1. Idi na sadržaj
  2. Pređi na glavni meni
  3. Idi na ostale ponude DW

Duga borba protiv dominacije muškaraca

9. novembar 2010.

Ravnopravnost muškaraca i žena bila je jedna od tema francuske revolucije i od tada je u Nemačkoj, ostatku Evrope i Severnoj Americi bilo nekoliko talasa feminizma. U Nemačkoj su žene prilično kasno dobile osnovna prava.

https://p.dw.com/p/Q2EJ
Dorotea Erksleben, prva nemačka lekarka
Dorotea Erksleben, prva nemačka lekarkaFoto: picture-alliance/dpa

Prvi talas borbe za ženska prava je ženama u Nemačkoj omogućio da studiraju na univerzitetma. Prva žena koja je završila medicinu u Nemačkoj bila je Doroteja Erksleben – bilo je to 1794. godine. Njoj je za to bila potrebna specijalna dozvola od kralja, a opšte pravo da studiraju žene u nemačkoj su dobile tek 1900. godine. Pravo glasa ženski rod u Nemačkoj ima od 1919 godine.

Usledio je drugi talas, pedesetih i šezdesetih godina. Interesantno je da je u Nemačkoj tek 1954. godine ukinuta zabrana zapošljavanja udatih žena u javnim službama. Čak do 1958. godine je postojao zakon po kojem su prosvetne radnice morale da se obavežu na celibat. Zbog toga se do skoro po selima govorilo „gospođica učiteljica“. Te 1958. godine stupio je na snagu zakon o ravnopravnosti polova, pa je tako ukinuto i pravo muža da isključivo on odlučuje o bračnom životu, to jest da žena po zakonu mora da ga sluša.

Treći talas feminizma nastaje devedesetih godina, a početkom novog milenijuma postavljeno je pitanje koliko je takav pokret uopšte potreban ženama. Mnoge žene prihvataju svet onakvim kakav on jeste i smatraju se sposobnim za borbu za svoja prava u okviru porodice, na radnom mestu i u društvu. Feminizam delije kao nešto prevaziđeno – dosadno. Međutim, istovremeno nastaju novi oblici feminizma – udaljeni od političke platforme, čije je težište na politici polova, (gender) i seksualnosti.

Protest protiv stereotipa o ženi sa naslovnice

Feminizam protestuje protiv stereotipa da žena mora biti zgodna, vitka, našminkana...
Feminizam protestuje protiv stereotipa da žena mora biti zgodna, vitka, našminkana...Foto: picture-alliance / dpa

Protesti su sada uglavnom orijentisani protiv komercijalizovane, stereotipne slike idealnog ženskog tela u medijima, pre svega modnim časopisima i uopšte u svetu mode. Zatim protiv homofobije u društvu i nejednakih šansi u obrazovanju. Međutim, nauka još nije jedinstvena u oceni da li je reč o zaista novom feminizmu ili samo o transformisanom feminizmu koji na ovim prostorima postoji već 40 godina.

Ema i Alis su sinonimi za moderni feminizam u Nemačkoj. Alis Švarzer je novinarka, publicistkinja, osnivačica časopisa EMMA i njena glavna urednica. Alis (68) je šezdesetih godina, studirajući i radeći kao novinar u Parizu između ostalog i kod profesora Mišela Fukoa, upoznala Sartra i Simon de Bovoar i priključila se pokretu za prava žena.

Angela Merkel i Alis Švarcer
Angela Merkel i Alis ŠvarcerFoto: picture-alliance/dpa

1971. godine pokrenula je u Nemačkoj akciju: „Žene protiv paragrafa 216“ zapravo borbu za legalizaciju prekida trudnoće. Švarcer se zalaže za seksualne slobode, smatrajući da je seks bio i ostao instrument za tlačenje žena. Upravo u seksualnosti se nalazi ključ ženske potčinjenosti, njenog osećanja krivice i fiksacije na muškarce – to je osnova za mušku moć i žensku nemoć i danas, smatra Alis Švarcer.

Autorka: Dijana Roščić

Odg. urednik: Nemanja Rujević