Avrupa’nın Suriyeli mülteci krizi

Avrupa ülkeleri, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin (HCR) Suriyeli mültecilerin ağırlanmasına yönelik çağrılarına kendi iç siyasi ve ekonomik koşulları nedeniyle kısıtlı yanıt verebiliyor.

HCR verilerine göre, Suriye’de krizin patlak verdiği günden bu yana 2 milyondan fazla Suriyeli ülkesini terk etti. Bunların ezici çoğunluğu (yüzde 97) Lübnan, Türkiye ve Irak’a yerleşenlerden oluşuyor. Toplam nüfusu 4 milyon 400 binden ibaret Lübnan’da şu anda resmi rakamlara göre 760 bin Suriyeli mülteci yaşıyor. Ancak bazı Lübnanlı yetkililer bu rakamın 1 milyondan fazla olduğunu söylüyor. HCR verileri, Ürdün’de 600 bin, Türkiye’de 500 bin, Irak’ta 190 bin, Mısır’da ise 110 bin Suriyeli mültecinin ağırlandığını gösteriyor.

Yanıt bekliyorlar

Suriyeli mültecilerin büyük bölümü komşu ülkelere sığınmış olsa da bazıları şansını başta Avrupa olmak üzere Batı ülkelerinde deniyor. Şu anda AB sınırları içinde on binlerce Suriyeli mülteci adayı, iltica başvurularının sonuçlanmasını bekliyor. Almanya’ya 2011 yılından bu yana sığınma başvurusunda bulunan Suriyeli sayısı 18 bini aşmış durumda. Suriye’deki krizin başlangıcından günümüze 50 binden fazla Suriyeli Avrupa ülkelerine sığınma başvurusunda bulundu.

En fazla başvuru kaydeden ülke konumundaki İsveç, bugüne kadar 11 bin Suriyeli'ye mülteci statüsü verdi. İsveç’e haftada ortalama 700 Suriyeli mülteci adayının geldiği belirtiliyor. 1970’li yıllarda Suriye ve Irak’tan çok sayıda mülteci aldığı için bugün de Suriyelilerin öncelikli istikameti haline gelen İsveç, mülteci ağırlama kapasitesinin sınırlı olduğunu söylüyor ve yakın gelecekte talebe yanıt veremeyeceği konusunda Avrupalı ortaklarını uyarıyor. Yılbaşından bu yana AB ülkelerine Suriyeli mülteciler tarafından yapılan sığınma başvurularının 4 bin 700’ü İsveç, 4 bin 500’ü Almanya, 700’ü ise Fransa’da kaydedildi.

BM daha fazla destek istiyor

HCR bu rakamların yeterli olmadığı görüşünde. BM’nin bu önemli ajansını 2005 yılından bu yana yöneten Portekiz eski Başbakanı Antonio Guterres, Paris’te Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande ile yaptığı görüşme sonrasında AB’den Suriyeli mülteciler için daha fazla çaba sarf etmesini istedi. HCR, AB ülkelerinin bu yıl 10 bin, 2014 yılında ise 30 bin Suriyeli mülteciye kapılarını açmasını istiyor.

HCR’nin bu çağrısı AB başkentlerinde pek de yankı uyandırmış görünmüyor. Bugüne kadar İngiltere gibi yaklaşık 2 bin Suriyeli'ye mülteci statüsü veren Fransa, mevcut rakama ek olarak sadece 500 Suriyeli mülteciyi ağırlayabileceğini bildirdi. Finlandiya ve Avusturya da 500’er Suriyeli'ye kapı aralayabileceklerini duyurdu. Bu arada Avusturya’nın, ağırlayacağı Suriyeli mülteciler için “sadece Hrıstiyan kadın ve çocuklar” kriteri uluslararası planda tepki gördü.

Bulgaristan, İtalya ve Yunanistan yardım istedi

Suriyeli mülteci adaylarının AB’ye giriş noktaları olan Bulgaristan, İtalya ve Yunanistan’ın da baskı altında oldukları belirtilmekte. Bulgar hükümeti, ülkedeki 4 binden fazla Suriyeli mülteci adayıyla başa çıkmakta zorlandığı için geçtiğimiz günlerde AB’den yardım talebinde bulundu. Ancak Avrupa Komisyonu Sofya’ya finansal ve teknik yardım vaadinde bulunmakla yetindi. Bulgar İçişleri Bakanlığı “kriz durumu”ndan söz ediyor. İtalya’dan da benzer uyarılar geliyor. HCR, yıl başından bu yana ülkeye deniz yoluyla 4 bin 600 Suriyeli mülteci adayının ulaştığını bildirdi. İtalyan polisinin, çoğu kuzey Avrupa ülkelerine gitmek isteyen mülteci adaylarını, kontrol ettikten sonra serbest bıraktığı söyleniyor.

Almanya ise 5 bin Suriyeli'ye doğrudan ikamet ve çalışma izni vereceğini duyurdu. Diğer mülteci adaylarının iltica başvurusu yapmaları gerekecek. Almanya Kosova savaşı sırasında yaklaşık 20 bin, Bosna savaşı sırasında ise 300 bin mülteciye kucak açmıştı.

© Deutsche Welle Türkçe

Haber: Kayhan Karaca / Strasbourg

Editör: Hülya Schenk