Baş başa görüşme sonrası yumuşama sinyalleri

Almanya ile Türkiye arasında son yılların en büyük siyasi gerginliği yaşanırken iki ülke dışişleri bakanları başkent Berlin'de yaptıkları baş başa görüşmenin ardından yumuşama sinyalleri verdi.

Almanya Dışişleri Bakanı Sigmar Gabriel, mevkidaşı Mevlüt Çavuşoğlu ile sabah saatlerinde, Çavuşoğlu’nun kaldığı otelde, kahvaltıda bir araya geldi. Bir buçuk saat süren görüşmeye heyetler katılmadı, bakanlar iki ülke arasında tırmanan tansiyonu düşürmek için baş başa görüşmeyi tercih etti. Görüşmenin tamamlanmasının ardından Çavuşoğlu Gabriel’i kapıya kadar uğurladı, iki bakan bir süre ayakta sohbet etmeye devam ettikten sonra Alman bakan Dışişleri Bakanlığı’na dönerek basına açıklama yaptı.

İlişkilerde normalleşme hedefi

Gabriel, “İki ülke arasında görüş ayrılıkları ne kadar derin olursa olsun diyalog dışında bir seçenek yok. Ancak bu yolla, adım adım, aslen Almanlarla Türkler arasında dostane olan ilişkilere, ilişkilerin normalleşmesine dönme imkânımız olabilir” diye konuştu.

Mevcut gerilimin ilişkilerin gerçek niteliğini yansıtmadığını ifade eden Gabriel, “İlişkilerde normalleşmeye dönülmesi benim olduğu kadar Türk mevkidaşımın da arzusu” dedi.

Gabriel, Çavuşoğlu ile görüşmesini, “iyi, dürüst, dostane ve açık sözlü” olarak nitelendirmekle birlikte meselelerin özüne ilişkin görüş alışverişinin “çetin” ve “çekişmeli” geçtiğini aktardı.

Gabriel, iki ülke ilişkilerine kalıcı bir zarar verilmemesi ve günümüzde verilen sınavdan ancak nesnel ve saygılı bir diyalog ile geçilebileceği konusunda mutabık kaldıklarını söylerken, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve ardından Çavuşoğlu'nun Almanya ile ilgili yaptıkları 'Nazi' benzetmesine de değindi.

“Dünyanın en özgür ve demokratik ülkelerinden biriyiz. Ve son günlerdeki ithamların yinelenmemesi gerektiğine inanıyorum” diyen Gabriel, aşılmaması gereken sınırlar olduğunu ve buna Nazi benzetmesinin de dâhil olduğunu vurguladı.

Yücel beklentisi

Deniz Yücel'in durumunu Çavuşoğlu ile ele aldıklarını açıklayan Alman Bakan, Türk yargısından adil ve hukuk devleti ilkeleriyle uyumlu kararlar beklediklerini söyleyerek, "Sadece Deniz Yücel'in değil tüm gazetecilerin serbest bırakılmasını bekliyoruz. Özellikle konsolosluk desteği sağlamak istiyoruz. Geçtiğimiz günlerde Türk Başbakan, Başbakan Merkel’in bu talebine olumlu yanıt verdi” diye konuştu.

Türk siyasilerin referandum etkinlikleriyle ilgili değerlendirmelerde bulunan Alman Dışişleri Bakanı, “Bizim ülkemizde konuşmak isteyen, ifade özgürlüğünden yana olan bir ülkeyle karşı karşıya olduğunu görecek ama Almanya’da oyun kurallarına da uyulmak zorunda. Bu hem hukuk kuralları hem de görgü kurallarını kapsıyor” dedi.

Gabriel Almanya'daki Türklere seslendi

Almanya'da yaşayan Türkiyelilere bir mesajı olduğunu söyleyen Gabriel şu çağrıda bulundu:

"Türkiye'deki siyasi gerilimin Almanya'ya ithal edilmesine izin vermemeliyiz. Türkiyelilerin Almanya’nın refah düzeyine katkısı devasa. Günümüzde sahip olduklarımıza, Türk işçiler ve Türk girişimcilerin desteği olmaksızın sahip olamazdık. Bizim ülkemizin bir parçasısınız. Eğer henüz değilseniz ülkemizin eşit yurttaşları olmanızı istiyoruz. Özellikle sağladığınız katkıya duyduğumuz saygıyı göstermek istiyoruz. Size ‘burası sizin memleketiniz’ demek istiyoruz. Kavgalarımızı demokrasi sınırları içerisinde yapmalı, asla kimseye saygısızca muamele etmemeli. Ayrıca Almanların dostluğuna güvenebileceğinizi söylemek istiyoruz. Burada yaşamalarından ötürü memnunuz. Ülkeler arasında dönem dönem baş gösteren sorunların ya da diğer ülkelerde mevcut sorunların Almanlarla Türklerin ayrışmasına izin vermemek için elimizden gelen her şeyi yapacağımızı ifade etmek istiyorum."

