AP raporu: Türkiye ile yeni format geliştirilsin
18 Temmuz 2023
Avrupa Parlamentosu (AP) Dış İlişkiler Komisyonu, Avrupa Birliği (AB) ile Türkiye arasındaki tam üyelik görüşmelerinde fiili olarak var olan hareketsizliğin aşılmasını ve Ankara ile Brüksel arasında tam üyelik müzakereleri yerine "gerçekçi" bir format geliştirilmesini talep etti. AP'nin Türkiye raporunu bugün ele alan Dış İlişkiler Komisyonu üyeleri, söz konusu raporu 47 oy ile kabul etti. 10 üyenin çekimser kaldığı bidirilirken, ret oyu kullanılmadığı kaydedildi.
Türkiye raporunda, "Türk hükümetinin izlediği siyasi çizgide radikal bir değişiklik olmadığı sürece, AB ile Türkiye arasındaki tam üyelik amaçlı müzakereler yeniden başlayamayacaktır" ifadesine yer verildiği dikkat çekti. Komisyon'da kabul edilen ve yaz tatili sonrasında Avrupa Parlamentosu'na sunulacak raporda AB Komisyonu'ndan Ankara ile Brüksel arasındaki ilişkiler için yeni model arayışına girmesi talep ediliyor. Böylece fiili olarak dondurulmuş olan tam üyelik müzakerelerinin yeniden başlaması yerine yeni bir format talebi dile getiriliyor.
Mülteciler ve deprem sonrasi yeniden imarda destek sürecek
Öte yandan parlamenterler, mülteciler konusunda Ankara'ya destek verilmesini ve yaşanan depremler sonrasında, Türkiye'nin yeniden imarında ülkeye yardıma devam edilmesi tavsiyesinde bulunuyor.
Raporda ayrıca Türkiye'nin güvenlik, ticaret, ekonomik ilişkiler ve göç gibi konularda önemli bir partner olduğunun altı çizilirken, Ankara'dan demokratik değerlere, hukuk devleti ilkelerine ve insan haklarına saygı göstermesi ve AB'nin temel ilkelerini tanıması isteniyor.
2018'den beri ilişkiler fiilen donduruldu
Raporda ilaveten, İsveç'in NATO'ya üyeliğinin daha da geciktirilmeden onaylanması talep edilirken, "Bir ülkenin NATO'ya üyelik süreci AB'ye üyelikle hiçbir şekilde ilişkilendirilemez" ifadesine yer veriliyor. Ayrıca, "Her ülkenin AB'ye üyelik yolunda katettiği mesafe kendi yaptıklarına bağlıdır" cümlesi de söz konusu raporda yer alıyor.
Son olarak Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İsveç'in NATO'ya üyeliğinin görüşüleceği Litvanya'nın başkenti Vilnius'ta 11-12 Temmuz'da yapılan NATO zirvesine seyahat öncesinde Ankara-Brüksel arasındaki iliskilerin yeniden canlandırılmasını talep etmiş, İsveç'in NATO'ya üyeliğinin onayını, bu ilişkilerin canlandırılmasıyla ilişkilendirmişti.
AB-Türkiye ilişkileri Türkiye'deki yargı bağımsızlığı ve demokratik hak ve özgürlüklerle insan haklarındaki kötüleşme nedeniyle 2018 yılından beri fiili olaran dondurulmuş bulunuyor.
AB'nin ortak güvenlik ve dış politikasına yakınlık
Raporda Ankara'nın Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nunda (BMGK) Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısını kınama yönündeki desteği övgü alırken, Rusya'ya yönelik yaptırımlara katılmayışından duyulan üzüntü de dile getiriliyor. Ayrıca Türkiye'nin ortak güvenlik ve dış politikadaki payının yüzde 7 ile tüm zamanların en düşük seviyesinde seyrettiğine de işaret ediliyor.
Türkiye raporunu hazırlayan parlamenter Nacho Sanchez Amor, "Kısa süre önce Türk hükümetinin AB ile tam üyelik müzakerelerinin canlandırılmasına yönelik ilgisini gördük. Bu, jeopolitik pazarlıkların sonucunda olmaz, sadece temel hak ve özgürlüklerle hukuk devleti ilkelerindeki gerilemenin durdurulması yönünde Türkiye'nin çabalamasıyla olacaktır. Türkiye (canlanma konusunda) samimiyse bunu somut reformlar ve icraatlarla göstermelidir" diye konuştu.
AP'nin Türkiye raporunu, oturumlarının başlayacağı Eylül ayında ele alınması bekleniyor.
DW / ETO,ET