Ndrangheta kalabreze: Kujt iu drejtua operacioni antimafia?

Aksioni policor i zhvilluar të mërkurën në Itali, Gjermani, Francë dhe shumë vende të tjera të BE-së kishte në shënjestër kryesisht organizatën mafioze kalabreze 'Ndrangheta dhe mbështetësit e saj. U konfiskuan pasuri me vlerë disa milionëshe. Operacioni ndërkufitar “Eureka” ishte një nga aksionet më të mëdha ndërkombëtare kundër mafies që është bërë deri më sot. 

Hetimet ishin zhvilluar për më shumë se katër vjet në fshehtësi të plotë. Autoritetet e sigurisë me sa duket kishin arritur të përgjonin bisedat që kriminelët bënin me telefona të kriptuar, të cilët konsiderohen veçanërisht të sigurtë nga përgjimet. Një rol të veçantë në këtë thuhet se ka luajtur policia në Bavari.

Cili është ndikimi i 'Ndrangheta's?

'Ndrangheta' konsiderohet si organizata më e fuqishme mafioze në Evropë. Me një "xhiro vjetore" të vlerësuar prej më shumë se 50 miliardë euro, ajo prej kohësh e ka lënë në hije Cosa Nostra-n siciliane. Organizata mafioze e fiton pjesën më të madhe të të ardhurave nga trafiku i drogës, shantazhimi i biznesmenëve dhe pastrimi i parave. Por ajo pasurohet edhe përmes prostitucionit, trafikimit të qenieve njerëzore, depozitimit të paligjshëm të mbeturinave dhe me lojëra fati të ndaluara.

Ndrangheta është e organizuar në rreth 160 klane familjare, secila prej të cilave kontrollon një territor të caktuar. Klanet, nga ana tjetër, ndahen në qeliza lokale me 40 deri në 50 anëtarë. Një nga marrëveshjet më fitimprurëse aktualisht është kontrabanda e kokainës nga Amerika e Jugut në Evropë, nga ku droga me sa duket dërgohet edhe në rajone të tjera të botës. Policia italiane vlerëson se Ndrangheta kontrollon midis 60 dhe 80 për qind të tregut evropian të kokainës.

Nga vjen Ndrangheta?

Ndrangheta e ka origjinën në fshatin malor kalabrez, San Luca, nga ku vijnë shumica e të dyshuarve të operacionit më të fundit. Vendi me 3400 banorë konsiderohet si “qendra shpirtërore” e organizatës mafioze.

'Ndrangheta nuk ka një udhëheqje qendrore, klanet familjare janë të lidhura me njëra-tjetrën në mënyrë të lirshme. Në vitin 2014, hetuesit italianë arritën të filmonin për herë të parë një ritual të fshehtë anëtarësimi, sipas modelit të riteve fetare. Pjesëmarrësit përsërisnin formulat dhe betoheshin për besnikëri dhe heshtjen tipike të mafies, omertà. Ndrangheta e përshkruan veten si "Santa società", "shoqëri e shenjtë".

Çfarë roli luan Gjermania?

Gjermania ka qenë prej dekadash një vend i rëndësishëm tërheqjeje për anëtarët e 'Ndrangheta's. Në të kaluarën, organet policore gjermane nuk kishin presion aq të madh sa në Itali për të ndjekur ose kërkuar anëtarët e krimit të organizuar. Policia përllogarit se afro 300  deri në 400 anëtarë të 'Ndrangheta'-s jetojnë në Gjermani. Gjatë aksionit të fundit në Gjermani u lëshuan mbi 30 urdhër-arreste, nga gjithsej 130 arrestime që u bënë në të gjithë Evropën.

Por Gjermania është edhe një treg i rëndësishëm për krimin e organizuar. Biznesi në Gjermani kontrollohet nga Kalabria, por hetuesit gjermanë supozojnë se Ndrangheta ka aty një organ të vetin të kontrollit, i cili ndërmjetëson në mosmarrëveshjet midis klaneve familjare. Thuhet se nuk ekziston asnjë institucion i krahasueshëm në vendet e tjera të BE-së.

Betejat për biznes dhe pushtet të 'Ndrangheta' zakonisht i zhvillohen në fshehtësi. Por në vitin 2007 shkaktoi bujë një grindje familjare në Gjermani, si rezultat i së cilës u qëlluan gjashtë burra para një picerie në Duisburg. Viktimat dhe autorët vinin nga San Luca. Katër vjet më vonë, Giovanni Strangio, organizatori dhe autori i vrasjes mafioze, u dënua me burgim të përjetshëm.

Sa të suksesshme janë hetimet?

Dy vjet më parë, hetimet e suksesshme në Itali dhe vende të tjera evropiane çuan në një gjyq të madh mafioz në Lamezia Terme të Kalabrisë. Është gjyqi më i madh i bërë kundër mafies që nga gjyqi kundër Cosa Nostra-s siciliane në mesin e viteve 1980. Më shumë se 400 persona janë në bankën e akuzës në “gjyqin e shekullit”. Mbi 900 persona janë marrë si dëshmitarë. Është një punë shumë e mundimshme. Për çdo të pandehur duhet të provohet veprimtaria kriminale ose mbështetja specifike për klanet, pasi në Itali ende nuk mjaftojnë kontaktet me mafian për një dënim.

Si vepron gjyqësori në Gjermani me mafian?

Vitet e fundit, presioni ndaj krimit të organizuar është rritur edhe në Gjermani. Megjithatë, vëzhgues profesionistë, si gazetari David Schraven, autor i një bestselleri për mafian në Gjermani, botuar në vitin 2017, kritikojnë procedurat e gjata dhe dënimet relativisht të buta: "Dënimet që i pret mafiozët në Gjermani janë qesharake. Ato nuk janë pengesë”, tha Schraven në një intervistë për DW pak kohë më parë.

E megjithatë, së fundmi u morr një dënim pak më ndryshe, i cili që nga shkurti 2023 është ligjërisht i detyrueshëm. Për herë të parë në historinë e Republikës Federale, u dënua me tre vjet e gjysmë burg një i akuzuar për mbështetje të 'Ndranghetas. Dënimi u mundësua edhe nga një reformë e vitit 2017 në nenin 129 të Kodit Penal. Që atëherë, shteti në Gjermani e ka më të lehtë ndjekjen penale dhe dënimin për anëtarësim në një organizatë kriminale të huaj.

Një tjetër gjyq lidhur me Ndranghetan po zhvillohet aktualisht në Dyseldorf: Në bankën e të akuzuarve janë 14 burra, të cilët po ashtu dyshohen se janë anëtarë të mafies kalabreze.