Avrupa'dan Kavala için "diyalog" çağrısı
22 Eylül 2023
Avrupa Konseyi Ankara'ya bir kez daha Osman Kavala ve Selahattin Demirtaş'la ilgili Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) hükümlerini yerine getirme çağrısında bulundu.
AİHM kararlarının icrasını denetleyen Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin bu konuyla ilgili periyodik toplantıları bu hafta Strasbourg'da yapıldı.
Komite, Osman Kavala hakkında geçen yıl başlatılan "ihlal prosedürü" kapsamında herhangi bir yaptırım planı açıklamadı. Bu dosyayla ilgili AİHM hükümlerini, bu hükümler temelinde Komite'nin önceki kararlarını ve AİHM kararlarıyla ilgili Türkiye'nin yükümlülüklerini bir kez daha hatırlatmakla yetindi.
Strasbourg'daki toplantıya Adalet Bakan Yardımcısı Niyazi Acar'ın katılmasını "memnuniyet verici" olarak tanımlayan Komite, "tüm yetkili Türk makamlarını ve ulusal yargı organlarını" AİHM hükümleri uyarınca Osman Kavala'yı derhal serbest bırakacak kararı vermeye çağırdı.
Komite, 16-17 Mayıs 2023 tarihlerinde İzlanda'da düzenlenen Avrupa Konseyi devlet ve hükümet liderleri zirvesinde kabul edilen "Reykjavik Deklarasyonu"nda AİHM kararlarının icarsında yaşanacak zorluklarla ilgili olarak üye devletlere Avrupa Konseyi organlarıyla en üst düzey siyasi diyalog çağrısı yapıldığını da hatırlattı.
Yaptırım yaklaşımı yerine diyaloğu ön plana çıkaran Komite, "Kavala’nın serbest bırakılmaması halinde", hakkındaki AİHM hükümlerinin uygulanışında "en elverişli ilerleme yolunu bulmak amacıyla diğer önlemleri incelemeye devam etmeyi" kararlaştırdı.
Ankara'nın Eylem Planı
Ankara bu karar öncesi Strasbourg'a ilettiği Eylem Planı'nda, Kavala hakkında ulusal mahkemeler önünde yargı sürecinin devam ettiğini belirtip, Avrupa platformunda karar alınmadan bu sürecin sonlanmasının beklenmesini istedi.
Ankara ayrıca Kavala dosyasında Strasbourg ile yürütülen üst düzey teknik ve siyasi diyaloğa vurguda bulundu. Bu diyalog kapsamında Avrupalı büyükelçilerden oluşan bir heyet ile Türk makamları arasında Aralık 2022'de ilk görüşmenin gerçekleştiğini, Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM) Türkiye raportörlerinin 13 Ocak 2023 tarihinde Kavala'yı Silivri Cezaevi'nde ziyaret ettiğini, oluşturulan Temas Grubu'nun Şubat ve Nisan aylarında Türk makamlarıyla görüştüğünü hatırlattı.
Kavala’nın avukatlarından dizi eleştirisi
Osman Kavala'nın avukatları ise 30 Ağustos 2023 tarihinde Strasbourg'a ilettikleri bir görüşte AİHM hükümlerinin hâlâ yerine getirilmediğini belirtti. Avukatlar, Bakanlar Komitesinden Türk makamlarıyla en üst düzeyde temasa geçilmesini, Adalet Bakanlığı'ndan kapsamlı ve doğru bilgi talep edilmesini, Anayasa Mahkemesi'ne AİHM hükümlerini tam olarak ve ivedilikle yerine getirme çağrısında bulunulmasını ve Kavala'nın TV dizilerinde "suçlu" gibi gösterilmesinin kınanmasını istedi.
Demirtaş'ta alternatif formül
Bakanlar Komitesi, Selahattin Demirtaş dosyasında da diyaloğu ön plana çıkardı. Komite, AİHM hükümlerine rağmen Demirtaş'ın serbest bırakılmamasının, "Ulusal makamların AİHM ve Bakanlar Komitesi kararlarını dikkate almadıklarına yönelik kanıyı kuvvetlendirdiğine" vurguda bulundu. Demirtaş için, "Hakkında AYM önündeki sürecin sonlanması beklenene kadar tutukluluk dışındaki önlemler de incelenerek, derhal serbest bırakılması" çağrısını yineledi.
Avrupa Konseyi üyesi devletler ve Avrupa Konseyi Genel Sekreterine, "Demirtaş'ın tutukluluk halini Türk makamlarıyla temaslarda gündeme getirme" çağrısında bulunulan kararda, dosyada ilerleme olmaması halinde konunun Aralık 2023'te Strasbourg'daki AİHM hükümleri gündemli toplantıda yeniden ele alınacağı bildirildi.
Bakanlar Komitesi, Kavala ve Demirtaş hakkındaki AİHM hükümleri temelinde Hakimler ve Savcılar Kurulu'nun (HSK) "Yürütmeye karşı bağımsızlık ve tarafsızlığının sağlanması" için gerekli tüm önlemlerin alınmasını da talep etti.