SPC u Nemačkoj: kucajući na Nebeska vrata

Srpska pravoslavna crkva u Nemačkoj opet je tema za novinske agencije. Naime, Sinod SPC je naredio da se preispitaju sve sporne stvari u Eparhiji srednjoevropskoj, koja obuhvata i Nemačku. Osim toga, Sinod je najavio osnivanje komisije koja će se baviti ovom Eparhijom. O čemu se radi?

Sergije Karanović, koji je od 2014. prvi čovek eparhije sa sedištem u gradu od stotinjak hiljada duša, Hildeshajmu, u pokrajini Donjoj Saksoniji, suspendovao je 7. marta svog dugogodišnjeg bliskog saradnika, arhijerejskog zamenika episkopa srednjoevropskog Milana Pejića

Mučno nasleđe

Interesantno je da je i Sergijev prethodnik Konstantin Đokić suspendovan 2012. bez navođenja razloga. Iz Beograda su posle suspenzije poslali svoje ljude u kontrolu. Značaj koji Srpska pravoslavna crkva pridaje Eparhiji srednjoevropskoj može se videti i na osnovu činjenice da je sam srpski patrijarh Irinej bio neka vrsta prinudnog upravnika eparhije između 2012. i 2014.

Isto tako valja spomenuti da je krajem 2012. upravo prota Milan Pejić iz Hanovera bio u grupi izaslanika Svetog sinoda iz Beograda koji su ušli u eparhijski centar u hildeshajmskoj četvrti Himelstir, kako bi ga sa sinodskim nalogom zapečatili. U svetovnom žargonu, taj potez se zove prinudna uprava, a uveden je nakon sinodske odluke o suspenziji tadašnjeg vladike Konstantina. On je stolovao u Nemačkoj pune 22 godine, uspevši da, kako kažu svedoci, zamuti odnose među sveštenstvom i vernicima i da se sukobi sa nemačkim poreskim vlastima. Izgleda da njegovo nasleđe još nije prevaziđeno.

Burne reakcije

Kako javlja nemačka Katolička novinska agencija, odluka o suspenziji Pejića izazvala je burne reakcije u delu vernika, te su oni odlučili da se obrate patrijarhu Irineju. Pejić je bogoslovske studije izučavao u Bonu još sedamdesetih i – za razliku od Sergija koji je solunski student bogoslovije – duboko je ukorenjen u srpskom miljeu u Nemačkoj.

Ali ni episkop srednjoevropski Sergije nije sedeo skrštenih ruku, te je, kako kaže njegov saradnik, đakon Milutin Marić, na sopstvenu inicijativu otišao za Beograd gde je sa crkvenim vlastima raspravljao o situaciji u eparhiji. Marić nije odao detalje razgovora. Episkop Sergije je pre preuzimanja dužnosti u Nemačkoj bio nadležan za manastir Rmanj kod Bihaća. Proglašen je episkopom samo nekoliko nedelja uoči odlaska za Nemačku i, kako navodi nemačka agencija, nije imao nikakvo iskustvo upravljanja eparhijama.

Ko ne posluša – na sud

Sergije je suspenziju Pejića obrazložio dokazanim kršenjem crkvenog reda. Iako je Pejić suspendovan kao Sergijeva desna ruka, on će ostati paroh u Hanoveru. Protivnici episkopa Sergija tvrde da je on odgovoran za finansijsku krizu Eparhije, ali njegov portparol odbacuje takve optužbe sa obrazloženjem da je Eparhija, koja je po nemačkom zakonu registrovana kao udruženje, podleže strogim propisima kao neprofitna organizacija koja služi opštem dobru i redovno je kontrolišu nemačke poreske vlasti.

Prema pisanju nemačke agencije u krugovima Srpske pravoslavne crkve u Nemačkoj se navodi da je nastala svađa između eparhijskog odbora i episkopa. Naime, Sergije je svojim ukazom nametnuo pretres Pejićevog parohijskog doma u Hanoveru. U nemačkom medijskom izveštaju navodi se da je pretresan kompletni arhiv, kao i ukupna elektronska prepiska u parohiji, zbog, kako se navodi, „preispitivanja zloupotrebe i konstatovanja činjenica u vezi sa nečuvenim događajima i neumesnim komentarima u medijima usmerenim protiv crkve, Episkopa, sveštenstva i ljudi koji zapošljava Eparhija frankfurtska i sve Nemačke“.

Episkopov dekret bio je potkrepljen pretnjom da će protiv onih koji ne postupe po naloženom biti pokrenut crkveno-sudski postupak.

Šteta po crkvu?

Ovaj sukob bi, u najgorem slučaju, mogao da oteža zakonsko priznavanje Eparhije srednjoevropske kao „javnopravne korporacije“, što bi joj u Nemačkoj donelo velike zakonske olakšice, i na čemu se radi već 19 godina. Iritaciju među delom sveštenstva i vernika izazvala je prošlogodišnja inicijativa episkopa Sergija da se nazove Episkopom frankfurtskim i sve Nemačke. Sinod je na to pristao, ali premeštanje sedišta u Frankfurt nije prihvaćeno.

Tako će Sergije i dalje stolovati u mestašcu Himelstir, koje je deo gradskog područja Hildeshajma, nadomak Hanovera. Tu, u kupljenom i obnovljenom manastirskom zdanju, nalazi se duhovno središte vernika Srpske pravoslavne crkve u Nemačkoj još od 1979. „Himelstir“ bi u slobodnom prevodu mogao dobiti naziv „Nebeska vrata“. Kako stvari stoje, to trenutno nije najbolja kapija za upućivanje srpskih vernika u nebeske sfere, već poprište sasvim ovozemaljskih, profanih svađa.