Bakırköy’de kutlama, Taksim’de müdahale

Bazı sendikalar, sivil toplum örgütleri ve siyasi partilerin katılımıyla, 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü yıllar sonra ilk kez Taksim Meydanı dışında bir yerde, Bakırköy’deki Halk Pazarı Meydanı’nda kutlandı.

Kutlamalar, öğle saatlerine doğru kortejler halinde alana gelen Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK), Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB), Türk Tabipleri Birliği (TTB), Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Halkların Demokratik Partisi (HDP) ve Birleşik Haziran Hareketi yandaşlarıyla çeşitli sivil toplum örgütleri ve taraftar gruplarının meydanda yerlerini almalarıyla birlikte başladı.

Polisin, hem kutlamaların yapıldığı Bakırköy’de, hem de İstanbul’un başta Taksim olmak üzere hemen her yerinde yoğun güvenlik önlemleri vardı. İstanbul’da toplam 25 bine yakın polis görev yaptı.

Bakırköy’deki katılımcılar polis tarafından iki kez üst aramasından geçirildiklen sonra alana alındı.

HDP’li bir grup ile polis arasında çıkan bir tartışma sırasında, polisin biber gazlı müdahalesi geldi. Gruptan gözaltına alınanlar oldu. Yaralanan bir kişi hastaneye kaldırıldı.

HDP eski milletvekili Sebahat Tuncel'in polisle görüşmesinin ardından arama noktasından geçen katılımcılar alana alındı.

Miting alanında ise, resmi kıyafetli polis yoktu. Alanda görevli polislerin üzerinde “1 Mayıs Görevlisi” yazan yelekler vardı.

Kutlamalar saat 13.00'te, 1 Mayıs Marşı’nın okunmasından sonra başladı. DİSK Genel Başkanı Kani Beko, KESK Eş Genel Başkanı Lami Özgen, TMMOB Başkanı Mehmet Soğancı ve TTB İkinci Başkanı Raşit Türkel birer konuşma yaptılar.

DİSK Genel Başkanı Beko, "Taksim'de 1977'de katledilen arkadaşlarımızın katilleri bulununcaya kadar 1 Mayıs'ı Taksim'de kutlamaktan vazgeçmeyeceğiz, kimse de vazgeçiremez" dedi.

KESK Eş Genel Başkanı Özgen de, Taksim'i yasaklamanın hafızalardan silinmesine yol açmayacağını söyledi. Özgen, Taksim’e çıkacaklarını ve yasaklayanlardan hesap soracaklarını ifade etti.

Konuşmaların ardından, 1 Mayıs ortak bildirisi Türkçe ve Kürtçe okundu.

Ezilenlerin Sosyalist Partisi, Türkiye Sosyalist İşçi Partisi, Engelliler Derneği, 78'liler Girişimi, Demokratik İslam Kongresi, Demokratik Alevi Derneği, İşçi Mücadele Derneği, Askeri Darbelerin Asker Muhalifleri Derneği, İstanbul LGBTİ'nin de aralarında bulunduğu 55 siyasi parti ve sivil toplum kuruluşu ortak bildirisinde, Ortadoğu ve Türkiye’de süregiden şiddete dikkat çekildi.

Çatışmaların sürdüğü, bombalı intihar saldırılarının yapıldığı bir ortamda barışı savunmanın suç haline dönüştürüldüğü belirtilen bildiride, şu ifadelere yer verildi:

"Basın, ifade, toplantı ve gösteri hakkı diye bir şey kalmadı. Kadınlara yönelik şiddet, taciz ve cinayetler her geçen gün artıyor. Meclis Başkanı, anayasadan laiklik ilkesinin çıkarılmasından söz ediyor. Biz ise, toplumsal yaşamın dini esaslara göre belirlenmediği, tüm kimliklerin kendilerini özgürce ifade ettiği, eşitlik ve özgürlükten, kapsamlı bir laiklikten yanayız.

Emek, barış ve demokrasi güçleri büyük bir kuşatma altında. Savaşa ve sömürüye karşı çıkan işçiler, emekçiler gözaltılar, tutuklamalar ve şiddetle sindirilmeye çalışılıyor. Sendikal hak ve özgürlükler gasp ediliyor. Grevler yasaklanıyor, kamu emekçileri keyfi soruşturmalara, sürgünler ve tutuklamalara uğruyor."

