Almanya'da milli marş tartışması

Almanya'da Aile Bakanlığının cinsiyet eşitliği sorumlusu Kristin Rose-Möhring'in Alman milli marşındaki erkek egemen çağrışımlı bazı ifadelerin değiştirilmesi önerisi geniş yankı buldu. 8 Mart Kadınlar Günü vesilesiyle bakanlıktaki kadın meslektaşlarına bir mesaj gönderen Rose-Möhring, "Neden milli marşımızı değiştirmeyelim? ‘Baba Vatan' yerine ‘Yurt Vatan' demeyelim?” sorusunu ortaya attı. Rose-Möhring mesajında ayrıca milli marşta geçen ‘kardeşçe' kelimesinde erkek kardeşin kastedildiğini ve bunun yerine ‘cesurca' kelimesinin kullanılmasının daha iyi olacağını dile getiriyordu.

Ancak Aile Bakanlığı çalışanının bu önerisi en azından siyasette kabul görmedi. Alman milli marşının sözlerinin değişmesine karar verme yetkisine sahip olan Cumhurbaşkanı Frank Steinmeier de Başbakan Angela Merkel de marşın şimdiki halinin değiştirilmesine gerek olmadığı yönünde görüş açıkladı.

Olduğu gibi kalmalı

August Heinrich Hoffmann von Fallersleben'in 1841 yılında kaleme aldığı milli marş, Nazi dönemini hatırlattığı için 1952 yılında bazı bölümlerinin çıkarılmış haliyle Almanlar tarafından benimsenmişti. Bild gazetesi fırsatı kaçırmadı ve Kristin Rose-Möhring'in milli marşı "hadım etmek" istediğini ve erkek okuyucularında erkekliğini kaybetme korkusuna yol açtığını yazdı.

Kristin Rose-Möhring'e politikacılardan eleştiri yağdı. Sosyal medyaya yansıyan mesajlarda kimi ‘kafasındaki çatlaktan', kimi ise ‘radikal sol feminizmin ayaklanmasından' söz ediyordu. İsimsiz Twitter hesaplarında ‘Sol ve Yeşil hastalığına yakalanan Almanya'nın cinsiyet çılgınlığı yüzünden kendini yok edeceği' mealinde mesajlar yayınlandı.

Adenauer formülü

Başbakan Merkel milli marşı "beğendiğini", genel sekreteri Annegret Kramp-Karrenbauer de "milli marşın bu haliyle muhafaza edilmesi gerektiğini" söyledi. Kramp-Karrenbauer "özgür bir kadın olarak milli marşın kendisine hitap etmediği hissine hiç kapılmadığını" ve "milli marşı değiştirmek yerine aynı işi yapan kadınlara erkeklerle aynı maaşın ödenmesinin kadınları daha fazla ilgilendirdiğini" sözlerine ekledi.

Milli marş Alman Birliğinin sağlanmasından 30 yıl önce yazılmış, 1914'ün savaş heyecanıyla popülerlik kazanmış, daha sonra da Naziler tarafından her toplantıda partinin marşıyla birlikte okunur olmuştu.

İkinci Dünya Savaşından sonra Almanya Federal Cumhuriyeti'nin ilk Başbakanı Konrad Adenauer Berlin'deki bir toplantıda marşın üçüncü kıtasının okunmasını önerdiğinde konuklardan bazıları marşı bile beklemeden öfkeyle kalkıp salonu terk etmişti. Almanya'nın henüz resmi marşı yoktu. Nasyonal Sosyalizm, savaş ve Holokost utancının hâkim olduğu Almanya'nın resmi törenler için yeni bir milli marşa ihtiyacı vardı.

1954, 1974, 1990

Sonunda ‘Almanya Şarkısı' yeniden milli marş oldu ve üçüncü kıtasının okunması kabul edildi. Hitler Almanyasında okunan ve Avrupa'ya boyun eğdirmekle eş anlama gelen bölümleri metinden çıkarıldı.

Milli marş yine de bazı Almanların boğazında kilitlenmeye yol açıyordu. 1954 ve 1974 Dünya Futbol Şampiyonalarında Alman milliler marşı okumadılar. İki Almanya'nın birleşmesi ile Dünya Futbol Şampiyonasının kazanılmasının isabet ettiği 1990 yılında ise milli marş daha yüksek sesle okunmaya başladı.

Kristin Rose-Möhring, milli marş'ta değişikliklere gidilmesi talebinde bulunan ilk kişi değil. Avusturya'nın milli marşında "büyük erkek evlatların yurdu" şeklindeki dize "büyük kız ve erkek evlatların yurdu" olarak değiştirildi. Başka ülkelerde de milli marşta kadın-erkek eşitliğini gözetecek değişiklikler yapılması tartışılıyor.

Peter Hille

© Deutsche Welle Türkçe