Ankara'nın 'Esad ısrarı' yumuşuyor

İsviçre'nin Lozan kentinde hafta sonu Suriye için yeni bir diplomatik atak başlatılıyor. Görüşmelere Rusya ve ABD'nin dışişleri bakanlarının yanı sıra Suudi Arabistan ve Türkiye'nin de katılımı bekleniyor. Rusya ile ikili ilişkilerde başlayan normalleşme sürecinin Suriye krizinin çözümünde de anahtar olmasını isteyen Ankara için Lozan’da yapılacak bu dörtlü zirve kritik önemde. Beşar Esad karşıtı muhalif grupları destekleyen Türkiye, artık yeni bir Suriye polikası yürütüyor. 

Ankara, yeni dönemde Esad'ın Suriye'nin geleceğinde yer almaması yönündeki tutumunu "Esad’ın Suriye halkının bütünlüğünü yıkıcı eylemlerine dikkat çekmek" olarak açıklıyor. Ancak bu tavrının özellikle Rusya tarafından yanlış anlaşıldığını düşünen Türkiye, son dönemdeki temaslarında Moskova'ya Türkiye’nin ‘takıntısı’nın Esad olmadığına ısrarla vurgu yaptı. Gelinen noktada da Ankara için Lozan zirvesi öncesi Rusya’nın Türkiye’yi tam olarak anlamış olması, ikili diyaloğun sürmesi ve Suriye’de barışın hakim kılınması açısından önem taşıyor.

Suriye ordusuyla birlikte muhaliflere yönelik hava operasyonlarını sürdüren Rusya ise Türkiye’nin Esad’ın görevini sürdürüp sürdürmeyeceğinden çok bölge barışına odaklanması gerektiği mesajını veriyor. Rusya’dan son gelen haberlerin bu mesajın yinelenmesi şeklinde olduğunu belirten diplomatik kaynaklar, Lozan’daki müzakerelerde Ankara’nın Rusya ile çatışmaktan mümkün olduğunca kaçınmaya kararlı olduğunu dillendiriyor.

ABD ile ilişkiler

Ankara, Lozan öncesi Rusya’yla anlaşmaya varmak kadar Amerika’yla da ortak hareket planını güçlendirmek için gerekli bütün adımları atmış durumda. Türkiye Dışişleri Bakanlığı kanalıyla Washington yönetimiyle kurulan temaslarda, Suriye halkının çatışmalardan korunması için Amerikan yönetiminden daha aktif hareket beklentisi iletildi.

Ancak bu noktada Ankara'nın ikili ilişkileri bir yandan Rusya ile bir yandan da ABD ile sıcak tutmak için nasıl bir denge politikası yürüteceği sorunu ortaya çıkıyor. Suriye sınırının korunması ve hatta sınırda güvenli bir bölge oluşturulmasının tüm tarafların üzerinde anlaşabileceği bir plan olduğunu düşünen Türkiye’ye göre bu planın işlemesi durumunda hem Batı hem de Rusya ile ilişkilerde yeni bir denge politikasının işlemesi kaçınılmaz. 

Bu yüzden hem Washington’a hem de Rusya’ya Ankara’nın “Suriye halkını korumaya kararlı” olduğu yönündeki mesajı iletilirken Esad’dan çok da bahsedilmedi ve bölgesel barış için ‘terörle ortak mücadele’ mesajına vurgu yapıldı.

Halep endişesi

Ankara için Lozan’daki kritik başlıklardan biri de Halep dosyası olacak. Suriye ile ilgili olarak Rusya ve ABD arasında 9 Eylül’de kararlaştırılan ateşkesin 19 Eylül’de çökmesinin ardından Halep’te şiddetin artması da Ankara için büyük endişe kaynağı yaratmıştı. İç savaşta 5 yılın geride kaldığı Suriye konusunda sınır güvenliği ve göç sorunuyla en çok uğraşan ülke olan Türkiye için Halep kaynaklı bir göç dalgası halen en büyük güvenlik tehditlerinin başında geliyor.

Halep’teki bombardımanın zaman zaman kesintiye uğrasa da halen büyük sıkıntı olduğunu düşünen Ankara, Rusya’nın Suriye rejimi ile birlik olup Halep’teki muhalif bölgeyi tacizini sürdürmesinin henüz önüne geçemedi. Rusya’ya özel bir Halep dosyasının sunulacağı Lozan zirvesinde Ankara’nın Rusya ile bu konuda nasıl bir anlaşma sağlayacağı da merak ediliyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Hilal Köylü / Ankara