Uz kobasice i pivo pala gvozdena zavesa

Tog 19. avgusta 1989. godine, u predvečerje mađarskog nacionalnog praznika, mađarske opozicione grupacije i Panevropska unija pozvali su na „Panevropski piknik“ na mađarsko-austrijskoj granici u Gradišću, nedaleko od mađarskog grada Šopron. Cilj piknika je bio da se na nekoliko sati otvore granice koje su decenijama razdvajale Evropu.

Među turistima iz Istočne Nemačke koji su letovali u Mađarskoj, vest o održavanju „Panevropskog piknika“ raširila se neslućenom brzinom. Na pikniku je bilo 15.000 ljudi. Nekoliko stotina usudilo se da pobegne preko granice. Kad su Nemci oborili jednu drvenu ogradu, mađarski vojnici nisu pucali, iako su imali službeni nalog da to mogu da urade.

„Još uvek ne mogu da verujem da sam ovde.“

„Ja sam se priključio koloni. Potrčao sam prema ogradi, preskočio je i bio u Austriji.“

Usledio pad Berlinskog zida

To je bila rupa koja je nepovratno probušila „gvozdenu zavesu“. Ali, to bušenje počelo je još 2. maja te iste godine. Mađarska Vlada tada je objavila postupno ukidanje graničnih ograda uz mađarsku granicu. Tadašnji austrijski ministar spoljnih poslova, Alojz Mok je izjavio:

„Zahvaljujem svom mađarskom kolegi Đuli Hornu za taj simbolični čin. To je najlepši trenutak moje diplomatske i političke delatnosti.“

Mađarska je 10. septembra i službeno dozvolila svim građanima DDR-a da putuju na Zapad. Posle, kad je pao i Berlinski zid, tadašnji njemački kancelar Helmut Kol zahvalio se Mađarskoj.

„Bez hrabre odluke mađarske Vlade da dopuste našim ljudima da putuju na Zapad, ne bi bile moguće promene i reforme u DDR-u. Barem ne tako brzo. Mađarska je tada izvadila prvi kamen iz zida.“

Tri meseca nakon „Panevropskog piknika“ srušen je Berlinski zid.

Autori: Danijel Šešekevic / Željka Bašić-Savić

Odgovorni urednik: Ivan Đerković