ABD ile İran arasında füze gerginliği
3 Ocak 2019
İran'ın uzaya uydu fırlatma planları Washington ile Tahran arasında yeni bir gerilime neden oldu. ABD, İran'ın kullanmayı planladığı üç adet taşıyıcı roketin sahip olduğu teknolojinin Birleşmiş Milletler (BM) kararını ihlal ettiğini savunurken İran ihlal suçlamasını reddetti.
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun imzasını taşıyan açıklamada, İran’ın önümüzdeki aylarda uzaya üç adet uydu fırlatma aracı göndermeyi planladığı ve bu roketlerin teknolojisinin kıtalararası balistik füzelerinkiyle "neredeyse aynı” olduğu belirtildi.
Açıklamada, "ABD bir kenarda durup İran rejiminin tahrip edici politikalarının uluslararası istikrarı ve güvenliği riske atmasına seyirci kalmayacaktır. İran rejimine, bu provokatif eylemleri yeniden gözden geçirmesini ve daha fazla ekonomik ve diplomatik izolasyona engel olmak adına balistik füzelerle ilgili bütün etkinliklerini durdurmasını tavsiye ediyoruz” denildi.
Pompeo, İran’ın uzaya yollamayı planladığı roketlerle, 2015 yılında İran'la varılan nükleer anlaşmayı onaylayan BM Güvenlik Konseyi'nin 2231 sayılı kararını ihlal ettiğini iddia etti. 2231 sayılı kararda İran'dan nükleer silah taşıyabilecek kapasitede balistik füze yapımıyla ilgili herhangi bir faaliyette bulunmaması isteniyor, ancak bu tarz bir faaliyet somut olarak yasaklanmıyor.
İran'dan yanıt
ABD’nin iddialarına yanıt veren İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, Twitter üzerinden yaptığı paylaşımda Pompeo'nun iddialarını reddetti. Zarif, "İran’ın uzay araçları fırlatması ve füze denemeleri 2231 sayılı BM kararını ihlal etmiyor. ABD aynı kararı esastan ihlal ediyor ve bu konuda başkasına ders verecek konumda değil” dedi.
Zarif paylaşımında ayrıca BM Güvenlik Konseyi'nin 2010 senesinde aldığı 1929 sayılı kararın artık geçerli olmadığını ve "tehditlerin tehdit doğurduğunu, nezaketin ise nezakete vesile olduğunu ABD'ye hatırlattığını” yazdı. BM Güvenlik Konseyi'nin 1929 sayılı kararına göre İran’ın nükleer silah taşıma kapasitesine sahip balistik füzelerle ilgili faaliyette bulunması yasaklanmıştı. Ancak bu karar, 2015’teki 2231 sayılı karar ile sonlandırılmıştı.
İran Savunma Bakanı Yardımcısı Kasım Takizade, Kasım ayında yaptığı bir açıklamada İran’ın yakın bir zamanda üç adet uyduyu uzaya fırlatacağını belirtmişti. Takizade, uyduların yerel uzmanlar tarafından geliştirildiğini ve yörüngenin farklı yüksekliklerine oturtulacağını söylemişti.
ABD Başkanı Donald Trump geçen Nisan ayında ABD, Çin, Fransa, Rusya, İngiltere ve Almanya ile İran arasında 2015 senesinde varılan nükleer anlaşmadan çekildiğini açıklamıştı. Bu açıklamasından sonra ABD, İran'a yönelik ekonomik yaptırımları, sonuncusu Kasım ayında olmak üzere iki aşamada devreye sokmuştu.
rtr,AFP/DÇÜ,BK
© Deutsche Welle Türkçe