BERICHT: Bundestag debattiert über Afghanistan - Minister Jung unter Druck

Afganistan’da eylül ayında düzenlenen operasyonda sivillerinin ölümüne ilişkin bilgi ve kanıtların Alman kamuoyuyla yargıdan saklanması, Merkel hükümetini zor durumda bıraktı.

Bild gazetesi tarafından yayınlanan orduya ait gizli video görüntüleri, Taliban tarafından kaçırılan yakıt tankerlerinin vurulması emrini veren Alman albayın sivilleri dikkate almadığını ortaya koyuyor. Alman albayın harekete geçirdiği Amerikan savaş uçağı pilotları, tankerlerin etrafındaki kalabalığı dağıtmak için alçaktan uçuş önerirken, Albay George Klein tankerlerin vurulmasını talep ediyor.

Alman basınına yansıyan bir başka rapor ise, Afganistan'dan Potsdam'daki ordu karargâhına, operasyondan saatler sonra gönderilen bilgide, sivil ölüm ve yaralanmaların olduğu bilgisinin verildiğini gösteriyor. Dönemin Savunma Bakanı, şu anda hükümetin Çalışma Bakanı olan Franz-Josef Jung ise olayın ardından günlerce yaptığı açıklamalarda, “sivillerin ölümüne ilişkin bir bilgi almadığını” söylemiş, operasyonda Alman askerlerinin bir hatası olmadığını vurgulamıştı.

İstifa depremi

Eylül ayında gerçekleşen operasyona ilişkin video ve raporların yeni ortaya çıkması, bir ay önce Savunma Bakanlığı görevini üstlenen Karl-Theodor zu Guttenberg'i zor durumda bıraktı. Sivil ölümlere ilişkin gizlenen raporu yeni öğrendiğini söyleyen Guttenberg'in tavır almasıyla, Genelkurmay Başkanı Wolfgang Schneiderhan ile Savunma Bakanlığı Müsteşarı Peter Wichert'in istifa ettiklerini duyurdu.

Video ve raporların kamuoyunun yanı sıra, operasyon hakkında soruşturma yürüten savcılıktan da gizlendiği iddiaları, muhalefetin tepkisini daha da artırdı.

Jung'a ağır eleştiriler

Federal Alman Meclisi'nde Afganistan misyonunun süresinin uzatılması tartışmasının yapılacağı gün ortaya çıkan skandal, mecliste hararetli tartışmaların yaşanmasına yol açtı. İstifa çağrılarına aldırmayan eski Savunma Bakanı Franz-Josef Jung kendini şu sözlerle savundu:

“Hem kamuoyunu, hem de parlamentoyu, olaylara ilişkin edindiğim bilgiler konusunda haberdar ettiğimi düşünüyorum.”

Eski Savunma Bakanı Jung’un bu açıklaması Federal Meclis'te homurdanmalara yol açtı. Ana muhalefet Sosyal Demokrat Parti adına söz alan Savunma İşleri Sözcüsü Rainer Arnold, Jung’u sert bir dille eleştirdi ve kamuoyunu taksit taksit bilgilendirdiği suçlamasında bulundu ve şunları ekledi:

“Oradaki baskı şartları altında askerler hata yapabilirler; söz konusu olan şey bu değil! Asıl sorun, siyasetin gerçeklere ve olası hatalara nasıl yaklaştığıdır. Ve Sayın Bakan Jung, çok açıkça söylüyoruz ki, sizden daha farklı bir konuşma yapmanızı arzu ederdik. Bir şeylerin üstünü örtmek değil, siyaseti siyaset yapan şeyi, yani zor durumlar ortaya çıktığında bunun siyasi sorumluluğunu üstlenmenizi de arzu ederdik.”

Muhalefet yüklendi

Yeni Savunma Bakanı Karl-Theodor zu Guttenberg’in, olaylarla ilgili olarak Genelkurmay Başkanı ve Savunma Bakanlığı müsteşarını görevden alması da muhalefet tarafından yeterli bulunmadı.

Yeşiller adına konuşan Hans Christian Ströbele, Guttenberg’in, saldırının orantılı olduğu yönündeki sözlerini düzeltmesini istedi. Sol Parti adına konuşan Paul Schäfer de yeni kabinede Çalışma Bakanı olarak görev yapan Jung'un Federal Meclis’e ve kamuoyuna yalan söylediği belli olursa, o takdirde Başbakan’ın “Jung'un görevine derhal son vermesi” gerektiğini söyledi.

Başbakan Merkel ise gazetecilerin soruları üzerine yaptığı açıklamada, Alman Ordusu’nun Afganistan’daki operasyonuna ilişkin bazı bilgilerin saklandığı yönündeki iddialar karşısında, "ayrıntılı bir inceleme" talep etti. Merkel; Almanya, Afganistan’da sorumluluk alıyor ve güven kazanmak istiyorsa, bu çerçevede "tam bir şeffaflığın" mevcut olması gerektiğinin altını çizdi.

Merkel’in Jung’a karşı mesafeli bir tutum sergilediği gözlenirken, Jung’un halefi Federal Savunma Bakanı Karl-Theodor zu Guttenberg "açıklamaya gerek duyulan" noktaları açıklığa kavuşturması halinde, Jung’a tam destek vereceğini belirtti.

Oylama gelecek hafta

Tartışma eski Savunma Bakanı Jung ekseninde devam ederken, Alman askerlerinin Afganistan’daki görev süresinin uzatılması gelecek hafta oylanacak.

Yeni Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle federal hükümetin bu konudaki çizgisinin bir kez daha altını çizdi:

“Biz hem insani duygularla, hem de ama kendi çıkarlarımızı gözeterek hareket ediyoruz. Bizim burada özgür ve güvenli bir biçimde yaşamamız için Afganistan ile Afganistan-Pakistan sınırı, teröristlerin sığınak noktasına yeniden dönüşmemelidir, oradaki askeri misyonumuzun hedefi budur.”

© Deutsche Welle Türkçe

DW/dpa, ÇA/AŞ