AB Komisyonu tartışmalı çevre kararını onayladı

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, doğal gaz tesisleri ve nükleer santrallere yapılan yatırımları, belirli koşullar altında iklim dostu olarak kabul etme kararı aldı. AB Komisyonu Çarşamba günkü oturumunda yoğun eleştirilere rağmen, ilgili yasal düzenlemeyi kabul etti.

Bundan böyle gaz yakıtlı enerji santralleri üzerindeki kısıtlamalar da hafifletilecek. Özellikle Almanya, gaz kriterlerinin daha esnek hale getirilmesi konusunda ısrarlıydı.

Bazı gaz ve nükleer projelerin sürdürülebilir olarak sınıflandırılması, ekonomik faaliyetlerin çevresel olarak sürdürebilir olup olmadığını belirleyen bir sınıflandırma sistemi olan taksonomi kurallarına dayandırıldı. Buna göre halkın ve yatırımcıların AB tarafından belirlenen iklim hedeflerine ulaşmak için iklim dostu teknolojilere yatırım yapmalarının sağlanması amaçlanıyor.

AB sera gazı emisyonlarını 2030 yılına kadar 1990 yılına oranla yüzde 55 azaltmayı ve 2050 yılına kadar da iklimi değiştirmeyecek düzeye getirmeyi hedefliyor.

Yasal düzenlemeyle, doğayı daha fazla kirleten enerji santrallerinin yerini alacak ve 2035 yılına kadar tamamen hidrojen gibi daha iklim dostu gazlarla işleyecek yeni enerji santrallerine yapılan yatırımların 2030 yılına kadar sürdürülebilir sayılması öngörülüyor.

Yeni nükleer santraller 2045 yılına kadar sürdürülebilir olarak sınıflandırılacak ve en geç 2050 yılına kadar radyoaktif atıkların kesin olarak imhasına yönelik somut bir plan hazırlanmış olacak.

Eski enerji santrallerinin dönüştürülmesi de iklim dostu yatırım olarak kabul edilebilecek.

Bununla birlikte, kazaya dayanıklı özel yakıtların kullanımı, taslakta planlandığı gibi hemen uygulanmayacak, 2025'ten itibaren zorunlu hale gelecek. 

"Mükemmel olmayabilir ama gerçekçi"

Brüksel'de yasal düzenlemeyle ilgili açıklamalarda bulunan Avrupa Komisyonu Finansal İstikrar, Finansal Hizmetler ve Sermaye Piyasaları Birliği Komiseri Mairead McGuinness, "Yasal düzenleme mükemmel olmayabilir, ancak bizi iklim tarafsızlığı hedefimize daha da yaklaştıran gerçek bir çözüm" dedi.

McGuinness, üye devletlerin bundan sonraki süreçlerde de kendi enerji karışımlarını kendilerinin belirleyeceklerini ve taksonominin de belirli sektörlere yatırım yapılması yönünde bir yönlendirmesinin söz konusu olmayacağını ifade etti. McGuinness, "Yatırımcıların, potansiyel yatırımlarının nükleer enerji veya gaz içerip içermediğini görmeleri mümkün olacak" diye ekledi.

Tepkiler gecikmedi

Komisyonun kararına yönelik tepkiler ise gecikmedi. Avrupa Parlamentosu'nun Alman muhafazakar üyesi Markus Ferber, "AB Komisyonu, yasal düzenlemenin taslağına ilişkin yapılan birçok eleştiriyi görmezden geldi" dedi.

Alman Yeşiller Partili siyasetçi Michael Bloss AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen'in, nükleer enerji ve doğal gaza ekolojik etiketi koymak gibi çılgınca bir amaç peşinde olduğunu belirtti. Bloss, 80'den fazla AB parlamenteriyle birlikte Komisyona bir itiraz yazısı gönderdi.

Çevre örgütleri WWF ve Greenpeace de alınan karara tepki gösterdi. Greenpeace adına açıklama yapan Ariadna Rodrigo, "AB'nin iklim ve çevre konularında küresel liderlik iddiası alay konusu oluyor" dedi.

Avusturya ve Lüksemburg, yeni yasal düzenlemenin iptali için hukuki yollara başvuracaklarını açıklarken, İspanya, Danimarka, Hollanda ve İsveç de Komisyona bir mektup yazarak gazın sürdürülebilir olarak sınıflandırılmasını reddetti.

Avrupa Yatırım Bankası ve IIGCC gibi büyük yatırımcı grupları da Komisyonu bu kararından ötürü eleştirdi.

Almanya'dan itiraz 

Alman hükümeti ise düzenlemenin gözden geçirileceğini bildirdi. Hükümet sözcüsü Steffen Hebestreit, Çarşamba günü Berlin'de yaptığı açıklamada, "Komisyonun gerçekte ne sunduğunu incelemek için şimdi dört ayımız var" dedi. Alman hükümeti nükleer enerjinin sürdürülebilir olarak sınıflandırılmasına karşı olduğunu çok defa dile getirmişti. Ancak Almanya'ya göre, geçiş teknolojisi olarak doğal gaz yakıtlı enerji santrallerine verilen destek kabul edilebilir durumda.

Ekonomi ve İklim Koruma Bakanı Robert Habeck ise, bir kez daha nükleer enerjinin taksonomiye dahil edilmesinin yanlış bir karar olduğunu dile getirdi. Nükleer enerjinin riskli ve pahalı olduğunun altını çizen Habeck, "Mini reaktörler gibi yeni reaktör konseptleri de benzer sorunlar doğuruyor. Sürdürülebilir olarak değerlendirilemezler. Bütün bunlar faydalı olan taksonomi kavramına ve hedeflerine aykırı" diye konuştu.

Çevre ve Tüketici Koruma Bakanı Steffi Lemke de alınan karara tepki göstererek, "Birçok AB üyesi ülke gibi, Federal Hükümet de nükleer enerjinin taksonomiye dahil edilmesini açıkça reddediyor" ifadelerini kullandı. .

Nükleer enerjinin sürdürülebilir olmadığını vurgulayan Lemke, bunun büyük riskler taşıdığını, çok pahalıya mal olduğunu ve planlama ile inşaat süreçlerinin iklim tarafsızlığı hedefine katkıda bulunamayacak kadar uzun sürdüğünü belirtti.  

"Yasal düzenlemenin mevcut haliyle taksonomiye büyük zarar verebilecek ve iklim hedeflerimizi tehlikeye atabilecek büyük bir hata olduğunu düşünüyorum" diye konuşan Lemke, "Nükleer enerjiyi sürdürülebilir olarak adlandırmak, Almanya ve diğer AB üyesi ülkelerdeki tüketicilerin sürdürülebilirlik anlayışına aykırıdır" dedi.

Avrupa Birliği Komisyonu'nun resmi olarak kabul ettiği yasal düzenleme ancak Avrupa Parlamentosu'nda çoğunluk tarafından veya en az 20 AB ülkesinin itirazı ile reddedilebiliyor, aksi takdirde otomatik olarak yürürlüğe giriyor. Şu an için reddedilme olasılığının düşük olduğu değerlendiriliyor.

dpa/TY,EC

© Deutsche Welle Türkçe