Belgrad’da Kosova gerilimi

AB 7 Şubat’ta Sırbistan ile ortaklık anlaşmasının yerini alacak olan bir çerçeve anlaşması imzalayacak. Brüksel bu anlaşmayı ılımlı Tadic’in yeniden devlet başkanlığına seçen Sırplar’ı ödüllendirmek, ama aynı zamanda da Kosova’nın bağımsızlığına gösterilen tepkiyi yumuşatmak için hazırladı. Milliyetçi Başbakan Voyislav Koştunitsa, AB’nin Kosova’nın bağımsızlığını desteklemesi nedeniyle bu anlaşmayı ret ediyor. ABD ve AB, 17 Şubat’ta ilan edilmesi beklenen Kosova’nın bağımsızlığını derhal tanıyacaklarını duyurmuştu.

Rusya milliyetçileri destekliyor

Rusya'dan destek alan milliyetçi Belgrad yönetimi Sırbistan’ın bölünmesini önlemeye çalışıyor Başbakan Koştunitsa, Kosova’daki BM yönetiminin AB’ne devredilmesinin devletler hukukuna aykırı olduğunu savunuyor. Sol liberal Devlet Başkanı Boris Tadic de AB’nin Kosova’yı bağımsızlığa teşvik etmesini eleştiriyor. Belgrad’lı siyasi bilimci Dusan Yanyic, bağımsızlık ilanına tepki olarak hazırlanan adımlara devlet başkanının destek vereceği görüşünde: “Beklenen tek taraflı bağımsızlık ilanı devlet başkanını hükümetin eylem planına uymaya zorlar. Bu planda, Sırbistan ile AB arasındaki diplomatik ilişkilerin en alt düzeye indirilmesi de yer alıyor.”

Aşırı milliyetçi kanadın devlet başkanlığını kaybetmesi üzerine Sırbistan’a uzun vadede tam üyelik perspektifi sunan AB, vize kolaylığı gibi uygulamalarla Kosova’nın kaybedilmesinin acısını hafiletmeye çalışıyor. Belgrad Üniversitesi öğretim üyelerinden Vladan Maryanovic, Kosova’nın aslında dokuz yıl önceki savaşta kaybedildiğini söylüyor: “Avrupa’nın sabrına şaşıyorum. Boşnak ve Hırvatlar da Belgrad’a aşırı bonkör davranıldığını ve Sırplar’a eski Yugoslavya’nın diğer üye adaylarına nazaran çok daha büyük kolaylıklar gösterildiğini düşünüyor.”

Brüksel’e ret

Başbakan Koştunitsa, Kosova’nın bağımsızlığının dolaylı olarak onaylanması anlamına geleceği gerekçesiyle Brüksel’in sunduğu çerçeve anlaşmasını ret ediyor. Devlet Başkanı Tadic’in partisinden olan Dışişleri Bakanı Vuk Yeremic ise anlaşmanın bakanlar kurulu kararı olmaksızın imzalanacağını söylüyor: “Halkın sandıktan çıkan iradesine uygun davranabilmek için hukuki bir yol arıyoruz. Seçmen, Sırbistan’ın AB yolunda ilerlemesini arzuluyor.”

Devlet başkanlığını kıl payı farkla kaybeden, en güçlü muhalefet partisinin lideri, aşırı milliyetçi Tomislav Nikolic Kosova’nın bağımsızlığına kesinlikle karşı çıkıyor: “Çerçeve anlaşmasını imzalayacak olanı uyarıyorum. Hükümetin iradesi dışında atacağı hiçbir imzanın hükmü olmaz. Anlaşmayı onaylayacak tek merci meclistir.”