11 Eylül'den bu yana terör

11 Eylül 2001 saldırıları sonrasında dünya "teröre karşı savaşı" başlattı. Amaç, terör örgütü El Kaide'yi yok etmekti. Afganistan'da Taliban rejimine karşı ABD'nin öncülüğünde askeri operasyonla başlayan terörle mücadele, Irak savaşı ile devam etti. 11 Eylül'ün baş sorumlusu El Kaide lideri Usame bin Ladin ise ancak 10 yıl sonra, 2 Mayıs 2011'de ABD'nin özel askeri birlikleri tarafından Pakistan'da öldürüldü.

Terör denilince bugün ise akla Suriye geliyor. Rejime karşı barışçıl protestoların iç savaşa dönüştüğü Suriye'de radikal İslamcılar yuvalanmış durumda. IŞİD, Suriye'nin yanı sıra Irak'ta da varlığını genişletmeye çalışıyor. 11 Eylül'den 15 yıl sonra IŞİD dünya çapında terörün korkulan adı oldu.

Radikal İslamcıların eylemleri Batı ülkelerinde ise İslam karşıtlığının artmasına, İslamofobi'den beslenen aşırı sağcıların da güç kazanmasına neden oluyor.

11 Eylül'den bu yana dünyayı sarsan eylemlerinin bir özetini derledik:

İspanya

İspanya'nın başkenti Madrid'te 11 Mart 2004'te yolcu trenlerine düzenlenen bombalı saldırıda 191 kişi hayatını kaybetti, bin 800'den fazla kişi yaralandı. Tam iş trağinin olduğu saatlerde dört banliyö treninde 10 bomba patladı. Saldırıları terör örgütü El Kaide üstlendi.

İngiltere

İngiltere'nin başkenti Londra'da 7 Temmuz 2005'te 4 saldırgan eş zamanlı olarak sırt çantalarındaki bombaları metro ve otobüslerde patlattılar. Saldırılarda 52 kişi öldü, 700 kişi yaralandı.

Fransa

Fransa'da ilk büyük saldırı mizah dergisi Charlie Hebdo'yu hedef aldı. 7 Ocak 2015'te derginin Paris'teki ofisini basan iki saldırgan 12 kişiyi katletti. Bir Yahudi marketinde rehin alınan 4 kişi can verdi. Paris'te 13 Kasım 2015'te düzenlenen saldırıda ise bar, restoran ve bir konser salonuna düzenlenen eş zamanlı saldırılarda en az 130 kişi öldü, yaklaşık 350 kişi yaralandı. Fransa'nın Nice şehrinde 14 Temmuz 2016'da Bastille Günü kutlamaları sırasında, bir kamyon kalabalığa daldı. İslamcı olduğu belirlenen sürücü en az 84 kişinin ölümüne neden oldu.

Belçika

Brüksel de 22 Mart 2016 tarihinde terör saldırıları ile sarsıldı. Zaventem Havalimanı ile Maelbeek metro istasyonunda 3 patlama oldu. 38 kişi öldü. Brüksel'de 2014 yılında da bir Yahudi müzesine düzenlenen saldırıda 4 kişi hayatını kaybetmişti.

Türkiye

Suriye'deki iç savaşın etkisi Türkiye'de de hissedildi. Sınırdan sızan IŞİD militanları 20 Temmuz 2015'te Kobani'yi gitmek için Suruç'ta buluşan gençleri hedef aldı. Bu saldırıda 34 kişi hayatını kaybetti, 100'den fazla kişi de yaralandı. 10 Ekim 2015'te Barış Mitingi'ne hazırlanan Ankara'da da eş zamanlı iki patlama meydana geldi. Saldırıda 100'den fazla kişi öldü. 12 Ocak 2016'te İstanbul Sultanahmet Meydanı'nda turistlere intihar saldırısı düzenlendi. Saldırıda 12 Alman turist öldü. İstanbul'un kalbi İstiklal Caddesi'nde ise 19 Mart 2016 tarihinde düzenlenen intihar saldırısında ise 4'ü yabancı turist 1'i saldırgan olmak üzere 5 kişi hayatını kaybetti. 28 Haziran 2016'ta İstanbul Atatürk Havalimanı'ndaki bombalı intihar saldırılarında da 45 kişi hayatını kaybetti, 200'den fazla kişi yaralandı. Saldırganların IŞİD mensubu olduğu belirtildi. Türkiye'de Kasım 2003'de El Kaide'nin bir İngiliz bankası ve bir sinegogo hedef alan saldırısında da 50'den fazla kişi yaşamını yitirmişti.

Rusya

Rusya'da 224 kişiyi taşıyan Rus Kolavia Havayolları'na ait yolcu uçağı Şarm-el Şeyh'ten havalandıktan sonra 31 Ekim 2015'te Sina Çölü üzerinde düştü. Büyük kısmı Rus yolculardan kurtulan olmadı. Saldırıyı IŞİD üstlendi.

