Avrupa'nın tatil gözdesi İspanya'nın sıcaklarla imtihanı

Avrupa'yı bu yaz kasıp kavuran aşırı sıcaklardan en çok etkilenen ülkelerden biri İspanya oldu. İspanya Ekolojik Dönüşüm Bakanlığı verilerine göre Temmuz ayında ülkede, 1961 yılından bu yana kaydedilen en yüksek sıcaklıklara ulaşıldı. Pek çok kentte sıcaklık 44 santigrat derecenin üstüne çıktı. Ortalama sıcaklık değerleri 1981-2010 dönemine göre 2,7 derece artarak 25,6 dereceye yükseldi.

Güneşi ve denizleriyle Avrupa'nın en gözde tatil bölgelerine ev sahipliği yapan İspanya, güneşin zararlı etkilerini azaltmak, artan deniz sıcaklığını düşürmek ve orman yangınlarını önlemek için uzun vadeli önlemlere yöneliyor.

Bazı kentlerde klimalı koruma alanları oluşturuldu. Kütüphane, spor salonları, müze ve okullar gibi mekanlarda sıcaklık 26 dereceye düşürülüp sabitlenerek yaşlılar, yeni doğmuş bebekler, küçük çocuklu aileler ve kronik hastalığı bulunanların sıcaktan kaçıp sığınabileceği alanlar yaratıldı.

Orman yangınlarına karşı bildirim zorunluluğu

Avrupa'da aşırı sıcaklar bu yıl 660 bin hektarlık alanın yanmasına neden oldu. Avrupa Orman Yangınları Enformasyon Sistemi (Effis) verilerine göre İspanya, 265 bin hektarlık alanla en büyük kaybı yaşayan ülke oldu.

İspanya hükümeti, en azından gelecek yıl orman yangınlarının vereceği kayıpların önüne geçmek için 1 Ağustos'ta bir kararname çıkardı. Kararname, özerk bölgelere her yıl 31 Ekim tarihine kadar bir sonraki yıla dair orman yangınlarının önlenmesi ve yangınların söndürülmesi konusunda plan oluşturma yükümlülüğü getiriyor. Bu plan çerçevesinde yerel yönetimlerin, örneğin eldeki yangın söndürme taşıtları, donanım ve personal sayılarıyla ilgili somut verileri, ayrıca yüksek risk altındaki alanları ve riskli zaman aralıklarını bildirmesi gerekiyor.

Ülkenin kuzeybatısında orman yangınlarından en fazla etkilenen Sierra de la Culebra bölgesinin yeniden ağaçlandırılması için de hükümet iki milyon euroluk ihale açarak dört şirket görevlendirdi.

Su tüketimine kısıtlamalar

İspanya'da uzun süreli sıcaklıklar ve kuraklık, su rezervlerinin de rekor seviyelere düşmesine yol açtı. Resmi kayıtlara göre 9 Ağustos itibarıyla rezervler 21 bin 730 metreküple toplam hacmin yüzde 39'una kadar geriledi.

Su sıkıntısı tehlikesi karşısında başta Galiçya, Katalonya ve Endülüs olmak üzere özerk bölgeler ve yerel yönetimler, su tüketimini azaltacak yeni önlemlere başvurdu. Bu önlemler arasında geceleri su dağıtımına kısıtlamalar getirilmesi, plajlardaki duşların kapatılması, yeşil alanların sulanmasının, otomobil yıkanmasının ve yüzme havuzlarının doldurulmasının yasaklanması da bulunuyor.

Akdeniz'in suyu kaynıyor

Su sıcaklığının giderek yükseldiği Akdeniz, Avrupa'nın Karayipleri olmaya aday. Akdeniz Çevre Araştırmaları Enstitüsü verilerine göre Akdeniz'de ortalama su sıcaklığı 1982'den 2021 yılına kadar 1,32 derece arttı.

Alicante Üniversitesi İklim Laboratuvarı Direktörü Jorge Olcina, 80'li yıllardan bu yana Akdeniz kıyılarında su sıcaklığının hava sıcaklığının iki katı oranında arttığına dikkat çekti. El Pais gazetesine konuşan Olcina, 20 Temmuz'dan beri İspanya'nın Akdeniz kıyılarında deniz suyu sıcaklığının 28-29 derece civarında seyrettiğini belirterek "Sahara çölünden sıcak hava kütleleri su yüzeyinde birikerek yüzeyin daha hızlı bir şekilde ısınmasına yol açıyor. Akdeniz bölgesinde hava sıcaklıkları 1908'den beri 0,7 derece yükseldi. Deniz ise 1,4 derece" diyor.

Deniz havayı artık serinletemiyor

İklim araştırmacısı, bunun bir sonucu olarak denizden gelen serinletici bir etki olmadığı için geceleri havanın daha az serinlediğini, ayrıca deniz sıcaklığının yükselmesiyle fırtına gibi aşırı hava olaylarının sayısının da arttığını belirtti.

Jorge Olcina, bu konuda önlem olarak kıyılardaki yapılaşmayı düzenleyen yasalarda değişikliklere gidilmesini talep ediyor. Kentlerde daha fazla gölgelik alanlar yaratılması gerektiğini, bina cepheleri ve çatıların bitkilerle yeşillendirilmesi gerektiğini belirten Olcina, turizm branşının da acilen aşırı sıcaklara uyum sağlayacak önlemler almasını tavsiye ediyor.

İspanya parlamentosu 2021 yılı başında çıkardığı "İklim Değişikliği ve Enerji Dönüşümü Yasası" çerçevesinde ülkede iklime zararlı emisyonları 2050 yılına kadar sıfırlama hedefini belirlemişti. Yasa aynı zamanda yenilenebilir enerjilerin elektrik üretimindeki payının 2030 yılına kadar yüzde 42'ye çıkarılmasını, içten yanmalı motorlarla çalışan araçların trafiğe çıkışının 2040'a kadar yasaklanmasını öngörüyor.