"Almanya’nın Türk girişimcilere ihtiyacı var "

İşçi göçünün üzerinden yarım asır geçtiği bugün ilk nesil dönemedi, ikinci nesil dönme niyetiyle yaşadı. Üçüncü nesil için ise artık “gurbet” olmayan Almanya'da bugün, Türkler sadece kas gücü değil. Uyum tartışmalarının yeni açılımlar kazandığı son yıllarda kuşkusuz Türklerin bakışı da Türklere bakış da dönüşüme uğradı. Almanya'da Türklerin, toplam 40 milyar euroyu bulan cirolarıyla yazdıkları başarı hikâyeleri ise azımsanacak gibi değil. Kendisi de başarılı bir iş adamı olan Avrupa Türk İşadamları ve Sanayicileri Derneği (ATİAD) Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Recep Keskin ile Almanya’da Türk girişimciliğinin gelişimini ve gelecek projeksiyonlarını konuştuk.

50. yılda Türklerin Alman ekonomisine katkısındaki değişimleri anlatabilir misiniz?

Türkler 1970'lerde Almanya pazarını araştırmaya başladılar. Bu yıllarda işçi olarak gelebilirsiniz ama işveren olamazsınız diye yasalar vardı. 70’lerin ortasında ise belirli şartlarda iş kurabilme yasaları getirildi ve Türk girişimciliği başladı. 1980’lerin ortalarında müthiş bir patlama görüyorsunuz. 1970’lerde 3 bin olan girişimci sayısı ise 2000’lerde 70 binlere çıktı. Bugünse 82 bin Türk girişimcisi mevcut. Bunlar 2011 sayılarına göre şu anda 450-500 bin kişi çalıştırmakta ve bunların yüzde 80’i de diğer kuşaklardan, hatta çoğu da Alman kökenlilerden geliyor. Bunun yanı sıra ciroları şu anda 2011 verilerine göre 40 milyar euroya yaklaştı. Bunun yanı sıra her sene 10 ila 11 milyar euro civarında Almanya’ya yatırım yapmaktalar. 2011'de Alman kökenlilerin işveren olma durumuna baktığınızda yüzde 0 ila 1 düzeyindeyken Türkler arasında yüzde 11-12 arasında değişiyor.

Bu gelişimin ana nedenleri neler?

Şu anda Almanya’da yaklaşık 18 milyon göçmen yaşamakta. 2030'lara doğru bu göçmen sayısının nüfusun yüzde 40’larına ulaşacağı tahmin ediliyor. Küreselleşmenin aşmış olduğu sınırlar var, Avrupalılar eskisi gibi konservatif değil. Olumlu bakmaya çalışıyorlar. Bilhassa ikinci ve üçüncü nesil tekstilde, elektronikte, kimya sektöründe başarılı. Çünkü bir Türk bir Çin’le, Hindistan’la daha iyi işbirliği yapabiliyor. Almanların fazla riske girmek istemediklerini ve yaşlandıklarını görüyoruz.

Almanlar da bu gelişim ve potansiyelin farkında mı?

Türk girişimcileri 2030-2040’larda başta Almanya’da olmak üzere AB içinde çok önemli yerlere gelecekler. 2020’lerde bu sayıların yüzbinlerin üzerine, ciroların yüz milyarlara çıkacağını göreceğiz. Alman girişimcileri de Türk kökenli girişimcilere ihtiyaçları olduğunun her geçen gün daha çok farkındalar. Bir iş adamı olarak da Almanların başka ülkelere giderken Türkleri bir güvence olarak gördüklerini de gözlüyorum. Almanya’da işveren sayısı azaldığı müddetçe Almanya’nın ekonomisi daralmakta. Almanya’nın başta Türkler olmak üzere bu ülkede doğmuş büyümüş göçmenlere, girişimcilere ihtiyacı var. 2020'lerden itibaren Almanya halkının yüzde 50’sini yaşlanmış bir halk olacağı tahmin ediliyor. Alman girişimcisi azalmakta, onların yerini yabancılar doldurmakta.

Türkler arasındaki dil ve eğitim düzeyi konusunda gelinen nokta nedir?

Almanya’daki fırsatları görebilmek için belli bir eğitime ve dile ihtiyaçları var. Üçüncü nesilden sonraki nesiller çok başarılı ve Almanya’daki tüm fırsatları iyi kullanıyorlar. Çünkü Alman kanunlarını, mentalitesini çok iyi kullanıyorlar. Birinci ve ikinci nesil başarılı değilse zaten iflas etti, bunları gören üçüncü nesil ise önceden yapılmış hataları yapmıyorlar ve daha başarılı oluyorlar.

Türk girişimciler mevcut kaynaklardan yeterince yararlanabiliyor mu?

Türk girişimcileri bir işletme kurarken malesef devlet kaynaklarından fazla yararlanamadıklarını görüyoruz. Ama buna rağmen öz kaynaklarıyla da çok başarılı olduklarını görüyoruz. Önceden bir Alman kadar AB desteklerini kullanamasa da şimdi kullanmaya başladılar. Bunun için de Alman eyalet bankaları ve federal bankaları destek vermekte. Bazı konularda halen Türk olduğumuz için bize destek verilmeyeceğini düşünüyoruz. Yok böyle birşey. Araştırdığımız projelerde bakıyoruz ki başvuran 100 kişiden 2’si Türk. Türk olduğumuz için destek veremeyeceklerini düşünüyorlar. Bunlar yanlış. Almanya’da diliniz iyi ve ürününüz de güzelse gerisi geliyor. Yeteri kadar destek alamıyoruz değil de, yeteri kadar destek istemiyoruz veya var olan imkânları kullanmıyoruz.

© Deutsche Welle Türkçe

Söyleşi: Kıvanç Özvardar

Editör: Başak Özay