Ankara’da İsrail ve ABD’ye tepki büyüyor
15 Mayıs 2018
ABD’nin Kudüs’te büyükelçilik açmasını protesto eden Filistinlilere yönelik İsrail müdahalesini "devlet terörü” olarak gören Ankara; bir yandan İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) bir yandan da BM nezdindeki girişimlerini yoğunlaştırdı.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu Cuma günü toplanması beklenen İslam İşbirliği Teşkilatı’nın Genel Sekreteri Yusuf bin Ahmed el Useymin’le gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde İslam dünyasının İsrail saldırılarına sessiz kalmaması gerektiğine vurgu yaptı. Useymin’in de görüşmede İsrail’e son dönemin en sert tepkilerinden birisinin verileceğini dile getirdiği belirtildi.
Bakan Çavuşoğlu, İran başta olmak üzere bölge ülkelerinin dışişleri bakanlarıyla telefon görüşmelerini sürdürürken, Dışişleri Bakanlığı’na çağrılan İsrail’in Ankara Büyükelçisi Etian Naeh’e “Ülkene dön” notası verildi. Mavi Marmara saldırısı nedeniyle Türkiye ile İsrail arasında altı yıl süren diplomatik krizin ardından 2016 sonlarına doğru Ankara’ya gelen Büyükelçi Naeh’in kısa süre içinde ülkeden ayrılması bekleniyor. İsrail Büyükelçiliği yetkilileri, Naeh'in “yakın zamanda Ankara’ya dönemeyeceğini” belirtiyor.
Türkiye Gazze'deki olayların ardından Pazartesi günü ABD ve İsrail'deki büyükelçilerini istişare için Ankara'ya çağırmıştı.
TBMM'de özel oturum
İsrail’in Gazze saldırıları ve ABD'ye tepki Ankara’da tüm siyasi partilerin ortak gündem maddesi oldu. TBMM’de Kudüs özel oturumu yapıldı. Oturumu yöneten TBMM Başkanı İsmail Kahraman, “İsrail’in Ortadoğu’da barış ve huzuru bozmaya dönük eylemleri ABD’den himaye görmektedir” dedi. Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ da, “ABD çözümün değil, sorunun parçasıdır” ifadelerini kullandı. Kahraman ile Bozdağ, “İsrail’i lanetliyoruz” mesajı verdikten sonra AKP, CHP ve MHP tarafından İsrail’in Gazze’deki saldırıları ortak bir bildiri yayımlanarak kınandı. TBMM kürsüsünden okunan bildiride, “ABD’nin ve İsrail’in BM kararlarını yok saymasına, uluslararası toplumun iradesine ve evrensel değerlerine meydan okumasına karşı Filistinlilerin barışçıl tepkileri en temel hakları olduğu gibi insanlık vicdanına da tercüman olmaktadır” denildi.
Bildiride, ABD’nin büyükelçiliğini Tel Aviv’den Kudüs’e taşıması “İsrail katliamına ve haksızlıklarına teşvik” olarak nitelendirildi. Bildiride uluslararası topluma “Gün boyu savunmasız masumlar öldürülürken dünyadan etkili, sonuç doğurucu seslerin çıkmayışı, Arap Birliği ve BM başta olmak üzere uluslararası kurumların açık tavır almayışı Filistin sorunuyla tarihi, toplumsal ve kültürel olarak ilgili ülkelerin klişe ifadelerin ötesine geçmeyişleri tarihin hafızasına kan ve ateşle kazınacaktır” eleştirisi de yöneltildi. Bildiride, Türkiye’nin Filistin halkıyla dayanışmasını sürdürmekte kararlı olduğu mesajı da verildi.
Türkiye’de İsrail ve ABD’ye her daim sözde tepkiler gösterildiğini ve tepkilerin uygulamaya dönüşmediğini düşünen HDP ise ortak bildiriye imza atmamayı tercih etti. HDP’nin Filistin halkıyla dayanışma için ayrı bir bildiri yayımlaması bekleniyor.
Protesto ve mitingler
ABD ve İsrail’e karşı sokaklar da hareketli. AKP Kazan Gençlik Kolları İsrail’in Ankara Büyükelçiliği’ne silah çelenk bırakırken, büyükelçilik binasına yumurtalı ve taşlı saldırıda bulundu.
ABD'nin Ankara Büyükelçiliği’ndeki Amerikan bayrağının yarıya indirilmesi ve büyükelçilik çatısında askeri koruma görevlisi bulundurulması dikkat çekti. Büyükelçilik binasının karşısında polis gözetiminde protesto açıklaması yapan İsrail’i Protesto Girişimi örgütü üyelerine HDP İzmir Milletvekili Ertuğrul Kürkçü de destek verdi. “Siyonist İsrail, işbirlikçi AKP”, “Katil İsrail, Katil Amerika” sloganlarının atıldığı protesto gösterisinde Kürkçü, “Türkiye’de hükümetler Filistin Kurtuluş Örgütü’nün yanındaymış gibi göründüler ama İsrail hareketinin yanında yer aldılar. ‘BOP’un eş başkanıyım ve Trump’ın gelişinden ümitliyim' diyenler bugün bölgemizdeki sorunların asıl nedenidir” diye konuştu.
ABD ve İsrail’e tepki gösterilerinin tüm Türkiye’de sürmesi bekleniyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Cuma günü İstanbul Yenikapı meydanında, Pazar günü de Diyarbakır’da İsrail’i protesto için dev mitingler düzenleneceğini açıklamasının ardından Twitter’da “Filistin Yalnız Değildir”, “Kudüs’e Sahip Çık”, “Kalbimiz Filistin’de” ve “Kudüs için Ayaktayız, Filistin için Yenikapı'dayız” mesajları yayılıyor.
Hilal Köylü / Ankara
© Deutsche Welle Türkçe