Fałszywe wideo. Założyciel firmy BioNTech jest zaszczepiony.
9 grudnia 2021
Teza: „Dr Ugur Sahin, szef firmy BioNTechn, który oprawcował szczepionkę BioNTech/Pfizer, odmawia poddania się szczepieniu ze względów bezpieczeństwa” – napisał jeden z użytkowników Twittera nad filmem, który na początku grudnia 2021 r. był często udostępniany i komentowany na Twitterze i kanale YouTube.
DW sprawdza: Fałsz
Na nagraniu rzeczywiście widać założyciela mogunckiej firmy BioNTech, Ugura Sahina, ale pochodzi ono z 2020 r., więc nie jest już aktualne. Koncern poinformował w rozmowie z agencją Reutersa, że obecnie Ugur Sahin jest zaszczepiony i przyjął także dawkę przypominającą. Pokazujemy, w jaki sposób wideo manipuluje.
Co dokładnie pokazuje to nagranie?
Ponad dwuminutowe nagranie ma udowodnić, że Ugur Sahin, współtwórca pierwszej na świecie szczepionki przeciwko koronawirusowi, sam się nie szczepi. Ale co można w nim zobaczyć?
W pierwszych 15 sekundach widoczny jest tylko Ugur Sahin. Reporter, którego na początku nie widać, zwraca się do Sahina po angielsku: „Proszę pozwolić, że zadam panu osobiste pytanie. Wiem, że nie lubi pan zbytnio odpowiadać na osobiste pytania, ale pan i pańska żona, dr Tuereci, odgrywają tak centralną rolę jeśli chodzi o rozwój wirusa…”. Następuje zbliżenie obrazu, na którym dwukrotnie odtwarzane są słowa „rozwój wirusa" w zwolnionym tempie.
Od 22 sekundy pada kolejne pytanie: „Słyszałem, że pan nie otrzymał jeszcze szczepionki. Dlaczego nie?”. Ugur Sahin odpowiada: „W tej chwili prawo nie zezwala mi na otrzymanie szczepionki". Na pytanie reportera, dlaczego tak się stało, szef BioNTech tłumaczy, że w Niemczech obowiązuje pewna kolejność szczepienia przeciwko SARS-CoV-2. W czasie, gdy nagrywano te rozmowę, szczepić można było tylko osoby starsze i osoby z grup ryzyka. Sahin powiedział również, że ani on, ani inni pracownicy firmy BioNTech nie mogli brać udziału w badaniach klinicznych podczas opracowywania szczepionki, bo takie jest prawo. „Oczywiście rozważamy umożliwienie tego. Dla nas ważniejsze jest to, że nasi pracownicy i partnerzy zostali zaszczepieni. Naszym celem jest wyprodukowanie ponad 1,3 miliarda dawek w 2021 r. A to można osiągnąć tylko wtedy, gdy będziemy kontynuować pracę 24 godziny na dobę, siedem dni w tygodniu, bez żadnych przerw”.
Naukowiec podkreśla w nagraniu, że rozważa się wyprodukowanie dodatkowej partii szczepionki dla pracowników i partnerów BioNTech, niezależnie od kontyngentu przeznaczonego dla UE.
Nie ma więc wypowiedzi Ugura Sahina, która świadczyłaby o tym, że nie chce być szczepiony lub że ma obawy co do bezpieczeństwa szczepionki.
Prawdziwe wideo, niewłaściwy kontekst
Już w komentarzach pod tweetem użytkownicy zadają ważne pytania: czy ten film jest prawdziwy? Skąd to się wzięło? Kiedy został nagrany wywiad?
Samo nagranie dostarcza kilku wskazówek. Chociażby w drugiej części widać na zdjęciu mikrofon DW. Szybkie wyszukanie „DW Sahin interview" w Google daje wynik: film o tytule „BioNTech CEO Ugur Sahin: „Our vaccine will likely work for mutated coronavirus variants" został opublikowany na kanale YouTube DW News 22 grudnia 2020 r. W przeciwieństwie do wpisu na Twitterze ten filmik ma osiem i pół minuty długości. Porównanie obu filmików potwierdza, że liczący prawie rok wywiad DW z Sahinem został wykorzystany do stworzenia krótkiego wideo.
Również inne starsze wywiady z Ugurem Sahinem są obecnie szeroko rozpowszechniane w mediach społecznościowych, sugerując, że twórca szczepionki sam nie chce się zaszczepić. Na przykład wywiad SWR z 21 grudnia 2020 r. został sprowadzony do pytania i odpowiedzi na temat tego, że Ugur nie został jeszcze zaszczepiony, podobnie jak wywiad DW, i opublikowany na YouTube przez kilku użytkowników w październiku 2021 r. W wywiadzie dla stacji SWR, podobnie jak w wielu innych wywiadach w tamtym czasie, Ugur Sahin zapewnia: „Oczywiście, że chciałbym się zaszczepić".
Sahin jest już od miesięcy w pełni zaszczepiony
W momencie przeprowadzania obu wywiadów, czyli w grudniu 2020 r., Ugur Sahin, który miał wówczas 55 lat, nie mógł zostać zaszczepiony, ponieważ w Niemczech, ze względu na ograniczoną liczbę dawek szczepionki, ustalono hierarchię według grup ryzyka. Zgodnie z nią w pierwszej kolejności zaszczepiono osoby powyżej 80. roku życia oraz pensjonariuszy domów seniora i domów opieki. Zostało to zapisane w odpowiednim rozporządzeniu niemieckiego ministerstwa zdrowia.
19 marca 2021 Ugur Sahin i Oezlem Tuereci poinformowali w wywiadzie z Bild Live, że zarówno oni, jak i ich zespół zostali zaszczepieni. Rzecznik prasowy BioNTech skomentował ostatnie wpisy w mediach społecznościowych na temat Sahina. W e-mailu potwierdził, że Ugur Sahin otrzymał pierwsze szczepienie na początku 2021 r., a kilka tygodni temu otrzymał także szczepienie przypominające. To sprawia, że zarzuty, iż Ugur Sahin odmawia zaszczepienia się przeciwko COVID-19, są bezpodstawne.