu aktywna jest prorosyjska propaganda – zaznacza Sarrazin.
Dlatego jego zdaniem trzeba starać się poszerzać serbski dyskurs dotyczący wojny w Ukrainie. Więcej uwagi, także w przestrzeni publicznej, trzeba poświęcić cierpieniom Ukraińców i zbrodniom, które popełnia Rosja. – Ostatecznie są to rosyjskie zbrodnie wojenne i rosyjskie imperialistyczne próby kolonizacji Ukrainy – podkreśla polityk.
Pozytywny bilans
Manuel Sarrazin pozytywnie ocenia pierwszy rok w roli specjalnego przedstawiciela niemieckiego rządu ds. Bałkanów Zachodnich. Z ważnych sygnałów wymienia organizację szczytu Bałkanów Zachodnich w Berlinie, zawarcie trzech porozumienia o mobilności oraz deklaracji energetycznych, w ramach której Niemcy przekazały duże środki finansowe na rzecz regionu.
– Rząd federalny jest wyraźnie zaangażowany w europejską przyszłość wszystkich sześciu państw Bałkanów Zachodnich – mówi polityk.
Przedstawiciel niemieckiego rządu oprócz rozwiązywania starych sporów, chce w najbliższych miesiącach skupić się na polepszaniu perspektyw społeczeństw regionu.
– Wspólne działania w ścisłej współpracy z partnerami z UE i USA to warunek osiągnięcia pozytywnych zmian na Bałkanach Zachodnich – podkreśla rozmówca DW.