AB’de 200 milyar euro telaşı

İngiltere dışındaki AB ülkeleri IMF'in kullanımına sunmak üzere, 19 Aralık Pazartesi gününe kadar 200 milyar euroyu bir araya getirmeye çalışıyor.

Cuma günkü kader zirvesinde AB devlet ve hükümet başkanları böyle bir karar almışlardı. IMF de bu parayı, önümüzdeki ilkbahara kadar sermaye piyasası faizlerinin tahammül sınırlarını aşması durumunda İtalya gibi dardaki ülkelere verecek. IMF'yi dolaylı olarak kullanacak olan bu yeni yardım fonu, zirvede İngiltere'nin büyük ortaklarına baş kaldırmasıyla kopan fırtına yüzünden dikkatlerden kaçmıştı. Ama Almanya Merkez Bankası (AMB) 11 Aralık'ta, IMF fonlarına Almanya'nın aktarması öngörülen 45 milyar euro hakkındaki son kararı vermesi için Federal Meclis'e çağrıda bulundu.

AMB meclisten yeşil ışık bekliyor

Koalisyon hükümetinin ortakları, merkez bankasının bağımsız olduğu ve meclisten onay almasının gerekmediği gerekçesiyle AMB'nin bu planını geri çevirdi. Almanya Merkez Bankası ise, meclislin şimdiye kadar yardım fonundaki Alman payının 211 milyar euro ile sınırlandırılmasına onay verdiğini hatırlatıyor. AMB yeni fonun bu sınırı ihlal edeceğini ve aynı zamanda IMF'ye 45 milyar euro havale etmenin son derece riskli olduğunu iddia ediyor. Başbakan Angela Merkel, meclislin, merkez bankasından gelen çağrıyı görüşmesini ancak herhangi bir karar almamasını yeğlemekteydi.

Avrupa'nın endişeleri

Yeni yardım fonu sadece AMB'yi endişelendirmiyor. Çek Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Vaclav Havel milli merkez bankasının bu fona katılmasına sıcak bakmıyor.

Polonya Maliye Bakanlığı, fon için toplanacak yardımın hedeflenen 200 milyar euroyu bulmayacağı görüşünde. Uluslararası Para Fonu'ndan yardım alan ya da alması mümkün olan Romanya, Macaristan ve Letonya fona katılmıyor. Ortak para bölgesindeki 17 ülkenin dolaylı IMF fonuna 150 milyar euro aktarması, para bölgesi dışındaki AB üyelerinden de 50 milyar euro gelmesi öngörülmekteydi. Para birliği üyesi olmayan İngiltere'nin de IMF programına katılmayacağı tahmin ediliyor.

Japonya, Kanada ve ABD maliye bakanlıklarından yapılan açıklamalarda, Avrupa kurtarma fonu için IMF kaynaklarını arttırma kampanyasına katılmanın düşünülmediği belirtilmişti. Bu üç ülke Avrupa'nın krizle başa çıkabilecek kaynaklara sahip olduğu görüşünde. AB'den çıkacak 200 milyar euroya ilave olarak Avrupa dışındaki ülkelerden de 100 milyar euro sağlanması planlanmaktaydı. Şimdiye kadar sadece Rusya'dan olumlu yanıt alınabildi.

‘Antlaşmaların ruhuna sadakat'

Uluslararası Para Fonu'nun Fransız başkanı Christine Lagarde, Brüksel zirvesinde isabetli kararlar alındığını söylemişti. Avrupa Merkez Bankası Başkanı Mario Draghi Brüksel zirvesinden önce yaptığı açıklamada, Avrupa'nın mali kaynaklarının IMF kanalıyla devreye sokulmasının, devletlerin banknot matbaasının yardımıyla örtülü finansmandan yararlandırılmasına yol açmaması gerektiğine dikkat çekmişti. Lizbon Antlaşması da böyle bir uygulamaya izin vermiyor. Draghi, ‘antlaşmaların ruhuna halel getirilmemesi' ilkesine sadık kalınmasını talep ediyor. IMF kaynaklarının arttırılması Cannes'teki 20'ler Grubu buluşmasında da gündeme gelmiş, ve merkez bankalarının altın stoklarıyla IMF'deki mevduatlarının ödünç alınabileceği dile getirilmişti. Almanya bu öneriyi reddetmişti. Şimdi ise Almanya Merkez Bankası'ndan IMF ile ikili kredi sözleşmesi imzalaması isteniyor. AMB 2008 yılındaki finans krizi sırasında, sadece acil durumlarda istisnai olarak başvurulabilecek bir yol olduğu gerekçesiyle, IMF kredi limitlerinin yükseltilmesini eleştirmişti.

© Deutsche Welle Türkçe

Bernd Riegert/A. Günaltay

Editör: Ayhan Şimşek