Alman ekonomisi ’yatay seyirde’

Jeostratejik riskler, küresel ekonomideki belirsizlikler, Avrupa'nın borç ve para krizi derken sonunda Alman ekonomisi de bütün bu olumsuzluklardan nasibini aldı ve konjonktür motoru teklemeye başladı. Alman özel sektörü tarafından finanse edilen Köln merkezli Alman Ekonomi Enstitüsü (İW) işletmeler arasında bir anket yaparak konjonktürle ilgili beklentilerini sordu. Alman iş dünyası resesyon tehlikesinden söz etmiyor ama büyüme hızının ekonomiyi durgunluktan çıkaracak oranlara ulaşmasını da beklemiyor.

Özel Alman şirketlerinin yönetim kademelerinde güvensizlik göze çarpıyor. Alman Ekonomi Enstitüsü ikinci yarıyıl anketinde üç bin şirketin yöneticilerine iş beklentilerini sordu. Enstitü başkanı Michael Hüther sonucun pek içi açıcı olmadığını ve ekonominin yerinde saydığını söyledi.

Euro Bölgesi'ndeki durgunluk ve Ukrayna krizi Alman işletmelerinde de hissedilmeye başladı. Federal hükümetin ekonomik danışmanları gibi araştırma enstitüleri de Almanya'nın mini büyüme oranlarına ulaşmasının bile başarı sayılacağı görüşünde. Michael Hüther bu ve önümüzdeki yıllarda büyüme hızının yüzde bir dolayında kalacağını belirtti. Alman ekonomisinin yatay seyirde olduğunu belirten Hüther konjonktürün dinamik yurtiçi talep ve yüksek tüketim harcamalarından güç aldığını, istihdamın da ‘sağlam' olduğunu sözlerine ekledi.

İstihdam yüz güldürüyor

Almanya ekonomik bakımdan faal nüfusunu 43 milyona çıkararak yeni bir rekor kırdı. Ancak Alman Ekonomi Enstitüsü Başkanı Hüther istihdam artışının hissedilir bir şekilde yavaşlayacağını söyledi. İstihdamın artmasını beklemediklerini ancak bugünkü düzeyde korunabileceğini belirten Hüther 2015'te personel sayısını arttıracağını söyleyen şirketlerin oranının yüzde 38'den yüzde 23'e düşmesini karamsarlık işareti olarak değerlendiriyor.

Üretimle ilgili tahminler de oldukça karamsar. Özel işletmelerin yüzde yirmisi önümüzdeki yıl daha az üreteceğini tahmin ediyor. İlkbaharda bu oran yüzde on dolayındaydı. Ekonomist Michael Hüther öncelikle Doğu Almanya'daki işletmelerin zor durumda olduklarını kaydetti. Rusya'ya uygulanan yaptırımlar öncelikle doğudaki eyaletlerin makine ve imalat endüstrisini etkiledi. Soğuk savaş yıllarından kalma iş bağlantıları birleşmeden sonra yeniden canlandırılmıştı.

İş beklentileri anketi ihracatçı şirketleri genel olarak zor dönemlerin beklediğini gösteriyor. İmalat sanayinin dış satışları fazla değişmeyecek ama Almanya'nın hizmetler sektörüyle ve yurtdışı inşaatçılık faaliyetlerinde daralma olacak. Enstitünün anketinden çıkan rakamlar şöyle:

İlkbaharda kaydettiğimiz iyimserlikten eser kalmadı. 2015 yılında dışarıya daha fazla mal satacağını açıklayan şirketlerin oranı yüzde 24'e geriledi. Şirketlerin yüzde 18'i ihracat rakamlarının düşmesini, yüzde altmışı ise 2014 rakamlarını tutturmayı bekliyor.

‘Sosyal devlet büyümeye mani'

Ekonomi uzmanları, büyüme hızının cüzi oranlarda kalacak olmasını özel sektörün yatırım eğilimindeki zayıflamaya bağlıyorlar. 2015 yılında her on şirketten sadece üçü yatırım harcamalarını arttıracak. Yatırım hacmini değiştirmeyi planlamayan şirketlerin oranı ise yüzde elliyi buluyor.

Köln'deki araştırma enstitüsü iş dünyasının beklentileri ışığında hükümetten bürokratik engellerin azaltılmasını ve ücret yan giderlerinin azaltılmasını istiyor. Enstitü başkanı Michael Hüther büyük koalisyonun sosyal güvenlik alanında attığı adımları hatalı buluyor. Profesör Hüther 45 yıl prim ödeyenlerin 63 yaşında emekli olabilmesinin ve asgari ücret uygulamasına geçilmesinin işletmelerin maliyet yükünü arttıracağı görüşünde. Ancak büyüme hızının çalışanlar lehine çıkarılan yasalar yüzünden düştüğünü söyleyecek kadar da kesin konuşamıyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Richard Fuchs