ABD Asya’da artık istenmiyor

Özbekistan ABD’nin uluslararası terörle mücadelede kullandığı Termes hava üssünü altı ay içinde boşaltmasını istedi. Aynı üssü kullanan Almanya ile işbirliği ise devam ediyor.

Amerikan medyasında yer alan Irak’taki askerlerin geri çekileceği haberi Bağdat hükümetinin bu konudaki sorumlusu Muvafak el Rubaye tarafından da doğrulandı: “Koşullar oluşana kadar ne biz çok uluslu güçlerin geri çekilmesini istiyoruz ne de onlar. Ama koşullar oluştuğunda, ki bunun için çok çalışıyoruz, çok uluslu güçlerin bu bölgeleri terk etmesini isteyeceğiz. Gelecek yılın ilk yarısında onbinlerce askerin ülkesine dönebileceğini sanıyorum, büyük bir kısmınında yıl sonunda.”

Irak'taki durum

Rubaye’ye göre Amerikan askerlerinin ilk elde geri çekileceği kentler Şiilerin yoğun olarak yaşadığı, Necef, Kerbela, Samava ve Divanya. Bunun yanısıra Nasıriye ile Kuzey Irak’taki Süleymaniye ve Erbil’in adı geçiyor. Rubaye’nin bu açıklamasına neden olan haber ise Newsweek dergisinde çıkmıştı. Amerikan haber dergisi Newsweek’e göre gelecek yıl ortalarına kadar 80 bin asker geri çekilecek, 2006 sonuna kadar da 40-60 bin. Pentagon kaynaklarına dayandırılan bu haber, Temmuz ayında yayılan İngiltere kaynaklı, Iraklıların 2006 yılı başında 14-18 kentin yönetimini devralacakları haberi ile çakışıyor. Geri çekilmenin koşulu ise güvenliğin sağlanması ve şu anda bu kısa vadede mümkün görünmüyor.

Taşkent ültimatom verdi

ABD’nin askerlerini çekmesini isteyen bir başka ülke ise Özbekistan. Özbekistan, Taşkent’teki Amerikan büyükelçiliğine ilettiği bir ultimatomla Termes hava üssünün boşaltılmasını istedi. Söz konusu ultimatom mektubunda gerekçe belirtilmiyor. Ama herkes Taşkent yönetiminin bu tepkisinin, Andican olayları ve sonrası ile ilgili olduğunu biliyor. Bush yönetimi, Özbekistan Devlet Başkanı İslam Kerimov’dan, yaklaşık 500 kişinin ölümüne neden olduğu ileri sürülen Andican olayları ile ilgili uluslararası soruşturmaya izin vermesini istemişti. Bu talebi ilkesel olarak reddeden Kerimov, Rusya ve Çin’in de desteğini alarak Afganistan savaşının sona erdiği ve artık ihtiyaç kalmadığı gerekçesi ile ülkedeki Amerikan birliklerinin geri çekilmesi için bir tarih verilmesini istemişti. Taşkent yönetiminin bir adım daha atıp üssün kullanımının ötesine geçmesine neden olansa Kırgızistan’daki Özbek mültecilerin BM aracılığıyla Romanya’ya gönderilmesi oldu. Özbekistan mültecilerin iadesini talep ediyordu. Nitekim mültecilerin Kırgızistan’ı terk etmesinden bir kaç saat sonra Özbekistan’ın Termes hava üssünün boşaltılmasını isteyen ultimatomu Taşkent’teki Amerikan büyükelçiliğine ulaştı.

Afganistan operasyonları için kullanılıyordu

Amerikalıların bölgeden çekilmek için altı ay vakti var ve bu hiç de uzun bir süre değil. K2 olarak adlandırılan üs, Amerikan hava kuvvetleri tarafından Afganistan’daki askeri operasyonlar ama aynı zamanda insani yardım için kullanılıyordu. Özbekistan’daki üssün önemi, Afganistan’a en kolay ulaşımın buradan olması. Amerikalıların Kırgızistan ve Tacikistan’da da üsleri var. Bu yüzden askeri operasyonlar açısından büyük bir kayıpları olmayacak. Ancak gözlemciler Termes üssünün Afganistan’ın kuzeyine gönderilen insani yardımlar açısından önemli olduğunu belirtiyorlar.

Özbekistan Amerikan birliklerinin ülkeden ayrılmasını isterken, Almanya ile işbirliğinde sorun yok. Berlin’de Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada Termes hava üssünün kullanımı için varılan anlaşmanın süresiz olduğu ve bir sorunun olmadığını açıkladı. Almanya Termes üssünü Afganistan’daki Alman askerlerinin ihtiyaçlarının karşılanmasında kullanıyor.