Ankara İdlib için alarma geçti

Türkiye Savunma Bakanlığı, İdlib'de operasyonlarını sürdüren rejim birliklerinin açtığı ateş sonucu 5 Türk askerinin hayatını kaybettiğini, 5 askerin de yaralandığını açıkladı. Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, İdlib'de çatışmaları önlemek, sınır güvenliğini sağlamak ve göçü engellemek amacıyla bölgeye gönderilen takviye güçlerin rejim birlikleri tarafından hedef alındığı ve açılan topçu ateşi sonucu askerlerin hayatını kaybettiği belirtildi.

Türk askerlerinin saldırıya karşılık verdiği vurgulanan açıklamada, gelişmelerin yakından takip edildiği ve gerekli önlemlerin alındığı vurgulandı.

"101 rejim unsuru etkisiz hale getirildi"

Savunma Bakanlığı tarafından daha sonra yapılan açıklamada da, Türk askerlerine yönelik saldırıya "misliyle mukabele edildiği" belirtildi. Rejimin düzenlediği saldırıya meşru müdafaa çerçevesinde karşılık verildiği belirtilen açıklamada, "Bölgede tespit edilen 115 rejim hedefinin ateş altına alındığı ve çeşitli kaynaklardan gelen ilk bilgilere göre 101 rejim unsurunun etkisiz hale getirildiği" vurgulandı. Bakanlık, meşru müdafaa çerçevesinde atışların devam ettiğinin de altını çizdi. 

Ankara'da İdlib zirvesi

İdlib'de geçen hafta da 8 Türk askeri rejim birliklerinin hedefi olmuş ve Türkiye konuyu uluslararası gündeme taşımıştı. Cumhurbaşkanı Erdoğan rejime operasyonlarını durdurması için Şubat ayı sonuna kadar süre vermiş, ayrıca Rusya'yla da İdlib'le ilgili olarak yoğun bir diplomasi trafiği başlatılmıştı.

Türkiye operasyonları durdurmaya çalışırken İdlib'de meydana gelen bu saldırı Ankara'da tansiyonun yeniden yükselmesine neden oldu.

Saldırının ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında bir güvenlik zirvesi düzenlendi. Toplantıya Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Genelkurmay Başkanı Yaşar Güler, MİT Başkanı Hakan Fidan, Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir ve İletişim Başkanı Fahrettin Altun katıldı. Toplantı sonrası yapılan açıklamada da Türkiye'nin "İdlib'deki kararlılığından vazgeçmeyeceği" vurgulandı. 

Saldırıya tepkiler

Saldırıya hükümet cephesinden sert tepkiler geldi. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Twitter hesabı üzerinden Türkçe ve İngilizce olarak yaptığı paylaşımlarda saldırıyı kınayarak rejimi "savaş suçlusu" olarak nitelendirdi ve "Bu hain saldırının talimatını veren savaş suçlusu, yalnızca Türkiye'yi değil, uluslararası toplumun tamamını hedef almıştır" ifadelerini kullandı.

Altun ayrıca Türk askerinin İdlib'de Türkiye'nin uluslararası hukuktan kaynaklanan hakları çerçevesinde görev yaptığını kaydetti.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da Twitter hesabından bir taziye mesajı paylayarak "Alçaklara misliyle karşılık verdik" dedi. 

İdlib saldırısıyla ilgili bir açıklama yapan AKP Sözcüsü Ömer Çelik de saldırıya karşılık verildiğini belirterek Türk Silahlı Kuvvetleri'nin gereken bilgileri açıklayacağını ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın da gerekli talimatları verdiğini söyledi. İdlib'de Astana ve Soçi çerçevesinde meşru bir yapı olduğunu ve rejimin saldırılarını sistematik bir şekilde sürdürdüğünü  belirten Çelik, Türkiye'nin gözlem noktalarından çekilmesinin söz konusu olmadığını dile getirdi. Çelik, rejimin şimdiye kadarki mutabakatları ihlal ettiğini de sözlerine ekledi. 

Türkiye birliklerini takviye ediyor 

Türkiye, rejimin operasyonlarını yoğunlaştırması üzerine İdlib'deki gözlem noktalarını geçen haftadan beri güçlendirmeye çalışıyor. Meydana gelen son saldırının ardından İdlib'in sınır komşusu Hatay'ın Reyhanlı ilçesinde askeri hareketliliğin daha da arttığı bildirildi. 
Londra merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi'nin aktardığı bilgilere göre son günlerde yaklaşık 6 bin Türk askeri ve bin 400 askeri araç İdlib ve Halep çevresine geçti.  

İdlib, Suriye'de muhalif grupların elinde kalan son bölge. İdlib'in büyük bir bölümü, El Kaide'ye yakınlığıyla bilinen Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ) örgütünün elinde. Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'a bağlı birliklerin Nisan ayından bu yana düzenlediği operasyonlar sonucu İdlib'de 600 kilometrekareden büyük bir alanı kontrolü altına aldığı belirtiliyor. BM'nin verilerine göre operasyonlarda şimdiye kadar yaklaşık bin 500 sivil hayatını kaybetti. Çatışmalardan kaçan 500 binden fazla kişinin de Türkiye sınırına doğru ilerlediği belirtiliyor. 

Rusya ile İdlib diplomasisi

Türkiye sınır güvenliği ve yeni bir mülteci akını tehlikesini gerekçe göstererek Şam rejiminin İdlib'deki operasyonlarına karşı çıkıyor. Rejimin operasyonları, Türkiye-Rusya ilişkilerinin de gerilmesine neden oldu. 

Bu gerilimi aşmak için Rusya'dan bir heyet hafta sonu Ankara'ya geldi. Rus heyet ile Türk yetkililer arasında Pazartesi gününe dek süren görüşmeler sonrası bir açıklama yapan Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Rus heyete Türkiye'nin meşru müdafaa hakkı çerçevesinde rejimin saldırılarına yanıt verileceğinin aktarıldığını söyledi. Rusya'dan saldırıları sona erdirmesinin talep edildiğini kaydeden Kalın, "Soçi Mutabakatının açıkça ihlal edildiği belirtilerek anlaşmanın garantörlerinden olan Rusya Federasyonu’nun üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmesi gerektiği mesajı verilmiştir" ifadelerini kullandı. 

Rus tarafından ise görüşmelerle ilgili henüz bir açıklama yapılmadı. 

Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, heyetlerarası görüşmelerden sonuç çıkmaması halinde Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in bir araya gelebileceğini açıklamıştı.

İran'dan arabuluculuk önerisi 

İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif de Türkiye ve Suriye'ye arabuluculuk teklifinde bulundu. Twitter hesabından bir açıklama yapan Zarif, İran'ın komşuları Suriye ve Türkiye arasında diyalog sağlanması için girişimde bulunmaya hazır olduğunu ifade etti. 

"Gerginliğin tırmanmasının sadece teröristlerin ve destekçilerinin çıkarlarına hizmet ettiğini" belirten Zarif, sözlerini "Kan dökülmesinden kaçınılması, egemenlik ve toprak bütünlüğüne saygı gösterilmesi gereklidir" şeklinde sürdürdü.

Türkiye ve Rusya geçen yıl İdlib'de çatışmasızlık bölgesi oluşturulmasına karar vermiş ve bu çerçevede Türkiye bölgede 12 gözlem noktası oluşturmuştu.

DHA,dpa/HS,JD

©Deutsche Welle Türkçe