Endonezya

Endonezya'nın tatil cenneti Bali Adası'nda 12 Ekim 2002'de İslamcı teröristler tarafından düzenlenen bombalı saldırılarda büyük çoğunluğu Avustralyalı olmak üzere 202 kişi öldü.

Hindistan

Hindistan'ın ticaret merkezi Mumbai kenti de 11 Temmuz 2006'da terör saldırılarının hedefi oldu. Mumbai'de yolcu trenleri ve garlarda 7 bomba art arda patladı. Bu saldırı 11 Eylül'den sonra en şiddetli saldırı olarak kayıtlara geçti. Yaklaşık 190 kişinin ölümü, 700'den fazlasının yaralanmasıyla sonuçlandı. 28 Kasım 2008'de yinen terör saldırılarının hedefi olan Mumbai'de silahlı kişiler 170'den fazla kişiyi öldürdü.

Pakistan

11 Eylül'den beri on binlerce Pakistanlı terörist saldırılarda hayatını kaybediyor. "Teröre karşı savaş" nedeniyle de çok sayıda kişi Pakistan'da hayatını kaybetti. ABD'nin bir numaralı düşmanı El Kaide lideri Usame bin Ladin de beş yıl önce Pakistan'da Amerikalı komandolar tarafından öldürüldü. Pakistan'da polise, askere ya da başka resmi kurumlara düzenlenen saldırılar günlük hayatın bir parçası. Ancak Aralık 2014'de Peşavar'da bir askeri okula düzenlenen saldırıda 134 öğrenci hayatını kaybetmesi uluslararası yankı uyandırmıştı. Lahor kentindeki lunaparka 28 Mart 2016'da düzenlenen saldırıda da çoğu çocuk ve Hristiyan en az 70 kişi hayatını kaybetmişti.

Doğu Afrika

Kenya, Somali ve Uganda gibi Doğu Afrika ülkelerinde Eş Şebab militanları yıllardan beri halka korku ve dehşet saçıyor. Özellikle de Somali'de kökleşen terör milisleri, ülkede İslamcı devlet kurmak için savaşıyor ve Somali'de İslamcıların kontrolü altına aldığı bölgeler genişliyor. Kenya'da da Eş Şebab militanları terör saldırıları düzenliyor. 21 Eylül 2013'de Kenya'nın başkenti Nairobi'de lüks alışveriş merkezi Westgate'e düzenlenen kanlı baskında en az 67 kişi öldü. Eş Şebab örgütü militanları Nisan 2015'de de Garissa Üniversitesi'ni basan Hrıstiyanları hedef aldı. Çoğu öğrenci 150'ye yakın kişi hayatını kaybetti. 11 Temmuz 2010'da Uganda'nın başkenti Kampala'da da 2010 Dünya Kupası final maçını izleyen birçok kişinin bulunduğu iki restoranda bomba patlaması sonucu en az 76 kişi öldü.

Batı Afrika

Radikal İslamcı Boko Haram örgütü Nijerya'nın kuzeyinde şiddet kullanarak bir Şeriat devleti kurmaya çalışıyor. Ülkede güvenlik güçleri, resmi kurumlar, kiliseler ve okullar 2003 tarihinden beri terör saldırılarına hedef oluyor. Ocak 2015'de ülkenin doğusundaki Baga kentinde düzenelen en şiddetli saldırıda 2 bin kişi öldürülmüştü. El Kaide'nin uzantısı olarak görülen Boko Haram, 2013'den biri ABD'nin terör örgütleri listesinde. Boko Haram'ın saldırılarından Çad, Kamerun ve Njier gibi komşu ülkeler de etkileniyor.

Kuzey Afrika

Fas, Tunus, Cezayir de radikal İslamcıların hedefinde. Bu ülkelerin özellikle de turistik bölgeleri terör saldırılarına hedef oluyor. Mart 2015'te başkent Tunus'taki Bardo Müzesi'ne düzenlenen saldırıda, çoğu yabancı turist 24 kişi öldü. Tunus'ta Haziran 2015 tarihinde iki turistik otelin plajını basan IŞİD destekçisi silahlı saldırgan 38 turisti öldürdü. Saldırıda 35 kişi yaralandı.

ABD

11 Eylül 2001'den sonra ABD'de üç yerde terör saldırıları düzenlendi: Boston, San Bernandino ve Orlando. Boston Maratonu'nda 2013'de genç bir saldırganın düzenlediği bombalı saldırıda 3 kişi öldü, 264 kişi yaralandı. Aralık 2015'de evli bir çift, engellilere hizmet verilen sağlık kurumunu hedef alarak 14 kişinin ölümüne neden olmuşlardı. Saldırının IŞİD bağlantılı olduğu ortaya çıkmıştı. Orlando şehrinde eşcinsellerin gittiği bir bara 12 Haziran 2016'da düzenlenen silahlı saldırıda ise 49 kişi öldü. Katliamı IŞİD üstlendi.

© Deutsche Welle Türkçe

Vera Kern