Ukraińscy uchodźcy na niemieckim rynku pracy
20 kwietnia 2022
Pomoc i ochrona uchodźców z Ukrainy, uciekających przed rosyjską wojną napastniczą, wprawdzie są obecnie na pierwszym planie, ale coraz częściej tematem dyskusji jest kwestia ich integracji na niemieckim rynku pracy. – W obliczu tej strasznej napaści Putina przygotowujemy się na to, że wielu uchodźców zostanie na dłużej – agencja dpa cytuje ministra pracy Hubertusa Heila (SPD). Rynek pracy jest otwarty.
Kanclerz Olaf Scholz (SPD) podkreślił, podczas ubiegłotygodniowego spotkania z członkami zarządów firm notowanych w indeksie giełdowym DAX, znaczenie biznesu w integracji uchodźców z Ukrainy – czytamy w oświadczeniu.
Kiedy zaczyna się wykorzystywanie?
Z kolei związek zawodowy branży budowlanej IG BAU ostrzegł przed wykorzystywaniem uchodźców z Ukrainy jako taniej siły roboczej. Pod koniec marca firma przetwórstwa mięsnego Tönnies były ostro krytykowana po tym, jak magazyn polityczny ARD Panorama poinformował, że firma miała na granicy polsko-ukraińskiej rekrutować uchodźców jako pracowników produkcyjnych. Tönnies zaprzecza, że ma jakiekolwiek egoistyczne zamiary.
Dla firm może to być balansowanie między tym, by z jednej strony szczerze chcieć pomóc i mieć zapotrzebowanie na siłę roboczą, a z drugiej strony nie być krytykowanym za wykorzystywanie cierpienia uchodźców wojennych.
Na początku kwietnia firma informatyczna SAP ogłosiła uruchomienie programu, w tym własnej strony internetowej, mającego na celu „kojarzenie uchodźców z Ukrainy z ofertami pracy w biurach SAP na całym świecie”.
Potrzebna elastyczna biurokracja
SAP nie jest wyjątkiem wśród dużych koncernów. Producent sprzętu sportowego Adidas zapytany o to poinformował, że od roku 2015 roku wspiera integrację uchodźców na rynku pracy, na przykład poprzez staże i szkolenia. – Programy te są oczywiście otwarte także dla uchodźców z Ukrainy, a pierwsze podania rekrutacyjne już wpłynęły – powiedział rzecznik koncernu. Ponadto istnieje wiele możliwości bezpośredniego wejścia na rynek pracy, na przykład dla specjalistów z sektora cyfrowego.
Mercedes-Benz chce „wspierać w znalezieniu nowych możliwości zatrudnienia osoby, które uciekły z Ukrainy”, jak powiedziała rzeczniczka.
Dla producenta samochodów ze Stuttgartu ważne jest, aby niezbędne pozwolenia na pobyt i pracę zostały szybko udzielone. Potrzebna jest także jasność wobec wymogów prawnych, na przykład „czy i w jakich przypadkach można zrezygnować z pewnych dokumentów i zaświadczeń, których uzyskanie jest obecnie niemożliwe”; takich jak zaświadczenia o studiach uchodźców lub przebytych przez nich szkoleniach.
Szanse w przemyśle i rzemiośle
Tylko w Deutsche Bahn – według kierownika działu kadr Martina Seilera – jest „stale od 3 do 4 tysięcy wolnych miejsc”. Pierwsi uchodźcy z Ukrainy zostali tam już zatrudnieni, np. jako inżynierowie budowlani, pracownicy infolinii czy w dziale IT.
Koncern Siemens także planuje również programy integracyjne dla uchodźców na rynku pracy, np. staże dla uczniów, praktyki zawodowe lub zajęcia przygotowujące do szkoleń z nauką języka. Niemiecka Konfederacja Rzemiosła (Zentralverband des Deutschen Handwerks, ZDH) poinformowała, że w najbliższym czasie najważniejsza jest pomoc humanitarna, nie zaś rekrutacja wykwalifikowanych pracowników.
Szanse na udaną integrację na rynku pracy w rzemiośle dają przede wszystkim posiadane kwalifikacje oraz duże zainteresowanie uchodźców szybkim podjęciem pracy. „Liczni uchodźcy posiadają np. kwalifikacje medyczne i techniczne, co zwiększa zainteresowanie zatrudnieniem ich w zawodach związanych z ochroną zdrowia” – zaznacza ZDH.
„Chłonny rynek pracy“
Perspektywy na dłuższy pobyt, dwa lub trzy lata, obecnie jest realny. „W tym czasie młodzi ludzie z Ukrainy mogliby ukończyć szkołę, a następnie zainteresować się kształceniem w zawodach rzemieślniczych” – uważa ZDH.
– My, pracodawcy, jesteśmy gotowi zatrudnić i wyszkolić uchodźców z Ukrainy. Wielu pracodawców pomaga również w zakwaterowaniu i opiece nad tymi ludźmi – powiedział Steffen Kampeter, prezes stowarzyszenia pracodawców BDA. Politycy muszą teraz wreszcie przestawić się na tryb kryzysowy, ponieważ przyjmowanie osób z Ukrainy jest nadal zbyt powolne i nieefektywne.
Rząd federalny musi odciążyć gospodarkę i stworzyć warunki ramowe dla integracji. – Możliwość, by uchodźcy z Ukrainy mogli bez zbędnych formalności podjąć w Niemczech pracę zgodną z ich kwalifikacjami, jest teraz najważniejszym punktem – podkreślił Steffen Kampeter.
„Gdy zdarzy się tak, że ludzie ci zdecydują się pozostać u nas na dłużej i będą szukać pracy lub będą chcieli wziąć udział w szkoleniach, jesteśmy oczywiście przygotowani na to, by pomóc im możliwie szybko i bez zbędnej biurokracji, jak to tylko możliwe” - deklaruje Federalna Agencja Pracy. Jeśli uchodźcy z Ukrainy będą chcieli pracować w Niemczech, znajdą tam chłonny rynek pracy, a zapotrzebowanie na pracowników jest wysokie.
Autor: Robin Wille