AGİT Zirvesi’nden uzlaşma çıkmadı

Rusya ve ABD birbirlerini Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı’nı kendi stratejik ve siyasi amaçlarına alet etmeye çalışmakla suçluyorlar. İsppanya’nın AGİT dönem başkanlığının sona ermesi münasebetiyle Madrid’de yapılan buluşma Rusya’yı ilgilendiren konuların gölgesinde kaldı. Önemli konularda kayda değer ilerleme görülmezken AGİT konferansı süper güçler arasındaki görüş ayrılıklarının yeniden vurgulanmasından başka bir işe yaramadı.

Amerikan yönetiminin doğu Avrupa’daki füzesavar projesinde ısrar etmesi üzerine Kremlin Avrupa konvansiyonel kuvvet indirimi anlaşmasınna bağlı kalmayacağını duyurmuştu. Konvansiyonel silahlanmaya sınırlama getiren bu anlaşmadan Rusya’nın çekilme nedenlerini anlatan Dışişleri bakanı Sergey Lavrov konvansiyonel silahsızlanma anlaşmasının Avrupa’nın realitelerine uymadığıni söyledi.

Lavrov’un iddiası

Lavrrov Vaşington yönnetiminin tutumunna işaretle AGİT’in herhangi bir süper gücün emellerine alet edilebileceğini önne sürdü.

Amerikan Dışişleri Bakanlığı’nin siyasi işlerden sorumlu müsteşarı Nicholas Burns cevabi konuşmasında, bu meseledeki tek taraflı davranışıyla Rusya’nın hataya düştüğünü ifade etti.

Büyük hayal kırıklığına uğradıklarını belirten Burns Avrupa konvansiyonel silahsızlanma anlaşmasında olduğu gibi Rusya’daki Duma seçimlerine AGİT gözlemcisi gönderilememesinde de Rusya’nın üye ülkelerin çoğunluğuna ters düştüğünü dile getirdi.

Moskova’dan vize engeli

Nicholas Burns ayrıca Rusya yönetiminin AGİT seçim gözlemcilerinin fonksiyonunu zayıflatacak şartlar öne sürmesi üzerine hükümetinin oylamaya nezaret edilmesine karşı çıktığını da sözlerine ekledi. Moskova yönetimi vize işlemlerini uzatarak, AGİT yetkililerinin Rusya’daki seçim kampanyasını yerinde izlemelerini önlemişti.

Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı, demokratik kurumlaşmanın tamamlanması ve yerel idarecilerin eğitilmmesi için Kosova’da bin dolayında uzman bulunduruyor. AGİT’in Kosova’daki görev süresi yıl sonunda dolacak. Madrid buluşmasında görev süresinin uzatılacağı umulmaktaydı ama Viyana’daki görüşmelerde Kosova Arnavutları ile Sırbistan arasında uzllaşma sağlanamadığından konu konferans gündemine alınmadı.

Kriz odakları

AGİT’in önemli üzerinde durduğu kriz odaklarından biri de, Asya’daki teşkilat üyeleriyle sınır komşusu olan Afganistan. Afganistan’daki istikrarsızlığın bölgeye yayılmasından endişe eden AGİT İspanya başkentindeki buluşmada bu konuyla ilgili olarak ta etkili kararlar alamadı. Madrid konferansı, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği teşkilatı’nın anlaşmazlıkları tatlıya bağladığı değil de, anlaşmazlık konularını yeniden gündeme taşıdığı bir buluşma oldu.