"Otelimi baskıyla iptal ettirdiler”

Türk Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da bir açıklama yaptı. Berlin’de katıldığı uluslararası turizm fuarında konuşan Çavuşoğlu, Hamburg’da Türk vatandaşlarıyla bir araya gelmek istediklerini bu çerçevede girişimde bulunduklarını “sistematik iptal” kararıyla karşı karşıya kaldıklarını açıkladı.

Çavuşoğlu, “bunun sebebi Alman yetkililerin üç düğün salonu ve bir otelin sahibine yaptıkları tehdit. Bu bizim ilişkilerimize yakışan bir durum değildir. Hatta Hamburg’da benim kalacağım otelin rezervasyonunu baskıyla iptal ettirdiler” diye konuştu.

"Dostum Sigmar Gabriel'e bu uygulamalardan duyduğumuz rahatsızlığı ilettik” diyen Çavuşoğlu, Alman tarafına, Almanya Başbakanı Merkel ve Türkiye Başbakanı Yıldırım’ın ortak kararları doğrultusunda, önümüzdeki süreçte Türk bakanların Almanya’da katılacakları etkinliklerle ilgili listenin verildiğini açıkladı ve “Türk siyasilerin Türk halkıyla buluşmasının engellenmemesi gerektiğini de ifade ettik” dedi.

Erdoğan Almanya’ya geliyor mu?

Çavuşoğlu’na Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın referandum mitingleri kapsamında Almanya’ya, Köln kentine gelip gelmeyeceği soruldu. Çavuşoğlu bu soruyu şöyle yanıtladı:

“Cumhurbaşkanı’nın nerede miting yapacağı belli değil. Köln hiçbir zaman seslendirilmedi. Ama bu konu gündeme geldi. Nerede olabileceğine dair Sigmar Gabriel’in de düşünceleri oldu. Henüz tarihi belli değil. Elbette Cumhurbaşkanımız Erdoğan vatandaşlarımızla buluşmaya geldiği zaman gerekli her türlü tedbiri doğal olarak alacaklarını bana söyledi. Sigmar Gabriel’in böyle bir ortamda bunu söylemesi gayet olumlu.”

"Almanya kararını vermeli”         

Türk Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Türkiye ile Almanya’nın her alanda birbirine ihtiyaç duyduğunu söylemekle birlikte, “Ama önce şuna karar vermemiz lazım: Biz iki dost olarak mı yolumuza devam edeceğiz, birbirimizden kopmayı mı tercih ediyoruz. Biz iki dost olarak yola devam etme arzusundayız. Ama Almanya da bu konuda kararını vermeli. Nasıl istiyorsa biz de ona göre adım atarız, tavır sergileriz” görüşünü kaydetti.

İki ülke arasında diyalogun devam ettirileceğini, bugüne kadar Almanya’ya karşı hiç düşmanca hareket içerisinde olunmadığını, Almanya ile ilişkilerin kötü olmasının kimseye faydası olmayacağını vurgulayan Çavuşoğlu, Gabriel’i Türkiye’de ağırlayacaklarını ve iki ülke dışişleri bakanlıkları arasında stratejik işbirliği mekanizması toplantısının da gerçekleştirileceğini duyurdu.

“Deniz Yücel’i ne zaman serbest bırakacaksınız?”

Çavuşoğlu’na Die Welt gazetesi muhabiri Deniz Yücel’in ne zaman serbest bırakılacağı da soruldu. Türk Bakan, “Bu hukuki bir konu, siyasilere bağlı değil” dedi ve Yücel’in gazetecilik faaliyetinden ötürü tutuklanmadığını savundu. “Gazeteciler sadece gazeteci oldukları için bağışıklık kazanmazlar” diyen Türk Bakan, Yücel ile ilgili konunun yargının alanına girdiğini kaydetti.

Alman turistlerin gözaltına alınma korkusu nedeniyle Türkiye’ye seyahat etmekten çekindiği yönünde bir soru üzerine Çavuşoğlu, “Şaka yapıyor olmalısınız” yanıtını verdi. Çavuşoğlu, “Herkes Türkiye’de tatilin keyfini çıkarıyor. Kara propaganda yapma arkadaşım. Türkiye karşıtı söylemlere son ver” diye konuştu.

Bakanlar birbirlerine hediye verdi

Bu arada Çavuşoğlu, Gabriel'e birkaç gün önce dünyaya gelen kızı Thea için "geleneksel bir hediye” getirdiğini, Gabriel’in de kendisine bir kitap hediye ettiğini açıkladı. Gabriel’in geçmiş yıllarda olduğu gibi tatilini geçirmek için bu sene Türkiye’ye gideceği bilgisini paylaşan Çavuşoğlu, Almanya’ya yapacağı bir sonraki ziyaretinde Gabriel’i evinde ziyaret edeceğini anlattı.

© Deutsche Welle Türkçe

Değer Akal / Berlin