Asya-Pasifik'te ABD-Çin çekişmesi kızışıyor

Amerika Birleşik Devletleri (ABD)  öncülüğündeki Batı ile Rusya-Çin bloku arasında batıda Ukrayna gerilimi sürerken doğuda Asya-Pasifik bölgesi de çetin bir nüfuz mücadelesine sahne oluyor.

ABD'nin dış politikada Çin'i bir numaralı hasım ilan etmesi ve ağırlığı Asya-Pasifik bölgesine kaydırma stratejisi sonucunda geçen yıl Avustralya ve İngiltere ile kurduğu ve Avustralya'nın nükleer denizaltılarla donatılmasını da içeren AUKUS ittifakı, Çin ve Rusya'nın sert tepkisine neden olmuştu.

Bugün de bölge ABD, Avustralya, Hindistan ve Japonya'dan oluşan Dörtlü Güvenlik Diyaloğu (Quad) grubunun üst düzey toplantısına sahne oldu. Grup, bölgede Çin'in artan etkisine karşı denge oluşturmak amacıyla 2007'de kurulmuş, Avustralya'nın gruptan çekilmesi sonucu bir süre askıya alınmış ve 2017'de yeniden canlandırılmıştı.

Bölgede "cebir tehdidi"ne karşı birlik vurgusu

Avustralya'nın Melbourne kentinde Dışişleri Bakanları düzeyinde gerçekleşen toplantıdan Çin'e karşı bölgesel iş birliğini güçlendirme mesajı çıktı. Çin'in bölgedeki ekonomik ve askeri yayılma politikasına gönderme yapılarak, "cebir" tehdidinden uzak bir Hint-Pasifik bölgesi için iş birliğinin derinleştirileceği, ayrıca siber tehditler, terörle mücadele, Covid-19 gibi alanlarda da iş birliğinin artırılacağı bildirildi.

Ortak bildiride, Quad grubunun bölgesel partnerlerle ilişkileri derinleştirmede de kararlı olduğu vurgulandı.

Blinken: Çin ile ihtilaf kaçınılmaz değil

Toplantıya katılan ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Çin'in son yıllarda ülke içi ve dışında daha saldırgan bir tutum içine girmesiyle ilgili ortak endişe duyduklarını belirtti. Blinken, ancak Hint-Pasifik bölgesinde "Çin ile bir ihtilafın kaçınılmaz olmadığını" da sözlerine ekledi.

Toplantıya ev sahipliği yapan Avustralya Dışişleri Bakanı Marise Payne ise bölgede Çin ve Rusya arasındaki ittifaka dikkat çekti. Payne, Pekin-Moskova ittifakının "özgürlük, açıklık, egemenlik ve toprak bütünlüğünün korunması çabalarıyla örtüşen bir küresel düzeni temsil etmediği" gerekçesiyle "endişe verici" olduğunu söyledi.

Rusya ve Çin liderleri Vladimir Putin ve Şi Cinping, 4 Şubat'taki görüşmeleri sonrasında yayımlanan ortak metinde ABD'yi Avrupa ve Asya-Pasifik'teki nüfuz çabalarına karşı uyarmış, NATO'ya genişlemeyi durdurma ve "Soğuk Savaş dönemi yaklaşımlarına son verme" çağrısı yapmıştı.

Rusya ile önemli askeri anlaşmaları bulunan ve Rus silahlarının en büyük alıcılarından biri konumundaki Hindistan'dan ise daha temkinli açıklamalar geldi. Hindistan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar, Quad grubu çerçevesindeki ortaklığın "ortak gayeler" üzerine kurulu bulunduğunu, "herhangi bir ülkeye karşı olmadığını" vurguladı. Hint Bakan, bir gazetecinin "Rusya'nın Ukrayna'daki tavrı" ile ilgili sorusuna ise "Toplantının odak noktası Avrupa değil, Hint-Pasifik bölgesiydi" yanıtını verdi.

Çin'den Quad açıklamasına yanıt

Çin'in bölgede yayılmacı politika izlediğine dair Quad toplantısından gelen endişe açıklamalarına Pekin'den yanıt gecikmedi. Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Zhao Lijian, Çin'in Pasifik'teki ada devletlere desteğinin "açık, şeffaf ve kapsayıcı" nitelik taşıdığını, herhangi bir üçüncü tarafı hedef almadığını" kaydetti. Sözcü, "Tüm ülkelerin, Pasifik'teki ada devletlerin sorunlarının çözümüne yardım için somut adımlar atmalarını, bölgesel barış, istikrar ve kalkınmaya daha fazla katkı yapmalarını umuyoruz" ifadelerini kullandı.

ABD Dışişleri Bakanı Blinken, Avustralya'daki temaslarının ardından Fiji'ye geçerek burada düzenlenecek toplantıda Pasifik ada devletleri liderleriyle bir araya gelecek.

 

DW,rtr / BK,ET

© Deutsche Welle Türkçe