270309 Tschechien Regierungskrise

Çek Cumhuriyeti'nde hükümet, istifasının ardından bugün resmi olarak görevi bıraktı. Başbakan Mirek Topolanek, hükümetinin iki gün önce parlamentoda yapılan güven oylamasını kaybetmesi üzerine Devlet Başkanı Vaclav Klaus'a istifasını sunmuştu. Devlet Başkanı Klaus, Başbakan Topolanek'in istifasını kabul ederek, ekonomik krize hızlı bir çözüm getirilmesini istedi. Bugün birlikte basın açıklaması yapan Klaus ve Topolanek'in arasında soğuk rüzgârlar esti:

Topolanek, Klaus’u hedef aldı

Çek Cumhuriyeti Başbakanı Mirek Topolanek hükümetinin güven oyu alamamasının ardından sert eleştirilere başladı. Topolanek, Devlet Başkanı Vaclav Klaus'u ve kendi partisinden iki milletvekilini hükümetinin düşmesinden sorumlu olmakla suçladı. Milletvekilleri Vlastimil Tlusty ve Kanton Bern'in bu sona götüren gelişmede rol oynadığından aslında kimse tereddüt etmiyor. Bir zamanlar aynı partiden olan Devlet Başkanı Klaus ve Başbakan Topolanek, basın açıklaması sırasında göz göze gelmediler. Devlet Başkanı Klaus, Başbakan'ın istifasını kabul ettiğini dile getirdi ve süratle yeni bir hükümetin kurulmasını istedi:

"Birincisi; çözüm çok hızlı olmalı. İkincisi; Avrupa Birliği dönem başkanlığı bitene kadar ya da yeni seçimler gerçekleşene kadar hükümetin geçici olarak görevde kalmasını kabul etmeyeceğim. Üçüncüsü; net bir çoğunluk olmalı. Başbakan Topolanek ya da başka biri en az 101 milletvekilinin imzasını sunabilirse hükümeti kurma fırsatını ona vereceğim."

İstikrar için erken seçim şartı

Devlet Başkanı Klaus, yol göstermek yerine şart koşuyor. Sorun zaten bu koşullar yüzünden patlak vermişti. Başbakan Topolanek iki gün önce 101 oyu sağlayamadığı için düşmüştü. Kimsenin koalisyon kurmak istemediği komünistlerin desteği olmadan da bir adayın yeterli çoğunluğu sağlaması mümkün değil. Başbakanlık görevini vekâleten yürütecek olan Mirek Topolanek, erken seçim yapılmadan istikrarlı bir hükümet kurmanın güç olduğu görüşünde:

"Hükümet değişikliği gerçekleşene kadar istikrarı korumak için elimizden geleni yapacağız. Uluslararası ilişkilerde ve ülke içindeki görevlerimizi yerine getireceğiz. Ben de hızlı çözümü tercih ediyorum ve içinde bulunduğumuz durumdan tek çıkış yolunun acilen erken seçim yapılması olduğu görüşündeyim."

AB’ye “acemi başkan”

Çek Cumhuriyeti'nde pek çok kişi, Avrupa Birliği dönem başkanlığı süresi Temmuz sonunda dolana kadar, Topolanek hükümetinin görevde kalacağını hesaplıyordu. Ancak Devlet Başkanı Klaus konuşmasında bu öneriyi reddetti. Avrupa Birliği için bu, yakında yeni ve acemi bir dönem başkanıyla muhatap olma anlamına geliyor. Çek Cumhuriyeti'ndeki bazı eleştirmenler, Birliğe sıcak bakmayan Devlet Başkanı Klaus'un ülkesinin dönem başkanlığını fiyaskoya çevirmesinden endişeli. Devlet Başkanı'nın Lizbon Antlaşması'nı engelleme planları yaptığı da ortaya atılan iddialar arasında. Vaclav Klaus yedi yıl önce Başbakan Topolanek'in Demokratik Yurttaş Partisi Genel Başkanlığına seçilmesini önlemek için elinden geleni yapmıştı. Şimdi de yeni kurulan ve Lizbon Antlaşması'na karşı olan aşırı sağcı bir partiye yakınlık gösteriyor. Avrupa Birliği ülkeleri ise Çek Cumhuriyeti'ndeki gelişmeleri kaygı ile izliyor.