Blinken'dan Ortadoğu ülkelerine Hamas çağrısı
10 Haziran 2024
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Ortadoğu ülkelerine Hamas'ın ABD Başkanı Joe Biden'ın Gazze'deki savaşı sona erdirme önerisini kabul etmesi için baskı yapma çağrısında bulundu.
Blinken, Avrupa Birliği (AB) ve ABD'nin terör örgütü olarak kabul ettiği Hamas ile İsrail arasında devam eden Gazze savaşının sona erdirilmesine aracılık etme hedefiyle Ortadoğu turuna çıktı. Ziyaretinin ilk ayağı olarak Pazartesi günü Mısır'ın başkenti Kahire'ye giden Blinken Cumhurbaşkanı Abdulfettah es Sisi ile görüştü. Blinken, Sisi ile görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada "Bölgedeki hükümetlere ve insanlara mesajım; ateşkes istiyorsanız Hamas'a baskı yaparak 'evet' demesini sağlayın. Gazze'deki Filistinlilerin korkunç acılarını hafifletmek istiyorsanız Hamas'a 'evet' demesi için baskı yapın. Rehineleri evlerine döndürmek istiyorsanız Hamas'a 'evet' demesi için baskı yapın" ifadelerini kullandı.
Blinken bölgede ve dünyadaki ülkelerin Biden'ın önerdiği üç aşamalı planı onayladığını ancak "evet" demeyen tek tarafın Hamas olduğunu söyledi.
Blinken İsrail'in Biden'ın teklifini kabul ettiğini belirtti. Ancak İsrail hükümetinden plana onay verildiğine dair net bir açıklama gelmedi.
İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu geçen hafta yaptığı açıklamada savaşın sona ermesine yönelik koşulların değişmediğini söylemişti. Netanyahu savaşın bitmesi için Hamas'ın tamamen yok edilmesi ve tüm İsrailli rehinelerin serbest bırakılması gerektiğini ifade ediyor.
Blinken: Ateşkesin kabul edilmesi kritik öneme sahip
Blinken, ateşkes anlaşmasının kabul edilmesinin "Gazze'de kalıcı güvenlik, sükûnet ve barışın yolunu açacağını" ve bunun gelecekte yapılacak planlara devam edilmesi için kritik önem taşıdığını sözlerine ekledi.
İsrail'in Cumartesi günü Gazze'de Hamas'ın elindeki dört rehineyi kurtarmak için düzenlediği operasyon sırasında Hamas'ın kontrolünde bulunan Gazze Sağlık Bakanlığı'nın verdiği bilgilere göre 274 Filistinli öldürülmüştü.
Basın toplantısında gazetecilerin bu operasyonun ateşkes umutlarını azaltıp azaltmadığına ilişkin soruya yanıt vermeyen Blinken, "Sonuçta kendimi Hamas'ın veya liderlerinin yerine koyamam, hiçbirimiz koyamayız. Yani cevabın ne olacağını bilmiyoruz" dedi.
Blinken, Mısırlı yetkililerin birkaç saat öncesine kadar Hamas'la iletişim halinde olduğunu söyledi ancak görüşmelerin ayrıntılarını vermeyi reddetti.
Katar, ABD ve Mısır aylardır ateşkes sağlanması, Hamas'ın elindeki rehinelerin serbest bırakılması karşılığında İsrail cezaevlerinde tutulan Filistinlilerin salıverilmesi için arabuluculuk yapıyor.
Mısır Cumhurbaşkanlığı tarafından yapılan açıklamada ise Sisi ve Blinken'ın ateşkes ve rehine değişimine yönelik ortak çabaları gözden geçirdikleri ve çabaları yoğunlaştırma konusunda uzlaşmaya vardıkları ifade edildi.
Açıklamaya göre Sisi görüşmede insani yardım ulaştırılmasının önündeki engellerin kaldırılması, savaşın sona erdirilmesi ve çatışmanın genişlemesinin önlenmesi için ortak uluslararası çabanın önemini vurguladıklarını belirtti.
Blinken İsrail'e geçecek
Blinken, Mısır'ın ardından Savunma Bakanı Yoav Gallant ile görüşmek üzere İsrail'e geçmeyi planlıyor. Blinken'in Ortadoğu ziyaretinin Ürdün ve Katar'ı da kapsaması ve Çarşamba gününe kadar sürmesi bekleniyor.
Blinken, Gazze'de savaşın başlamasından bu yana bölgeyi sekizinci kez ziyaret ediyor. Üst düzey bir ABD'li yetkilinin Reuters'a yaptığı açıklamaya göre görüşmelerde çatışmalar sonrası Gazze'nin yeniden yapılanması ve burada olacak yeni yönetim de ele alınacak.
ABD Başkanı Joe Biden, 31 Mayıs'ta savaşa kalıcı olarak son verilmesi, İsrailli rehinelerin ve Filistinli mahkumların serbest bırakılması ve Gazze'nin yeniden inşasını öngören üç aşamalı ateşkes önerisi yapmıştı.
Biden'ın bu önerisinden bu yana ateşkes görüşmeleri yoğunlaştı. CIA direktörü William Burns, planı görüşmek üzere Çarşamba günü Doha'da Katar ve Mısır'dan üst düzey yetkililerle bir araya geldi.
dpa, Reuters/EÇ, JD