Afrika'nın enerjisi mercek altında

Şirketlere danışmanlık hizmeti veren Roland Berger Strategy Consultants firmasının Afrika konulu son araştırması oldukça cazip bir tablo sunuyor. Araştırmaya göre tarihî fırsatlar sunan, geleceğin en dinamik büyüme alanına sahip bir bölge olarak Afrika ülkeleri nihayet dünya sahnesine çıkacak. Araştırmada Afrika’nın ekonomik potansiyeli, bugünün dev ekonomileri Çin ve Hindistan’ın yirmi yıl önceki durumuna benzetiliyor, giderek büyüyen orta sınıfın dev bir tüketici piyasası oluşturduğu belirtiliyor.

Araştırmanın yazarlarından Christian Wessels, Afrika’nın uluslararası şirketler için kaçırılmaması gereken bir fırsat olduğunu vurguluyor:

“Afrika’daki gerçekler, dışarıda, Batı dünyasında kısmen hâlâ geçerli olan algının çok ötesinde. Bunda, Afrikalılar’ın kendi gelecekleri için kolları sıvamalarının ve pek çok alanda şaşırtıcı büyük başarılar sağlamalarının payı var. Gelecekte hammadde sektörü, ekonomik büyümenin sadece bir bölümünü oluşturacak. Bu, dikkat çekici. Hammadde büyük rol oynamaya devam edecek, ama payı göreceli olacak. Özellikle de tüketim malları sanayisi, malî sektör ya da konut inşası ve diğer altyapı projeleri alanlarında.”

Enerji ve teknoloji atılımı

Araştırmaya göre on yıllardır çoğu hükümet tarafından ihmal edilen enerji sektörü, ekonomik büyümeyi tetikleyecek. Enerji sektörü ve teknoloji alanlarında önümüzdeki beş yıl içinde büyük ilerlemeler kaydedilmesi bekleniyor. Afrika Birliği’nin hayata geçirdiği, Afrika’nın Kalkınması İçin Yeni Ortaklık (NEPAD) girişiminin enerji programı yöneticisi Musad El Mısıri, bu öngörü ışığında bölgesel enerji projelerini hayata geçirmeye çalışıyor:

“Afrika’da nüfus ile birlikte güvenilir enerji teminine talep de artıyor . Sanayi gelişiyor. Aynı zamanda gelişmiş ülkelerin Afrika’nın kaynaklarına olan ihtiyaç ve talebi de büyüyor. Tüm bunlar enerji sektörünü geliştirmek için baskıyı artırıyor. Afrika halkı da bu konuları ele almaları için hükümetlerine yoğun baskı uyguluyor.”

Afrika’da pek çok hükümet bu talepler doğrultusunda adımlar atmaya başladı. El Mısıri, Uganda ya da Etiyopya'daki yeni hidroelektrik santralleri gibi dev projelerin buna örnek olduğunu belirtiyor. Ancak Afrika ülkelerinin çoğunda enerji sevkiyatı konusu hâlâ felaket durumda. Kırsal kesimde on Afrikalıdan sadece birinin elektriğe erişimi var. Kıtadaki başkentlerin çoğunda elektrik sevkiyatı düzensiz ve bu da şirketlerin büyümesini engelleyen önemli bir faktör.

"Herşey toz pembe değil"

Hamburg merkezli Alman Küresel ve Bölgesel Araştırmalar Enstitüsü'nün (GIGA) Afrika bölümünden araştırmacı Robert Kappel ise şu anki ve gelecekteki durumu değerlendirirken temkini elden bırakmamak gerektiği görüşünde. Kappel, Afrika'yı toz pembe gösteren araştırmalara da eleştirel yaklaşıyor:

“Bunlar, yatırımcıları Afrika'ya çekmek için çıkarılan sonuçlar. Ama gerçekleri de görmemiz gerekiyor. Afrika'nın yavaş yavaş dünya pazarlarından uzaklaştığını, sanayide neredeyse hiçbir rol oynamadığını görmemiz gerekiyor. Dünyada sanayi ihraç mallarının sadece binde 5'i Afrika'dan geliyor. Bu da son 20 yılda yarı yarıya azalma olduğu anlamına geliyor. Her şey toz pembeymiş gibi yapılmamalı ve daha gerçekçi bir tabloya ulaşabilmek için sorunlar da dile getirilmeli.”

Kappel'a göre, Afrika ekonomisinin en büyük sorunu, sanayi ve tarımda yeterli dinamizme sahip olmaması. Mevcut güçlü büyüme oranları ise, Dünya Bankası raporlarının da doğruladığı üzere, hâlâ hammaddeye dayanıyor. Afrika ekonomisinin büyüdüğü bir gerçek. Ancak bu büyümenin halka pek yansımadığı, tam tersine kıtanın geniş kesimlerinde yoksulluğun giderek arttığı da bir diğer gerçek.

© Deutsche Welle Türkçe

Adrian Kriesch / Çeviri: Beklan Kulaksızoğlu

Editör: Başak Özay