Bu yılın ilk üç ayında 415 işçinin iş kazalarından yaşamını yitirdiği, kadın işçilerin torba yasalarla evlerine gönderildiği belirtilen ortak bildiri şöyle devam etti:

"Her yeni güne, 'Müjde' diye yutturulmaya çalışılan bir saldırı politikasıyla uyanıyoruz. Taşeron işçilerini kadroya geçirme vaatlerine rağmen, mevcut haklarını bile geriye götüren, 'Özel sözleşmeli personel' adı altında güvencesizleştirme girişimleri gündemde. Özel istihdam büroları adıyla, kölece çalışmanın dayatılacağı kiralık işçi büroları, fon adı altında, kıdem tazminatı hakkının gaspı, kamu emekçilerine yönelik tehdit ve saldırılar hükümetin ve sermayenin ajandasında."

Alanda “1 Mayıs ruhuyla kölelik zincirlerini kıracağız”, “İş, barış, adalet ve özgürlük için yürüyoruz”, “Direniş kazanacak” ve “Her yer Taksim, her yer 1 Mayıs” yazılı pankartlar vardı. Bazı göstericiler PKK’nın hapişsteki lideri Abdulalh Öcalan’ın resimlerinin bulunduğu dövizler taşıyordu.

Bakırköy’deki Halk Pazarı Meydanı, tam olarak dolmadı; alanda yer yer boşluklar vardı. Bazı katılımcılar, henüz konuşmalar sürerken alanı terk etmeye başladı.

Diğer yandan, davul-zurna eşliğinde halaylar çekildi; binlerce kişi emek ve barış yanlısı sloganlar atarak, şarkılar, türküler söyledi.

DİSK Başkanı Beko, DW Türkçe’ye yaptığı kısa değerlendirmede, katılımın daha yüksek olabileceğini, ancak, Türkiye’nin hemen her yerinde meydana gelen patlamaların olumsuz etki yaptığını söyledi.

Beko, “Ülkede son 9 ayda yaşananlar sonrasında korku duvarını aşmak istedik.Yüz binlerce insanın bir araya gelmesi korku duvarını yıkar diye düşünüyoruz. Bu vesileyle, Türkiye işçi sınıfına mesaj verme fırsatı bulduk. Birlik mesajı verdik, barış mesajı verdik, kan akmasın mesajı verdik” dedi.

Görüşüne başvurduğumuz bazı katılımcılar da şunları söyledi:

Mehmet Öztürk, 56 yaşında, bankacılık eğitmeni: Buraya katılım çok önemliydi. Ankara katliamı sonrasında morale ihtiyaç vardı. Buradaki buluşma moral oldu. Sabah Taksim’e gittik önce, sonra buraya geldik. Katılım gayet iyi. Tahminen 50 bin kişi toplandı burada. Tüm bu olanlardan sonra bu önemli bir kalabalık.

Berna Işık, 26 yaşında, yönetici asistanı: İnsanlar coşkulu, ama heyecan yeterli değil. Taksim’e gidemeyenler buraya geldi. Yine de Taksim’e gidilmeliydi. 1 Mayıs’I, 1 Mayıs yapan Taksim Meydanı’dır.

Mevlüt Atmaca, 22 yaşında, inşaat işçisi: Çok güzel, çok eğlendik. Buraya gelirken hiçbir korkum yoktu. Taksim yerine burada olması daha iyi oldu.

Nihal, 58 yaşında, öğretmen: Taksim’i tercih ederdim ama, kavgasız, gürültüsüz bir kutlama için burası bir şans oldu. İnsanlar bir araya geldi. Herkeste tedirginlik vardı ama, yine de burada olmak gerektiğini düşündük.

Bayram Gelik, 20 yaşında, üniversite öğrencisi: Katılım daha fazla olmalıydı. Daha fazla bilinç gerekiyor. Korku nedeniyle gelmeyenler oldu. Yine de eğlenceli bir 1 Mayıs yaşadık. Bilinçli olanlar daha çok eğlendi.

Taksim Meydanı'nda polis müdahalesi

Diğer yandan, polis, tamamen kordon altına aldığı Taksim Meydanı’na çıkmak isteyen bazı gruplara müdahale etti. Ara sokaklara dağılan gruplardan en az 170 kişinin gözaltına alındığı yolunda haberler var.

Tarlabaşı Bulvarı’nda TOMA diye anılolan Toplumsal Müdahale Aracı’nın çarpması sonucu ağır yaralanan 57 yaşındaki Nail Mavuş öldü.

Taksim Meydanı, son olarak 2010, 2011 ve 2012 yıllarında 1 Mayıs kutlamalarına açılmıştı. 2013 yılında, Taksim Yayalaştırma Projesi gerekçe gösterilerek, meydan gösterilere kapatıldı. Bu yılki kutlamalar, İstanbul Valiliği’nin izin vermemesi nedeniyle Bakırköy’de yapıldı.

© Deutsche Welle Türkçe

Kürşat Akyol / İstanbul